سال‌هاست که می‌بینیم بودیجۀ وزارت‌خانه‌ها، به مصرف نمی‌رسد و هیچ وزیری نیست که بتواند بیش از بیست الی سی درصدِ بودیجۀ انکشافی‌اش را به مصرف برسـاند. اما این‌که چرا منابع دولتی هنوز نمی‌توانند بودیجه را مصرف کنند، پاسخ‌های زیادی برایش یافت می‌شود.
شکی نیست که موضوعِ تعیین و تخصیصِ بودیجه و شیوۀ مصرفِ آن از سوی وزارت‌خانه‌ها در چند سال اخیر به یک مسالۀ پُرچالش تبدیل شده است. چنان‌که اولاً در تسوید بودیجه از سوی وزارت مالیه، همه‌ساله اشکالاتی رونما می‌گردد و این اشکالات زمینه را برای بحث‌ها، تنش‌ها و جـدال‌هایِ بیشتر میان ولسی جرگه و وزارت مالیه فراهم می‌سازد و در بسا موارد، سبب تأخیر ناموجه در تصویبِ بودجه می‌گردد.
منتقدان می‌گویند که وزارت مالیه نسبت به بودیجه نگاهِ کاملاً سیاسی و سلیقه‌یی دارد و بودیجۀ برخی نهادهای دلخواه و محبوبش را تأیید می‌کند ولی بودیجۀ دیگر نهادها را به تأخیر می‌اندازد و بر نحوۀ اجرای آن خُرده می‌گیرد. در عین حال، تأخیر در تصویب بودیجه، هم به پروژه‌های انکشافی لطمه وارد می‌کنـد و هم در روند انجام وظایف و مسوولیت‌های ادارات دولتی اخلال می‌نماید. چنان‌که همه‌ساله بحث تصویب بودیجه، بحث‌برانگیز و زمان‌بر است و کار را از سال مالی به عقب می‌اندازد و فرصت‌های زیادی را تلف می‌سازد و عاملِ دیگری بر زمان‌کُشیِ نهادهای اجرایی است. اما مهم‌تر از هر سه عاملی که در بالا ذکر کردیم، نبود راهبردهای توسعه‌یی برای مصرفِ بودیجۀ انکشافی و نیز نبودِ ظرفیت و شفافیتِ لازم در ادارات دولتی، وزارت‌خانه‌ها را در مصرفِ بودیجۀ انکشافی ناکام می‌سازد و موجب ارجاعِ آن به وزارت مالیه می‌شود. وزارت مالیه نیز همه‌ساله به جمع مبالغ استردادی و افزایش میزانِ بودیجۀ انکشافی اقدام می‌کند، اما بازهم در عمل نمی‌توان شاهد مصرف درستِ آن بود. یکی از دلایلی که بودیجۀ انکشافی به مصرف نمی‌رسد، نادرست بودنِ سال مالیِ دولت و زمان تصویب و اجرای بودیجه است. چنانی که در ۹ ماه اول هر سال، شرایط و زمینه‌های کار و تطبیقِ پروژه‌ها فراهم می‌باشد اما در سه ماهِ پایانی به دلیلِ برف و سرما اجباراً کارها متوقف می‌ماند. اما می‌بینیم که کارهای کلانِ اداراتِ دولتی در نیمۀ خران و آغازِ زمسـتان راه می‌ا‌فتد که این خود یک مشکلِ فوق‌العاده برای کار و انکشاف و توسعه است. زیرا آغاز کار در چنین شرایطی، به معنای ناکامی و کوتاه‌مدت بودنِ آن است؛ زیرا سرما و یخ‌بندان فرمانِ ایست به اکثرِ پروژه‌ها می‌دهد.
با این حساب، اگر در نظر است که بودیجۀ انکشافی به مصرف ـ آن‌هم مصرفِ سالم و موثر ـ برسد، باید در فصلِ زمستان کار تسوید بودجه پایان یابد و با آغاز کار مجلس نماینده‌گان پیش از سال نو، به مجلس فرستاده شود و نماینده‌گان مجلس نیز سعی کنند زمانِ تصویبش به درازا نکشد. همچنان می‌باید میکانیسم‌های اداری و دولتی، کارا و شفاف تنظیم گردد. این کار باعث می‌شود که نهادهای دولتی در آخر ماهِ حمل و یا هم در ابتـدای ماه ثور آمادۀ کار و صرفِ بودیجۀ انکشافی گردد. از جانب دیگر، نهادهای دولتی باید دارای برنامه‌ها و راهبردهای انکشافی در حوزه‌های کاری‌‌شان باشند تا در پرتو آن، بتوان بودیجۀ انکشافی را به مصرف رساند.