شماری از پناهجویان در سویدن به کمک فعالان حقوق پناهجویی، کارزار مبارزۀ موسوم به «نه به خودکشی» راه انداخته‌اند.
در این کارزار، پناهجویان با انتشار ویدیوهایی از خودشان، تلاش می‌کنند تا با زبان ساده و به زعم خودشان، پناهجویانی که قصد خودکشی دارند را از این‌کار منصرف بسازند.
در سال روان میلادی، دست‌ِکم سه نفر از پناهجویانی که همۀشان زیر سن هژده سال بودند، در سویدن خودکشی کردند و شهروندان افغانستان نیز از این امر مستثنا نبودند و علی، جواد و عصت، سه پناهجویی بودند که خودکشی کردند.
پیشتر موسسۀ حمایت از کودکان و اتحادیۀ سراسری کودکان تنهای پناهجو، نسبت به افزایش آمار خودکشی و ناراحتی‌های روانی، در میان نوجوانان تنهای پناهجو اظهار نگرانی کرده بود.
این نهاد که مقر آن در سویدن است، خط تلفن ویژه به منظور حمایت و مشاوره برای کودکان تنهای پناهجو به راه انداخته است.
دلایل تمایل پناهجویان تنها به خودکشی
به باور کارشناسان، خودکشی پناهجویان، دلایل مختلف دارد و به گفتۀ آنان، سخت‌تر شدن قوانین پناهنده‌گی، بی‌سرنوشتی، طولانی شدن روند رسیده‌گی به پروندۀشان و از همه مهم‌تر، تأکید ادارۀ مهاجرت به ارایۀ مدارک هویتی، شرایط را برای پناهجویان تنگ‌تر کرده است.
به گفتۀ حنیف فروتن، روزنامه‌نگار و فعال پناهجویی در آلمان، بیش‌تر پناهجویان افغانستانی فاقد مدارک هویتی هستند و تعداد اندکی که این مدارک را در اختیار دارند، به دلیل ضعف دستگاه سیاسی افغانستان، این مدارک در نزد ادارۀ مهاجرت اعتبار لازم را ندارد.
نگرانی از بدتر شدن اوضاع
به تاریخ هفتم ماه جاری میلادی، ساکنان یک کمپ مهاجران در شهر هاممینهوک در جنوب سویدن، قبل از این‌که یک پناهجوی تنهای زیر سن خود را از درخت حلق آویز کند، به پولیس گزارش دادند.
اسدالله موسی خیل، درحالی‌که می‌خواست خود را با ریسمان از درختی حلق‌آویز کند، از سوی پولیس نجات داده شده و به بیمارستان منتقل گردید.
آقای حنیف فروتن می‌گوید که پناهجویان افغانستانی از ترس بازگشت اجباری به افغانستان، خودکشی می‌کنند.
آقای فروتن هُشدار داد که اگر وضعیت همین‌گونه پیش برود، نه‌تنها از رقم خودکشی‌ها کاسته نخواهد شد، بلکه بیم آن می‌رود که این پدیده افزایش نیز پیدا کند.
او از ادارۀ مهاجرت سویدن و سفارت افغانستان در استکهلم خواست تا هر چه زودتر موانع و نگرانی‌های پناهجویان را برطرف کنند.
در حال حاضر صدها مهاجر افغانستانی در خطر اخراج اجباری قرار دارند و در جریان سال روان میلادی نیز ده‌ها تن از این پناهجویان به اجبار به افغانستان بازگردانده شدند.
جلیل خلیل، از جمله پناهجویانی است که به تازه‌گی درخواست اقامتش از سوی ادارۀ مهاجرت رد شده و برایش گفته شده آمادۀ بازگشت به افغانستان باشد.
او می‌گوید، درحالی‌که مدارک کافی هویتی حتا گذرنامۀ الکترونیکی به ادارۀ مهاجرت تحویل داده، بازهم او جواب منفی دریافت کرده است.
در جواب درخواست اقامت آقای خلیل گفته شده که او می‌تواند در شهرهای افغانستان بدون کدام خطری زنده‌گی کند، درحالی‌که او خود از پیش‌برد زنده‌گی آینده‌اش در افغانستان نگرانی دارد و در وضعیت کنونی به هیچ عنوان خواهان برگشت به کشور نیست.
جلیل گفت: در صورتی که به افغانستان بازگردد، خطر جدی جان او را تهدید می‌کند و او حاضر نیست به افغانستان برگردد.
انتقادهایی وجود دارد که دولت افغانستان به بازگشت اجباری پناهجویان در کشورهای اروپایی چراغ سبز نشان داده، موضوعی که به شدت مورد اعتراض نهادهای مدافع حقوق پناهجویان قرار گرفته است.
چندی پیش انگلا مرکل، نخست‌وزیر آلمان هم اعلام داشت که رییس‌جمهور افغانستان برایش گفته، تمام پناهجویانی که به کشورهای اروپایی می‌روند، به خاطر فقر و یا قرارداشتن در برابر تهدید به آن کشورها سفر نمی‌کنند.