بخش هفتم/

یادداشت: کنفرانس «آجنـدای ملی» به رهبری احمدولی مسعود، سال‌هاست که به آدرسی برای رای‌زنی و چاره‌‌اندیشی میان نخبه‌گان و بزرگانِ کشور برای بیرون‌رفتِ افغانستان از نزاع‌ها و ناکامی‌هایِ تاریخی تبدیل شده است. اما این آدرسِ مدنی اخیراً در ابتکاری تازه‌تر، دست به برگزاری سلسله‌نشست‌هایِ مشورتی‌ِ ماهوار و هفته‌وار با جوانانِ فعال و آگاهِ کشور برای بررسیِ اوضاع نگران‌کنندۀ افغانستان و دریافتِ راه‌حل‌های علمی‌تر و به‌روزتر در سایۀ اهدافِ عالیِ آجندای ملی زده است. روزنامۀ ماندگار به حمایت از این فعالیت‌های ارزنده، این بخش از این صفحۀ خویش را به بازتابِ چکیـدۀ گفته‌هایِ جاری در این نشسـت‌ها اختصاص داده است. پس با ما همـراه و همسـفر باشید.
***

سهراب پولادیان، کارمند دادگاه عالی: ما تا ذهنیتِ مردم را درست نکنیم و تا افکار و ایده‌های کهنۀ مردم نسبت به فرهنگ، جامعه و دولت اصلاح نشوند، هیچ‌گاه به موفقیت نمی‌رسیم. ما تاهنوز نتوانسته‌ایم واژه‌های تاجیک و پشتو و هزاره و اوزبیک را از بین ببریم؛ تا زمانی‌که این واژه‌ها کاربرد قوی داشته باشند، در اعتمادسازی موفق نخواهیم شـد.
جامعه و حکومتی که در طرح آجندای ملی وجود دارند، زمانی عملی خواهند شد که شما به مردم مراجعه کرده و ذهنیت‌سازی کنید، یعنی همۀ باورهای قومی نه، بل انسانیت را محورِ برنامه قرار دهیم.
احمد محمودی از ولایت غور: مردم انتظار دارند و می‌خواهند بدانند که جریان آجندای ملی یعنی چه؟
شخصیت‌های سیاسی و چیزفهم و دانشمند با خواندن کتاب به‌راحتی می‌دانند که «آجندای ملی» چه معنا می‌دهد؛ اما باید به مردم عام آجندای ملی را شناساند؛ زیرا سایر جریان‌های سیاسی با دادن شعارهای سمبولیک و نمادین تنها آمدند و کارهای مقطعی کردند، آن‌ها برنامه‌یی نداشتند و ندارند، ولی آجندای ملی این طور نیست. بنابراین باید به معرفی آجندای ملی توجه شود و برای عملی کردنِ آن نیز تلاش صورت گیرد.
مسالۀ مهم دیگر این‌که جلسۀ امروزی حلالِ مشکلات شده نمی‌تواند، بل جلسه‌یی مشروعیت‌بخش برای جلساتِ بعدی است و بالاخره به نتیجه رسیدن موضوعات مشخصی که آقای مسعود و همکاران‌شان آن را با ملت در جریان خواهند گذاشت. مسالۀ سوم این‌که ما در ولایت غور با همکاری دوستان حدود چهار جلسه را گرفتیم. یک جلسه در جریان انتخابات ۹۳ بود که استقبال خوبی از آن صورت گرفت و ما تلاش کردیم که افراد تأثیرگذار را در این جلسه دعوت کنیم تا آنان نیز بدانند که آجندای ملی یعنی چه.
پیشنهاد من این است که مردم را وارد عمل بسازیم و با فراخون ملی، تعیین تکلیف کنیم و معیاد بگذاریم که تا این مدت دولت باید این کارها را انجام دهد؛ اما اگر نکرد، موضعِ ما مشخص است، قطع رابطه با دولت و خود وارد صحنۀ عمل شدن.
مجتبی پیکار: من به برنامۀ بعدی یک پیشنهاد دارم و آن این‌که در جلسۀ امروز اکثریت شرکت‌کننده‌گان از قوم تاجیک و هزاره است؛ اما بهتر است که در جلسات بعدی از برادران پشتون و برادران اوزبیک نیز دعوت شود؛ زیرا ما هرچه به یکدیگر نزدیک‌تر شویم، عزیز‌تر می‌شویم و صدای‌مان نیز رساتر می‌شود. این برای آجندای ملی باید یک اصل باشد. نکتۀ مهم دیگر این‌که به جوانان این اطمینان داده شود که به‌خاطر منفعت‌های کوچک و مقطعی کار نمی‌کنید، بلکه دیدگاه ملی دارید و خیر صلاحِ همۀ اقوام افغانستان را در آیینۀ آجندای ملی جست‌وجو می‌کنید.
هارون معترف: نخست این‌که ما در برابر حکومت وحدت ملی قرار داریم و مسوولیتِ ما فشار آوردن بالای حکومت به‌هدفِ عملی شدن مواد توافق‌نامۀ سیاسی است. مسلماً ما با شعار دادن وحدت ملی به جای نمی‌رسیم؛ زیرا مشکلِ عمده در سیستم است؛ همین سیستم متمرکز، بسته و استبدادی. تا زمانی‌که این سیستم نشکند و قدرت و ثروت تقسیم نشود، وحدت ملی تحقق نمی‌یابد. به نظر من، این شکستن باید با فشار و قاطعیت صورت بگیرد، همان‌طور که آمرصاحب شهید آمد و ایستاد شد و برای رسیدن به حقیقت و عدالت مبارزه کرد. باید جوهرِ مبارزۀ مسعود شهید برای ما یک اصل باشد، هرچند نظر به اقتضای زمان، روش‌های مبارزه و اصلاح‌گری‌مان متفاوت باشند.
حنیف مشتاق، کارمند شورای ملی: در نخست یک سوال دارم و آن این‌که ما سیاست می‌کنیم یا مبارزه؟ به دلیل این‌که سیاست منتج به نتیجه است و مبارزه معطوف به هدف. در مبارزه شخص یا شکست می‌خورد یا پیروز می‌شود.
سه سال پیش، بحث دولت وحدت ملی از طریق آجندای ملی مطرح شد؛ اما اکنون یک حکومت ایتلافی تحت عنوان حکومت وحدت ملی شکل گرفته و قدرت همچنان مانند گذشته، در انحصار چهار و یا پنج نفر است و تصمیم‌‌گیرنده‌گانِ اصلی نیز آن‌ها هستند. باید این قاعده شکسته شود و آجندای ملی با همکاری شخصیت‌های سیاسی و نخبه‌گان، حکومت وحدت ملیِ فعلی را به یک حکومت وحدت ملیِ واقعی مبدل سازد.