نی یا نهاد حمایت‌کنندۀ خبرنگارانِ افغانستان گزارشی منتشر کرده که در آن از میزان افزایشِ خشونت علیه خبرنگاران و رسانه‌ها در سه سالِ حکومت وحدت ملی خبر داده است. نی در این گزارشِ خود که به تازه‌گی انتشار یافته، گفته است که خشونت علیه خبرنگاران در حکومت وحدت ملی نسبت به حکومت رییس جمهور کرزی چهاربرابر افزایش داشته است.
ارگ ریاست‌جمهوری نسبت به نشر این گزارشِ نهاد نی به‌شدت واکنش نشان داده و آن را غیرمسوولانه خوانده است. ارگ با اشاره به گزارشی از خبرنگارانِ بدون مرز، مدعی شده که حکومت وحدت ملی، یکی از پاسخگوترین حکومت‌ها در برابر شهروندان ارزیابی شده است.
اما چرا نی گزارشی را منتشر کرده که میزان خشـونت علیه خبرنگاران را بالاتر از حکومت قبلی اعلام می‌کند؟
اگر کسی فکر کند که نهاد نی با حکومتِ فعلی مشکل دارد، به هیچ صورت راه درستی را انتخاب نکرده است؛ چون هیچ نشانه‌یی دال بر خصومت گرداننده‌گانِ نهاد نی با حکومت وحدتِ ملی نمی‌توان سراغ کرد. نهاد نی در بیشتر از ده سال فعالیتِ خود نشان داده که همواره حمایت‌کنندۀ رسانه‌ها و آزادی بیـان در کشور بوده و سوای این هدف، به چیز دیگری فکر نکرده است.
در زمان حکومت آقای کرزی نیز نهاد نی انتقادهای تندی نسبت به عملکرد دولت در برابر رسانه‌ها و خبرنگاران داشت و این‌طور نبود که از کُلِ عملکرد حکومتِ پیشین تمجید کرده باشد. هرازگاهی که برای خبرنگاران و رسانه‌ها مشکلی به وجود می‌آمد، نهاد نی پیشگام‌تر از هر نهاد دیگری، از حقوق خبرنگاران و آزادی بیان و رسانه در افغانستان دفاع کرده است. اگر به گزارش‌های سال‌های گذشتۀ نهاد نی نگاهی انداخته شود، این حمایت از آزادی بیان و رسانه را به‌خوبی در آن‌ها می‌توان یافت.
حالا هم نهاد نی، کاری غیر از این تعهد مسوولانه نسبت به هدف‌های خود انجام نداده است؛ نه این نهاد از کسی و نهادی حمایت کرده و نه هم نسبت به آن‌ها دشمنی ورزیده است. اگر در گزارش نی انتقادی وجود دارد، آن انتقاد در برابر وضعیتی است که می‌تواند صدای آزادی بیان و رسانه‌ها را در کشور تضعیف کند. مگر همواره حکومت‌ها تلاش نکرده اند که با تأثیرگذاری و نفوذ در رسانه‌ها کاریکاتوری از وضعیت را به خورد شهـروندان‌شان بدهند؟ مگر در طول تاریخ روزنامه‌نگارانِ متعهد و رسالت‌مند محکوم به تحملِ پرخاش‌گری و خوردنِ چوبِ اتهاماتی چون جاسوسی و فعالیت ضد منافع ملی نبوده اند؟ اگر به‌راستی حکومت وحدت ملی معتقد است که حکومتی پاسخگو و متعهد در قبال شهروندان کشور است، پس چه جای نگرانی می‌تواند باشد که در برابر گزارش نهاد نی این‌همه تندی به خرچ می‌دهد؟
بدون شک کارگزارانِ این حکومت بهتر از هر کسِ دیگری می‌دانند که چه کرده‌اند و به همین دلیل، گزارشِ نی آن‌همه باعث نگرانی آن‌ها شده است. اگر کارکرد حکومت وحدت ملی در اطلاع‌رسانی و همکاری با رسانه‌ها صادقانه و در راستای منافع ملی می‌بود، حالا این‌همه اعتراض از آدرس نهادهای جامعۀ مدنی و احزاب سیاسی علیه حکومت وحدت ملی شکل نمی‌گرفت. بدون شک در کارِ حکومت وحدت ملی خلاها و شکاف‌های تعمدآمیزی وجود دارد که باعث نشر گزارش نهاد نی شده است.
حکومت همواره تلاش کرده که رسانه‌های آزاد و متعهد را از راه‌های گوناگون و از جمله تطمیع و تهدید، به رسانه‌های بی‌خاصیت و در خدمتِ هدف‌های خود قرار دهد. من همواره مخالف نشر نوشته‌های سخنگویان و مدیرانِ حکومت در رسانه‌های آزاد و خوشنام بوده ام و حالا هم از چنین تعهد اخلاقیِ روزنامه‌نگاری دفاع می‌کنم. اگر عُمّال حکومتی حرفی برای گفتن دارند، می‌توانند آن را از طریق رسانه‌های خود نشـر کنند، نه این‌که رسانه‌های آزاد را به جولانگاه اراجیفِ خود تقلیل دهند. حکومت به اندازۀ کافی رسانۀ رسمی و غیررسمی در اختیار دارد که بتواند به شایعه‌پراکنی و اطلاع‌رسانیِ غیرمسوولانه اقدام کند. هرگونه نشر نوشته از عمال حکومتی در رسانه‌های آزاد و متعهد کشور، آزادی بیان و رسانه را زیر سوال می‌برد.
من هیچ خصومتی با حکومت و نظام ندارم، ولی نمی‌خواهم که رسانه‌های آزاد به بازیچۀ حکومت‌ها تبدیل شوند. آن‌هایی که از روی برخی مصلحت‌ها به نشر نوشته‌های حکومتی‌ها اقدام می‌کننـد، حقانیتِ خود را زیر سوال می‌برند. اگر گفته شود که ما در همه حال بی‌طرفیم و با بی‌طرفی نوشته‌های له و علیه حکومت را نشر می‌کنیم، فقط می‌تواند توجیه ناشیانه از عملکرد این‌گونه نشریه‌ها باشد.
آزادی بیان به عنوان یک ارزش فقط می‌تواند در خدمتِ حقیقت و واقعیت قرار داشته باشد و نه در خدمت هدف‌های حکومت و نهادهای وابسته به آن. اگر حکومت فکر می‌کند با تطمیع و نفوذ در برخی رسانه‌ها می‌تواند همه چیز را به نفع خود مصادره کند، باید گفت که دچار توهمی بزرگ شده است. شاید برخی رسانه‌ها پیدا شوند که تن به چنین خفتی بدهند، اما کم نیسـتند رسانه‌های متعهد و آزادمنشی که غیر از اطلاع‌رسانیِ دقیق و ارزش‌مدار دغدغه‌یی ندارند.
حالا دیگر زمان حاکمیت‌های توتالیتر گذشته که حکومت‌ها از طریق رسانه‌ها افکار عمومی را در راستای هدف‌های خود قرار می‌دادند. جهانِ ما به‌شدت چنین عرصه‌یی را برای حکومت‌ها تنگ کرده و نمی‌توان به چنین خواستی بدون داشتن امکاناتِ بسیار بالای مالی دست پیدا کرد. پس خوب است حکومت وحدت ملی به جای رد گزارش‌هایی از نوع نهاد نی، به سروسامان دادنِ وضعیتی اقدام کند که آزادی بیـان را به چالش کشیده است.