گزارشگر:محمد اکرام اندیشمند/ شنبه 27 جوزا 1396 - ۲۶ جوزا ۱۳۹۶
جیمز متیس وزیر دفاع امریکا اخیراً (۲۳ جوزای ۱۳۹۶) از رویکرد منطقهییِ حکومت دونالد ترامپ در جنگ افغانستان سخن گفت. او که در توضیحاتِ خود به کنگرۀ ایالات متحدۀ امریکا به عدم پیروزی و بنبست در جنگ افغانستان اذعان داشت، بر تغییر در وضعیتِ جنگ از رکود و نبود موفقیت به پیـروزی تأکید کرد و رویکرد منطقهیی را به عنوان یکی از راههای رسیدن به این تغییر و این پیروزی ارایه داشت.
وزیردفاع امریکا وعده داد که حکومت دونالد ترامپ، اشتباهاتِ گذشته را در مورد افغانستان ـ که اشارهاش به سیاست و عملکرد حکومت بارک اوباما بود ـ تکرار نمیکند. وی گفت که امریکا اجازه نخواهد داد که افغانستان دوباره به پناهگاه امنِ تروریستها تبدیل شود.
و اما رویکرد منطقهیی امریکا در جنگ افغانستان چه خواهد بود تا وضعیتِ جنگ را از حالت بنبست و رکود به سوی پیروزی بکشاند و گره مشکل بحران ثبات و صلح را بگشاید؟ اگر رویکرد منطقهیی، به درک و نتیجهگیری جدید امریکاییها از نقش اصلی کشورهای منطقه و همسایهگان افغانستان به خصوص پاکستان در این جنگ باشد، آنها در این رویکرد و در برابر این کشورها با چه روش و ابزاری عمل میکنند؟ امریکا در رویکرد منطقهیی جنگ افغانستان چگونه میتواند بازیگران رقیب و متخاصم منطقهییِ این جنگ را به همسویی در جهت ثبات و صلح افغانستان بکشاند؟ با تهدید و یا پذیرش خواستهای آنها بر سر افغانستان؟ آیا امریکا در رویکرد جدید، بر طالبان و مراکز آنها در کویته و پیشاور و هر جای دیگرِ پاکستان حمله خواهد کرد و یا اینکه خواستهای پاکستان را در مورد افغانستان بیشتر مورد توجه قرار میدهد؟ سیاست امریکا در رویکرد منطقهیی بر سرِ افغانستان با ایران و روسیه چگونه عملی میشود؟ اگر مبنای این رویکرد بر تهدید و فشار علیه آنها استوار شود، آیا افغانستان به میدان انتقامگیری از امریکا توسط مسکو و تهران مبدل نخواهد شد؟
و اگر مبنای این رویکرد نه با تهدید و فشار، بل با تعامل و همسویی با مسکو و تهران بر سرِ افغانستان همراه باشد، این تعامل با توجه به سیاست تقابل امریکا با ایران و روسیه در خاورمیانه و اوکراین، محتمل و میسر به نظر نمیرسدـ هرچند که منطقیترین و آسانترین راه و روش در رویکرد منطقهیی امریکا در جنگ افغانستان، تفاهم، تعامل و توافق منطقهیی به جای تخویف و تهدید و ادامۀ جنگ باشد؛ تعامل و توافقی که چندان آسان نخواهد بود.
کشورهای افغانستان، پاکستان و متحدین عربش به خصوص عربستان سعودی، ایران، هند و روسیه با کشورهای آسیای میانه باید در این توافق و تعامل شامل شوند. آیا امریکا اراده و توان رهبری و مدیریتِ چنین توافق و تعاملی را دارد؟ و یا آنکه امریکاییها منافع و اهدافِ خود را در دوام جنگ و بازیهای منطقهیی بر سرِ افغانستان سراغ میکنند و با رویکرد منطقهیی “تهدید”، زمین افغانستان را همچنان داغ و مشتعل نگه میدارند؟
Comments are closed.