فرمان رییس‌جمهوری در مورد اعضای پیشینِ کمیسیون‌های انتخاباتی، یک فرمانِ تکان‌دهنده است. اشرف‌غنی در یک فرمان تازه، اعضای پیشین کمیسیون‌های انتخاباتی را به عنوان مشاورانِ خود برگزیده است. این فرمان بدون تردید تکان‌دهنده است و شاید آقای رییس جمهوری هنوز پیامد و بازتابِ چنین اقدامی را نداند، ولی نمی‌توان انکار کرد که اثرهایِ آن بر جامعه بسیار گسترده خواهد بود.
فرمان تقررِ اعضای پیشینِ کمیسیون‌های انتخاباتی به عنوان مشاوران رییس جمهوری، به اندازۀ استفاده از یک بمبِ هسته‌یی بر یک شهر غیرنظامی می‌تواند خطرناک به شمار رود. آیا آقای غنی این‌قدر سیاست می‌داند که چنین چیزی را برآورد کرده باشد؟… من فکر می‌کنم که اگر آقای غنی کمی هم با الفـبای سیاست آشنایی می‌داشت، چنین حکمِ خطرناکی را صادر نمی‌کرد. این حکم واقعاً خطرناک است و حالا به آن گفتۀ معروف پی می‌برم که در سیاست، خرد و نابخردی به یک میزان جایگاه داشته اند.
گاهی زمام‌داران اقدام‌های خردمندانه‌یی انجام داده‌اند که باعث تعالی و شکوفایی کشورشان شده است و گاهی نیز بر اثر اقدام‌های نابخردانۀ آن‌ها، یک کشور به فلاکت و بدبختی رسیده است. آقای غنی نیز با فرمانِ خود در مورد اعضای پیشینِ کمیسیون های انتخاباتی، یکی دیگر از اقدام‌های ناسنجیده‌اش را برداشت که برای آیندۀ کشور پیامدهای بسیار بدی را رقم خواهد زد.
سوال‌های زیادی در مورد این فرمان وجود دارد که به برخی از آن‌ها در این مجال اشاره می‌کنم.
آیا آقای غنی به یک عدۀ زیاد مشاور در امور انتخابات نیاز داشت که به یک‌باره چنین فرمانی را صادر کرد؟… من فکر نمی‌کنم که رییس جمهوری به بیشتر از ده نفر ضرورت داشته باشد که برایش در مسایل انتخاباتی مشوره بدهند. او در مواردی که باید مشوره کنـد، هیچ مشوره‌یی با کسی انجام نمی‌دهد، پس چه ضـرور است که در مسایل انتخابات با کسانی مشوره کند که چنان بدنامیِ کلانی را برای انتخابات افغانستان به ارمغان آوردند.
آقای غنی پس از این حتا فرصت نخواهد یافت که در طول یک سال، یک بار هم مشاورانِ جدیدِ خود را ببیند. پست مشاوریت، یک پستِ بدنام در افغانستان شده که اکثراً کسانی از آن بهره‌مند می‌شوند که در خدمت‌گذاری برای اربابانِ قدرت تمام سعی و تلاشِ خود را کرده اند و دیگر جایگاهی در جامعه برای‌شان باقی نمانده است. آیا آقای غنی با صادر کردن چنین فرمانی تلاش کرد که نسبت به این افراد ادای دین کند؟
در این مورد باید گفت که چنین احتمالی منتفی به نظر نمی‌رسد. اعضای پیشین کمیسیون‌های انتخاباتی به تنها کسی که توانستند بزرگ‌ترین خدمت را انجام دهند، آن‌کس محمداشرف‌غنی است و لاغیر. این افراد با دست‌کاری سازمان‌یافته در نتایج انتخابات و تقلب‌های آن‌چنانی، عملاً رسواییِ کلانِ انتخاباتی در کشور را شکل دادند و از آن به نفع رییس جمهوریِ فعلی استفاده کردند.
آیا آقای غنی از ترس به اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی این لطف را کرد؟… به این پرسش هم با احتیاط می‌شود که پاسخِ مثبت داد.
از دیرباز این شایعه ورد زبان‌هاست که اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی، اسناد و مدارکی در اختیار دارند که از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۳ پرده برمی‌دارد. چنین برخوردی در گذشته نیز با چنین افرادی شده است. حامد کرزی رییس جمهوری پیشین در دومین انتخابات وقتی برنده اعلام شد، علی نجفی رییس دارالانشای کمیسیون انتخابات را به وزارت برگزید، اما چیزی نگذشت که زبانِ آقای نجفی باز شد و اعلام کرد که آقای کرزی را او رییس جمهور ساخته است.
حالا هم آقای غنی شاید بیم از آن داشته باشد که اعضای پیشینِ کمیسیون‌های انتخاباتی، روزی زبان باز کننـد و سیر و پودینۀ انتخابات را برملا سازند. او برای بستن دهانِ این افراد چنین ریسکِ کلانی را انجام داد و در این شکی نیست. آقای غنی به دلیلِ فهم و دانایی این افراد، چنین فرمانی را صادر نکرده است، این را همه می‌دانند. در این کشور افرادی هستند که خیلی بیشتر از اعضای پیشینِ کمیسیون‌های انتخاباتی آگاه، خبره و متخصص اند. اگر آقای غنی به مشـاور نیاز می‌داشت، از آن‌ها باید استفاده می‌کرد و نه از کسانی که بزرگ‌ترین تخصص‌شان ریشخند کردنِ یک ملت است.
این اقدامِ آقای غنی چه خطرهایی را می‌تواند در پی داشته باشد؟
پیامدهای آن چنان روشن است که حتا نیاز به برشمردن ندارد، ولی با این حال به چند مورد اساسی‌تر می‌توان به صورتِ گذرا اشاره کرد. نخست این‌که تقررِ این افراد به عنوان مشاوران رییس جمهوری، هم‌کاسه‌گیِ رییس جمهوری را با کسانی نشان می‌دهد که خاطی و مجرم اند و باید برای رسیده‌گی به پرونده‌های‌شان محاکمه شوند؛ دوم این‌که قانون‌گرایی و عدالت‌طلبی در کشور یک بارِ دیگر با بزرگ‌ترین مانع روبه‌رو می‌شود و آن این‌که اگر به نفع قدرتِ حاکم قانون را زیر پا کردی، هیچ نگران نباش چون قرار نیست که با تو برخوردی صورت گیرد؛ و سوم این‌که فرهنگ معافیت در کشور همچنان به تداومِ خود ادامه خواهد داد و کسی از پیامدهای عملِ خود حتا اگر به بزرگی تقلب در یک انتخابات باشد، نگران نخواهد بود.