شماری از اعضای گروه کاری مشترک جامعۀ مدنی افغانستان می‌گویند که سال جاری به نسبت درگیری‌های شدید و آواره شدن بخش زیادی از شهروندان، سال خوش‌آیندی نبوده و تلفات غیر نظامیان امسال به هشت سال گذشته، بی‌پیشینه بوده است.
آنان با اشاره به حوادث اخیر در کشور می‌گویند، کشتار غیرنظامیان جنایت جنگی است و دولت افغانستان باید جلو آن را بگیرد.
این فعالان مدنی در نشستی به روز یک‌شنبه، ۱۶ عقرب از مسوولان حکومت خواستار اقدامات لازم حفاظتی جدی برای حفظ امنیت جانی و مالی شهروندان شده و می‌گویند که حکومت از متضررین که جان و مال و سرمایه‌های خود را در فاجعه‌های اخیر از دست داده‌اند،‌ حمایت و به بازمنده‌گان حادثۀ رسیده‌گی قانونی کند.
در حملات هوایی نیروهای امنیتی افغانستان و ناتو بالای مواضع جنگجویان گروه تروریستی طالبان در شب پنجشنبۀ هفتۀ گذشته در منطقۀ «بوز قندهاری» در نزدیکی شهر کندز، ده‌ها تن از غیرنظامیان به شمول چند زن و کودک جان‌های خود را از دست دادند.
مقام‌های وزارت دفاع ملی می‌گوید که این حملات زمانی انجام شد که شماری از فرماندهان ارشد طالبان برای آغاز حملۀ دیگری بر شهر کندز آماده‌گی می‌گرفتند.
احمدشاه ستانکزی، عضو گروه کاری مشترک جامعۀ مدنی می‌گوید که عامل اکثریت تلفات غیرنظامیان، گروه‌های تروریستی از جمله طالبان هستند.
آقای استانکزی گفت که طالبان برای رسیدن به اهداف خود از غیرنظامیان به عنوان سپرانسانی استفاده می‌کنند.
به گفتۀ این فعال مدنی، زمانی که طالبان در خانه‌های مردم سنگر بگیرند، اقدامات نیروهای امنیتی نیز ممکن موجب به‌وجود آمدن تلفات غیرنظامیان شود.
آقای ستانکزی با اشاره حملات هوایی اخیر در منطقۀ «بوز قندهاری» ولایت کندز،‌ گفت که شماری از غیرنظامیان در این حملات زمانی کشته و زخمی شدند که طالبان در میان آنان سنگر گرفتند.
خلیل رووفی، از اعضای دیگر گروه کاری مشترک جامعۀ مدنی، با اشاره به تلفات اخیر غیرنظامیان در ولایت‌های کندز، ارزگان، فراه، هلمند، غور و فاریاب گفت که دولت افغانستان مسوولیت دارد تا برای حفاظت از غیرنظامیان هنگام درگیری با تروریستان، از احتیاط بیشتری کار گیرد.
به گفتۀ آقای رووفی: “دوبار سقوط ولایت کندز توسط طالبان در واقع دو بار فاجعۀ بشری‌ را به‌وجود آورده است که در پانزده سال اخیر، دردناک‌ترین حوادث‌اند.”
این عضو گروه کاری مشترک جامعۀ مدنی افغانستان، از این وقایع و حوادث به عنوان اعمال غیرانسانی و جنایت جنگی نام برد و افزود که طرف‌های درگیر جنگ در کشور، مصوونیت غیرنظامیان، به‌ویژه زنان و کودکان را مدنظر داشته باشند و کنوانسیون‌های جهانی را مراعات کنند.
آقای رووفی تأکید کرد که باید برای شناسایی و به دادگاه کشاندن عاملان جنایت‌های اخیر در ولایات کندز، غور، ارزگان و برخی از مناطق دیگر در داخل و بیرون از نظام گام‌های جدی برداشته شوند.
خلیل رووفی افزود که هیچ نهادی حق ندارد تا نیروها و گروه‌هایی که مرتکب جنایت جنگی شده‌اند را عفو کند. به گفتۀ او، هرگاه ثابت شود که در حملات هوایی اخیر بر غیرنظامیان در ولایت کندز نیروهای امنیتی افغانستان و ناتو نیز مرتکب جرمی شده باشند، باید از آنان بازخواست صورت گرفته و عاملان اصلی به دادگاه کشانده شوند.
آقای رووفی گفت: «هرکسی که مرتکب جنایت جنگی می‌شود، ولو این‌که بزرگ‌ترین قدرت در دنیا باشد، باید محاکمه شود. یعنی به هیچ عنوانی، عاملان جنایت‌های جنگی نمی‌توانند برائت پیدا کنند.»
در این حال، عزیز رفیعی مسوول مجتمع جامعۀ مدنی افغانستان، (مجما)، نسبت به دوام جنگ و افزایش میزان تلفات غیرنظامیان در کشور هُشدار داده می‌گوید که ابعاد جنگ جاری در حال گسترده‌تر شدن است.
آقای رفیعی می‌افزاید که کم‌کم پای باندها و مافیای مواد مخدر، اقتصاد و سلاح نیز به افغانستان کشانده می‌شود.
او گفت: «ما با بزرگ‌ترین معضله‌های مافیایی، به‌ویژه پول‌شویی در افغانستان مواجه هستیم که متأسفانه جنگ را در افغانستان روز به روز دامن می‌زند.»
گفتنی است که آمارهای دفتر مأموریت سازمان ملل در افغانستان نشان می‌دهند که در شش ماه نخست سال ۲۰۱۶، بیشتر از کُل تلفات ملکی در سال ۲۰۱۵ بوده است.
این دفتر هم‌چنان اذهان می‌دارد که میزان تلفات در سال جاری نسبت به هشت سال گذشته بی‌پیشینه است. آمارها نشان می‌دهند که از اول ماه جنوری تا آخر ماه جون امسال، در مجموع ۵۱۶۶ مورد تلفات ملکی که شامل(۱۶۰۱ کشته و ۳۵۶۵ زخمی) ثبت شده است.
هم‌چنان تلفات از اول ماه جنوری سال ۲۰۰۹ تا ۳۰ ماه جون سال جاری در مجموع ۶۳۹۳۴ مورد ثبت شده که شامل ۲۲۹۴۱ کشته و ۴۰۹۹۳ مجروح می‌باشد.
این فعالان مدنی از مسوولان خواستار اقدامات لازم حفاظتی جدی برای حفظ امنیت جانی و مالی شهروندان شده و در اعلامیه‌یی گفتند که حکومت از متضررین که جان و مال و سرمایه‌های خود را در چنین فاجعه‌های از دست داده‌اند،‌ حمایت کند و به بازمنده‌گان حادثۀ رسیده‌گی قانونی کند.