به دنبال افشای یک طرحِ قوم‌گرایانه در ادارۀ امور ریاست جمهوری، آقای غنی به دادستانی کُل دستور داده است که این مسأله را مورد تحقیق قرار دهند. این در حالی صورت می‌گیرد که قوم‌اندیشی و حذف دیگران، یک سیاستِ‌ِ برجسته در روش و منشِ دولت‌مداران طی سال‌های گذشته بوده است. چنان‌که هرگاه به یکی از اداره‌های دولتی سر بزنی، به‌سختی می‌توانی همۀ گروه‌های قومی را در آن اداره بیابی. از جمله همین مشکل در نهاد ریاست‌جمهوری نیز وجود دارد. وزارت‌های مالیه، مخابرات، اقوام و قبایل، دفاع ملی و چندین وزارت‌خانۀ دیگر نیز به چنین مرضی به‌شدت گرفتارند. امروزه همۀ نمادهای ملیِ کشور (پرچم، سرود، زبان و پول رسمی) به یک هویتِ خاصِ قومی گره خورده‌اند. امروز در ادارات رسمی افغانستان مردم نمی‌توانند از زبانِ مادری‌شان بدون هراس استفاده کنند. هنوز هم کلمۀ دانشگاه، پرونده، شهروند و راهبرد که همه کلمه‌های نابِ فارسی دری اند، نزدیک به کفر قلمداد می‌شوند و این خود بزرگ‌ترین تبعیضِ نژادی را در دستگاه آقای غنی به نمایش می‌گذارد؛ چنان‌که هیچ کس در ارگ ریاست‌جمهوری نمی‌تواند کلمۀ دانشگاه را به کار ببرد.
این نگاه قومی، به یک سیاستِ کلان در کشور تبدیل شده است و حتا ذهنِ شخص رییس‌جمهوری، ذهنی قوم‌گرا و حمایت‌کنندۀ حرکت‌های قومی تلقی می‌شود. چنان‌که او بارها گفته است که باید خرده‌فرهنگ‌ها در فرهنگِ کلان‌تر جابه‌جا و ادغام شوند؛ حرفی که هیچ منطقی آن را برنمی‌تابد. برتری‌جویی، حالا با افشای یک راهنمای فاشیستی در اداراتِ مربوطِ ارگ آفتابی‌تر شده و در واقع، عمق فاجعه را به تصویر کشیده است.
این البته تنها طرحِ مورد نظر نیست. همواره اسنادی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های کشور پخش شده است که مبیّنِ تک‌قومی‌سازی برخی از اداره‌هاست. همین اکنون که به کارنامه‌های دولتی زیر نام وحدت ملی نظر می‌کنیم، درمی‌یابیم که تنها دغدغۀ ارگ مسالۀ تمرکزِ قدرت به نفع یک قوم در ساختار سیاست است. البته نه به نفعِ همۀ اعضایِ آن یک قوم، بلکه به نفعِ حلقۀ محدودِ قوم‌گرایِ منسوب به آن که می‌خواهد احساساتِ این قوم را سکوی ستمگریِ خود بسازد. از آن‌جا که این عده هیچ حرف و طرحِ خاصی برای بهبود وضعیتِ افغانستان و مردمش ندارند، فقط به فساد سیاسی و نفاق قومی دامن می‌زنند.
اگر آقای غنی به‌راستی در برابرِ آن سند نشر شده ناراحت است و از اعماقِ دل نمی‌خواهد که کشور به منجلاب بدبختی قومی سقوط کند، باید اصلاحات را از همان ارگ و ادارۀ امور آغاز کند. زیرا امروزه نامی‌ترین افرادِ متعصب و قوم‌گرا در این نهادها قرار گرفته‌اند و از همان‌جا نقشه‌ها و افکارِ قومی‌شان را در سرتاسر افغانستان می‌پراکنند.
پاک کردن ارگ و دیگر اداره‌های دولتی از وجود اشخاص برتری‎طلب و تفرقه‌افگن و نیز اصلاح ادارات بر اساسِ توازن قومی و شایسته‌سالاریِ ملی، عمده‌ترین راهکاری‌ست که باید رییس‌جمهور غنی آن را طی کند تا ثابت شود که به‌راستی تفکرِ ملی و فراقومی در سر دارد. در ضمن باید تیغ سانسور را نیز از روی زبانِ مردم بردارد و اجازه دهد که مردم آزادانه به زبان‌ مادری‌شان حرف بزنند. در غیر آن، معرفی کردنِ فردی که وظیفه‌اش را به‌درستی انجام نداده و سبب افشای یک برنامۀ قومی شده، به لوی سارنوالی کشور یا دادستانی کل، هیچ گرهی از کارِ فروبستۀ عدالت اجتماعی در افغانستان نمی‌گشاید.