بخش سوم و پایانی/

◄تمرکز مطالعه
برای تمرکز در مطالعه به کارهای زیر دقت کنید:
۱٫ علاقه به موضوع مورد مطالعه، یکی از علت‌های مهم ایجاد تمرکز و دقت در حین مطالعه است.
۲٫ هم‌آهنگی اراده و تخیل نیز در این رابطه کارساز است و به عبارت دیگر، چشمان فرد بر صفحه کتاب و افکارش در حال پرواز به دور دست‌ها نباشد.
۳٫ برخی مسایل جسمی و روحی نیز می‌توانند تمرکز فرد را بر هم بزنند؛ مانند گرسنه‌گی، تشنه‌گی، بیماری، نگرانی و اضطراب.
۴٫ برخی مسایل محیطی نیز از عوامل برهم زننده تمرکز اند؛ مانند سروصدای زیاد، نور زیاد یا کم، لباس نامناسب.
۵٫ عجله و شتاب، سطح مطالعه را کاهش می‌دهد و تمرکز را بر هم می‌زند.
۶٫ یکی از مسایل قابل توجه دیگر، سنگینی معده و سیری بیش از حد است.
۷٫ انتخاب زمان مناسب، از عوامل ایجاد تمرکز است؛ مثلاً پس از استراحت، به‌ویژه صبحگاهان، بهترین حالت تمرکز و ساعات خسته‌گی و کسالت، نامناسب‌ترین اوقات، برای تمرکز اند؛ البته در صبحگاهان، لازم است قدری ورزش کنید تا بدن، آماده‌گی لازم را به‌دست آورد.
۸٫ نظم و انضباط در نوع، ساعت و مکان مطالعه، نیز از عوامل ایجاد کنندۀ تمرکز می‌باشند.

◄ سرعت مطالعه
۱٫ اگر قصد دارید سرعت مطالعه را افزایش دهید، در آغاز به فهرست کتاب نظری دقیق بیندازید؛ تا نسبت به موضوعات کُلی کتاب، آگاهی پیدا کنید.
۲٫ تندخوانی، همیشه مناسب نیست و در مطالبی که به تعمق و تأمل نیاز دارد، اصلاً نباید به کار گرفته شود.
۳٫ مغز ما همیشه تندتر از بیان ما کلمات را دریافت می‌کند؛ پس برای افزایش سرعت، تلاش کنید عادت بلندخوانی کتاب را ترک کنید.
۴٫ تمرین کنید تا به جای درک واژه به واژۀ یک جمله، به درک گروهی واژه‌ها عادت کنید.
۵٫ یکی از عوامل کُندخوانی، برگشت است؛ یعنی این که فرد مرتب نگاه خود را به خطوط پیشین بر گرداند. این کار، تمرکز فرد را از میان می‌برد و وقت زیادی را تلف می‌کند. هنگام مطالعه، چشم باید به طور مستقیم و به موازات صفحه حرکت کند و از پریدن به سطرهای بالا و پایین، پرهیز کند.
۶٫ کسانی که با انگشت خط مورد مطالعه را دنبال می‌کنند، باید این عادت را ترک کنند؛ زیرا در تندخوانی، فقط چشم کار می‌کند، نه دست و زبان.
۷٫ «خالی خوانی»، یعنی سرگردانی چشم در حاشیۀ سفید کتاب یا لابه‌لای خطوط و یا هر قسمت غیر مفید صفحه نیز موجب کاهش سرعت مطالعه می‌شود.
۸٫ نوع ورق زدن نیز به صرفه‌جویی در وقت کمک می‌کند. ورق زدن درست، آن است که با دست چپ و از گوشه بالایی صفحه صورت گیرد و چند لحظه پیش از پایان صفحه، دست برای ورق زدن آماده باشد. کسانی که با دست راست و از گوشۀ پایینی صفحه ورق می‌زنند، از سرعت و تمرکز خود می‌کاهند.