یادداشت: دولت افغانستان برای اعزام کارگران به کشور عربستان سعودی
چندd پیش طرحی را پیشنهاد کرده که به اساس آن کارگران افغانستان می‌توانند به شکل قانونی جهت کسب اشتغال به آن کشور اعزام شوند؛ اما این طرح تا هنوز نهایی نشده است.
این در حالی است که مسوولان در وزارت کار امور اجتماعی، از نهایی شدن عنقریب این طرح و امضأ تفاهم‌نامه با کشور سعودی سخن‌ می‌زنند. در مورد مصاحبه‌یی را با عبدالفتاح عشرت احمدزی، سخنگوی وزارت کار امور اجتماعی، شهدا و معلولین، انجام داده‌ایم که اینک می‌خوانید.

آقای احمدزی از این‌که به این گفت‌وگو وقت گذاشتید سپاس می‌کنم.
طرحی‌که از طرف دولت افغانستان برای اعزام کارگران به کشور عربستان سعودی پیشنهاد شده بود، به کدام مرحله رسیده است؟
در پایان سال ۲۰۱۴ که برخی کشورها نیروهای خود را از افغانستان بیرون کردند، نهادهای وابسته به این نیروها در افغانستان بسته شد، به اثر آن شمار زیاد مردم بیکار شدند. اما، با تلاش‌هایی که از طرف رییس دولت وحدت ملی صورت گرفت، در قدم نخست ایجاد اشتغال برای افراد تحصیل کرده در نهادهای دولتی داخلی بود. هدف دوم، تشویق سکتور خصوصی به سرمایه گذاری بود تا از این طریق زمینه‌‌های ایجاد اشتغال را برای مردم فراهم شود.
هدف سوم، ایجاد اشتغال برای مردم توسط توافق‌نامه‌ها با کشورهای بیرونی بود تا افغانستانی‌ها به شکل قانونی به آن کشورها فرستان شوند و کار کنند. اولین طرح تفاهم‌نامۀ فرستادن کارگران با کشور شاهی عربستان سعودی است که بحث روی آن جریان دارد و به زودترین وقت نهایی خواهد شد. با عملی شدن این توافق‌نامه شمار زیاد از هموطنان ما به جهت کار این کشور فرستاده می‌شوند.
طرح اولین تفاهم‌نامه فرستادن کاگران با کشور عربستان سعودی صورت گرفته است، با عملی شدن توافق‌نامه چه تعداد افراد به این کشور فرستاده خواهند شد؟
پروسه فرستادن کاگران به کشور عربستان سعودی، یک پروسۀ ملی است و به هیچ فردی ارتباط ندارد. افراد بیکار می‌توانند در این برنامه اشتراک کنند. حرف‌های که در مورد اعزام کارگران وجود دارد که گویا ۲۵ – ۳۰ هزار تن فرستاد می‌شود شایعه است تا هنوز رایزنی در مورد این تفاهم‌نامه جریان دارد، امکان دارد که رقم اعزام کاگران به عربستان بلند باشد و یا اندک؛ اما پس از این‌که تفاهم صورت گرفت شمار دقیق را اعلام خواهد شد.
راهبرد اعزام کارگران به کشور عربستان در حال نهایی شدن است. پس امضای تفاهم‌نامه وزارت کار رده‌بندی‌‌های می‌کند تا در بخش‌های مشخص افرادی واجد شرایط را اعزام نماید.
پس از نهایی‌شدن تفاهم‌نامۀ اعزام کارگران به عربستان سعودی، مدتی که یک کارگر می‌تواند در آن کشور مقیم شود چقدر است؟
این برای اولین بار است که افغانستان به شکل قانونی کارگر را به یک کشور بیرونی اعزام می‌کند، در حالی که پیش از این کارگران به کشورهای بیرونی به شکل خصوصی و یا غیر قانونی رفته‌اند که مشکلات زیادی را متحمل شده‌اند. وزارت کار امور اجتماعی، شهدا و معلولین طرزالمعل اعزام کارگران به کشورهای بیرونی نهایی کرده است و در دسترسی تمام نهادهای دولتی قرار گرفته است.
وقتی حرف از اعزام کارگران به کشورهای بیرونی گفته می‌شود، مردم به آن باورمند نیستند و از وجود فساد و خویشخوری مقامات در این چنین پروسه‌ها شکایت می‌کنند، وزارت کار چه مکانیزم برای شفافیت در این پروسه روی دست دارد؟
خویشخوری و فساد در این پروسه وجود نخواهد داشت، هر فردی که از افغانستان خواهان رفتن در این پروسه باشد و علاقمند کار در بیرون از کشور باشد، می‌تواند در این برنامه سهم گیرد. اگر در برنامۀ اول شامل نشوند در برنامۀ دومی و سومی شامل می‌شود. در پهلوی این‌که با عربستان تفاهم صورت می‌گیرد با کشورهای دیگری نیز تفاهمنامه‌های صورت خواهد گرفت.
نهادهای در داخل افغانستان جواز فعالیت دارند، پس از انجام تفاهمنامه با کشور دومی، این نهادها افراد جذب کرده به اساس پروسه‌ و طرزالعملی که وجود دارد، افراد را اعزام می‌کنند. تمام کار این نهادها از طرف وزارت کار مورد بررسی قرار می‌گیرد تا پروسه به گونۀ شفاف به پیش برود.
این تفاهم‌نامه میان کشورهای همسایه ما با کشورهای بیرونی وجود دارد، هند، پاکستان و بنگلادیش از جمله کشورهای هستند که با عربستان سعودی تفاهمنامۀ اعزام کارگر دارند.
آیا دولت وحدت ملی برنامۀ روی دست دارد تا علاوه به عربستان سعودی، با سایر کشورها تفاهم‌نامۀ برای اعزام کارگران داشته باشید؟
صحبت‌هایی در مورد اعزام کاگران به کشورهای قطر امارت متحده عرب صورت گرفته و این صحبت‌ها جریان دارد. تلاش‌ها جریان دارد با آن کشورها نیز به تفاهمی صورت بگیرد و هموطنان ما جهت کار به آن کشورها اعزام شوند. اما، با در نظر داشت چالش‌های بیکاری در کشورهای همسایه نمی‌توانیم تقاضایی فرستادن کارگر را از این کشورها داشته‌باشیم.
در سفری که رییس اجرایی به عربستان سعودی داشتند در مورد اعزام کارگران به آن کشور صحبت‌های با مسوولان آن کشور داشته‌اند، بناً ما امیدوار هستیم که تعقیب تفاهم با این کشور با سایر کشورهای که برای کارگر نیاز داشته باشند تفاهم صور گیرد.
ادعاهایی مبنی به نفوذ افراد بلند پایه دولتی در چنین پروسه وجود دارد، برنامه شما برای جلوگیری از نفوذ این افراد چیست؟
حاکمیت کامل در پروسۀ اعزام کارگران وجود دارد، نفوذ افراد و مقامات بلند پایه دولتی وجود ندارد و هرگاه تلاشی از طرف این افراد صورت گیرد با تمام توان در برابرشان ایستاده‌گی می‌کنیم. هیچ فردی نمی‌تواند بالای این راهبرد ملی موانع ایجاد کند. در حالی برای ما تعهد ملت از همه چیز اولویت دارد که در حالت بیکاری قرار دارند. مردم از بیکاری رنج می‌برند و تلاش می‌کنیم که ملت را از این حالت نجات دهیم.
در حال حاضر که نرخ بیکاری در کشور بلند است، با عملی شدن راهبرد اعزام کارگران به عربستان سعودی چقدر می‌تواند برای کاهش این نرخ موثر تمام شود؟
نرخ بیکاری در حال کاهش است، باید اطمنان داشت که با عملی شدن پروسۀ اعزام کارگران به کشور سعودی این نرخ به شکل قابل ملاحظۀ کاهش می‌یابد، در حالی که در سال گذشته سند اعزام کارگران وجود نداشت، تشویق سکتور خصوصی وجود نداشت، کوشش نهایی ما این است تا نرخ بیکاری که مردم ما را بسیار رنج می‌دهد کاهش یابد که آنهم از طریق تشویق سکتور خصوصی در سرمایه گذاری و تفاهم با کشورهای که نیاز به کارگر داشته باشند. چنانچه با کشور قطر و امارت عملاً این برنامه جریان دارد و امید است تا به نتیجه ملموس در این مورد دست یابیم.