گزارشگر:سه شنبه 16 جوزا 1396 - ۱۵ جوزا ۱۳۹۶
قرار است امروز، کابل میزبانِ بیستوپنج کشورِ جهان باشد. «پروسۀ کابل» سفرهییست که حکومت وحدتِ ملی برای ایجاد صـلح در افغانستان پهن کرده؛ اما این پروسه و نشست از همین حالا با مشکلاتِ شدید و فراوانی مواجه است. حکومت درحالی پروسۀ کابل را برای کلید زدنِ صلح با طالبان برگزار میکنـد که خود کلیدِ آتشی تازه را در کشور نواخته است؛ آتشی که اگر به سرعت و درایت خاموش نشود، کُلِ کشور را میسوزاند.
راهاندزای پروسۀ کابل، از مهمترین برنامههاییست که افغانستان برای صلح اجرا میکند و اگر به شکلِ درست مدیریت شود و تعهداتی که در آن طرح میگردد جنبۀ تشریفاتی نداشته باشد، میتواند در آوردنِ ثبات در افغانستان موثر تمام شود؛ اما اکنون که چالشِهای بزرگتری ـ مثلِ انفجار یک تانکر مواد منفجره در مهمترین نقطه از شهر کابل و در چندصد متری ریاستجمهوری و چندمتری ریاست اجرایی، اقدام حکومت در سرکوبِ مظاهرهگرانِ روز جمعه، انفجارهای پیهمِ انتحاری در میان هزاران نمازگزارِ جنازه با اشتراک بیشتر شخصیتهای سیاسی و نخبهگانِ کشور و اتهاماتِ سنگین بر حکومت ـ چون سیل جاری شدهاند، معلوم میشود که ادارۀ آقای غنی، خود به اصلیترین نقطۀ بحرانساز برای افغانستان تبدیل شده و انتظار میرود از جامعۀ جهانی که اقدام کرده و این بحران را مهار کند.
در چنین حالتی، برگزاری چنین نشستی نهتنها موجه و موثر به نظر نمیرسد، بلکه اصرار و تلاش بر تدویرِ آن در کابل آنهم در شرایطی که تظاهراتهای سنگینی در پایتخت و سایر شهرهای کشور در برابر حکومت جریان دارد و همزمان اتهاماتِ سنگین و جدییی بر برخی از افراد و حلقات در دولت وارد است، نشانۀ دردناکِ بیخبریِ حکومت از اوضاعِ خطرناکِ جاری است.
موضعگیریهای اخیر گروههای مدنی و مردم و همچنان حزب جمعیت اسلامی افغانستان به عنوان یک جریان سیاسیِ بزرگ که مؤتلفِ حکومتِ کنونی است و نیز اظهاراتِ وزیر خارجه که با برگزاری نشست کابل رابطۀ استوار دارد، همۀ انتقادها را متوجه ارگ ریاست جمهوری و برخی دیگر از نهادهای دولتی ساخته است. این در حالیست که حکومت تلاش دارد ناامنیها و بینظمیهایِ اخیر را به اسلامآباد نسبت دهد. ولی شواهدی که از ساختار و اعضایِ حکومت بیرون داده میشود، حکایت از آن دارند که اصل مشکل، ریشه در خودِ حکومت دارد و انگشتِ انتقاد اول به سمتِ حلقاتی در داخل نظام نشانه میرود.
با این حساب، آقای غنی با کدام محاسبه میخواهد که از نشستِ کابل توشه بردارد و کلید صـلح را بنوازد. واضح است که شدتِ ناامنی و نابسامانی در کابل، به خصوص در روزهای اخیر و انفجار تانکرِ مملو از مواد منفجره در مرکز شهر، تأثیراتِ خود را روی نشست پروسۀ کابل میگذارد و از همین رهگذر فیصلههایی که در این نشست صورت میگیرند، راهگشا واقع نخواهند شد؛ زیرا همین اکنون ارگ با پیشنهاد برکناری مسوولان امنیتی و مشاور ارشد شورای امنیت ملی از جانب شریک اصلیِ قدرت مواجه است و این در واقع اعضای کنفرانسِ کابل را با سوالهایی مواجه میسازد.
بنابراین خوب است که ارگ ریاست جمهوری بهجای برگزاری کنفرانس کابل در چنین شرایطی، به فکر حلِ مشکلاتی باشد که خود خلق کرده است. اتهامهایی که امروز به صفِ آقای غنی وارد میشود، اتهامهای اندکی نیستند و سوالهایی هم که خلق شده، ساده و آسان نیستند. پروسۀ کابل در این شرایط ابداً نمیتواند برای افغانستان ثمری به بار آوردـ بماند اینکه کنفرانسهای گذشته مثل قلب آسیا، اسلامآباد، مسکو، چهارجانبه و چندین کنفرانسِ دیگر در آرامترین اوضاع نیز هیچ سودی برای افغانستان به ارمغان نیاوردند.