گزارشگر:احمـد عمران/ دو شنبه 1 قوس 1395 - ۳۰ عقرب ۱۳۹۵
نگرانیها نسبت به گزینش اعضای کمیسیونهای انتخاباتی و برگزاری انتخاباتِ آینده از همین حالا بالا گرفته است. هرچند کمیتۀ گزینش حدود یکماه روی تهیه و ترتیبِ فهرستِ نامزدان کمیسیونهای انتخاباتی کار کرد و سرانجام این فهرست را به ریاستجمهوری فرستاد، اما حالا نهادهای ناظر بر انتخابات روند کاریِ کمیتۀ گزینش را شفاف ندانسته، میگویند فهرستی که به ریاستجمهوری فرستاده شده، همان چیزیست که این نهاد به کمیتۀ گزینش دیکته کرده بود.
به گفتۀ این منتقدان، ریاست جمهوری به صورتِ سیستماتیک در کارِ کمیتۀ گزینش نفوذ کرده و کسانی را وارد فهرست نامزدان کمیسیونهای گزینش کرده است که از قبل میانِ این نهاد و اعضای کمیتۀ گزینش توافق شده بود. این ادعا از سوی اعضای کمیتۀ گزینش رد شده و آنها گفتهاند روند کاریِ آنها کاملاً قانونی بوده و هیچ نفوذ و مداخلهیی در کارشان از سوی هیچ نهادی صورت نگرفته است؛ چیزی که کمتر در افغانستان میتواند مورد تأیید قرار گیرد.
به گفتۀ اکثر منتقدان دولت، رییس جمهوری و برخی مقامهای نزدیک به او همواره در کارِ دیگر نهادها دخالت داشته اند و گمان نمیرود که کمیتۀ گزینش از این نوع مداخلهها در امان مانده باشـد. به گفته این منتقدان، فهرست ارایه شده به ریاست جمهوری از سوی کمیتۀ گزینش کاملاً بر این ادعا صحه میگذارد. به گفتۀ آنها اکثر افرادی که از سوی کمیتۀ گزینش واجد شرایط احراز راه یافتن به کمیسیونهای انتخاباتی شده اند، نه تخصص در این عرصه دارند و نه هم تجربه؛ در حالی که در میان بیشتر از هفتصد درخواستکنندۀ شمولیت در کمیسیونهای انتخاباتی، افرادی بوده اند که هم از نظرِ تخصصی و هم از نظرِ تجربۀ کاری در انتخابات کاملاً با شرایط کمیسیونهای انتخاباتی برابر بوده اند. به باور این منتقدان، اگر نهاد ریاست جمهوری نمیخواست که در کار انتخابات دخالت داشته باشد، بدون شک فهرست ارایه شده از سوی کمیتۀ گزینش به این نهاد، چیز متفاوتی با فهرست فعلی میبود.
در همین حال، چند شب پیش ریاست جمهوری شماری از شخصیتهای مطرحِ سیاسی و جهادیِ کشور را به ارگ دعوت کرد که پیرامون مسایلِ انتخاباتی با آنها رایزنی و گفتوگو کنـد. ظاهراً هدف اصلیِ این مهمانی، گرفتن تأیید رهبران جهادی و شخصیتهای مطرحِ سیاسی در مورد اعضای کمیسیونهای انتخاباتی بوده است تا اگر فردا ارگ ریاست جمهوری به مشکلی از این ناحیه مواجه شد، حداقل بخشی از مسوولیتِ آن را به گردنِ شرکت کنندهگانِ این مهمانی بیندازد.
تعدادی از مهمانان، از رفتن به این مهمانی به دلایلِ نامعلوم اجتناب کرده بودند. یکی از این میان، عبد ربالرسول سیاف از چهرههای جهادی و رییس شورای حراست و ثبات بود. سخنگوی این شورا پس از آن گفت، وقتی ارگ ریاست جمهوری در مورد ترکیب کمیتۀ گزینش با آنها مشوره نکرده است، مشوره در مورد فهرستی هم که این کمیته تهیه کرده، بیهوده است.
البته مشوره در مورد مسایل مهمِ کشوری هیچ جای نگرانی ندارد، ولی ارگ ریاست جمهوری همواره از چنین نشستهایی بهرهبرداریهای غیرقانونی کرده است. چه در زمان زمامداری حامد کرزی و چه در زمان فعلی، همواره ارگ ریاست جمهوری از برگزاری این نوع نشستها و مهمانیها، اسـتفادۀ سیاسی کرده است. زمانی اگر حامد کرزی با مشکلی جنجالبرانگیز روبهرو میشد، فوراً در ارگ مهمانی برگزار میکرد و به نحوی فعالیتهای فراقانونیِ خود را پوششِ قانونی میبخشید. در حالی که نهادهای قانونی در کشور کاملاً مشخص اند و همه چیز باید از مجاریِ همین نهادها بگذرد. اما در افغانستانِ سنتی، یک نهاد غیررسمیِ دیگر نیز وجود دارد که هرچند در چهارچوب قانون و نهادهای رسمی قرار ندارد ولی قدرت و تواناییِ مشروعیتبخش آن، کمتر از نهادهای پُرقدرتِ دولتی نیست و آن، رهبران جهادی و شخصیتهای سیاسی اند.
ارگ از این نهاد همواره برای پوشش دادنِ فعالیتهایی استفاده کرده است که به گونهیی از پیامدهای آن هراس داشته است. حالا هم وقتی بحثِ انتخاب اعضای کمیسیونهای انتخاباتی بر اساسِ فهرست کمیتۀ گزینش مطرح شده، ارگ ریاست جمهوری برای این که خود را از پیامدهای جنجالبرانگیزِ آن تا حدی مصون نگه دارد، با دعوت رهبران جهادی و چهرههای سیاسی در ارگ تلاش کرده که نشان دهد به تمام نگرانیها در خصوص گزینش اعضای کمیسیونهای انتخاباتی توجه صورت گرفته و کمیسیونهای انتخاباتی به مدیرانی سپرده خواهند شد که در مورد آنها قبلاً مشورههای لازم صورت گرفته است.
اما مسـلماً مشکل انتخابات و گزینش اعضای کمیسیونهای انتخاباتی این نیست که با کسی در موردشان مشوره صورت نگرفته است، بل مشکل انتخاباتِ کشور این است که ارگ ریاست جمهوری و برخی نهادهای دیگر تلاش دارند یک بارِ دیگر کمیسیونهایی را بسازند که دستشان در کار مداخله در آنها کاملاً باز باشد.
نگرانی اصلی اینجاست که ما یک بارِ دیگر در افغانستان شاهد یک انتخاباتِ سراسر تقلب و بحران باشیم. هرچند هنوز چندان معلوم هم نیست که واقعاً به زودی انتخابات در کشور برگزار خواهد شد و یا خیر، ولی این نگرانی میتواند پا برجا باشد که ارگ به هیچ صورت نمیخواهد از مسایلِ انتخاباتی خود را به دور نگه دارد و فاصلۀ خود را با نهادهای مستقل به گونۀ قانونی حفظ کنـد.
Comments are closed.