چند روز است که رسانه‌ها از سومین دور نشست غیررسمی نماینده‌گان طالبان و دولت افغانستان در ترکیه خبر می‌دهند. گفته می‌شود که سرپرست هیأت طالبان در این نشست، شخصی به اسم مولوی «عبدالرووف» است. اکنون پرسش این است که آیا به راستی مذاکره بین دولت افغانستان و طالبان در ترکیه جریان دارد؟ برای پاسخ به این پرسش، در نخست تلاش‌های صلح دولت افغانستان را در سه سال گذشته مرور کرده و سپس نتیجه‌گیری می‌کنیم.
پس از ایجاد حکومت وحدت ملی در افغانستان، پایان جنگ، تقویت نیروهای امنیتی و ادامۀ مذاکرات صلح، سه عنصر اصلی سیاست خارجی افغانستان را تشکیل می‌داد. رییس جمهور افغانستان برای تحقق این اهداف، به چین، عربستان و پاکستان رفت. او برای این‌که توجه پاکستان را به پروسۀ صلح جلب کند، امتیازات زیادی به اسلام‌آباد داد. کابل در آن زمان، در ارتباط با مذاکرات صلح، بیشتر روی پاکستان تکیه کرده بود.
هم‌زمان با این، نشست‌های سه‌جانبه‌یی نیز بین پاکستان، افغانستان و چین در خصوص مذاکرات صلح آغاز شد که نشست «ارومچی» یکی از آنان بود. در این هنگام تلاش‌هایی نیز صورت گرفت تا طالبان نیز به این نشست‌ها بپیوندند، اما دولت افغانستان فقط در نشست «مری» در اسلام‌آباد، موفق شد که با طالبان رودررو بنشیند. البته این پروسه نیز بدون این‌که دستاوردی داشته باشد، پس از افشای خبر مرگ ملامحمد عمر، متوقف گردید. پس از توقف این پروسه، نشست‌های چهارجانبه بین افغانستان، امریکا، پاکستان و چین شروع شد، اما این روند نیز موفقیتی در پی نداشت؛ زیرا طالبان از حضور در آن خودداری کردند.
سال گذشته نشست کابل برگزار شد، اما بازهم طالبان در آن شرکت نکردند. یکی از نشست‌های دیگر که امید صلح از آن می‌رفت، نشست چهارجانبۀ امریکا، چین، افغانستان و پاکستان در مسقط بود. این نشست ۲۴ میزان سال جاری پس از یک وقفه ۲۰ ماهه، در مورد روند صلح افغانستان در مسقط، پایتخت عمان برگزار شد، اما از آنجا که نماینده‌گان طالبان در آن شرکت نداشتند، بدون نتیجه پایان یافت.
با توجه به این امر، تلاش حکومت وحدت ملی افغانستان برای مذاکرات صلح با طالبان که عمدتاً متکی به کشورهای خارجی مثل امریکا، چین و پاکستان بود، ناکام شد. در سه سال گذشته، تنها موفقیت حکومت وحدت ملی در مذاکرات صلح، امضای توافق‌نامۀ صلح با حزب اسلامی افغانستان بوده است. البته امضای این توافق‌نامه بیشتر به خاطر تمایلی بود که گلبدین حکمتیار برای پیوستن به حکومت افغانستان از خود نشان داد؛ نه این‌که دولت افغانستان ابتکاری به خرج داده باشد.
نتیجه
اکنون که نشست ترکیه برگزار شد، برخی تصور کرده اند که واقعاً طالبان در این نشست حضور دارند. اگر شما هم به چنین امری اعتقاد داشته باشید، باید دربارۀ آن تجدید نظر کنید؛ زیرا نشست ترکیه که در آن اعضای حزب اسلامی گلبدین حکمتیار نیز حضور دارند، نه‌تنها یک نشست معتبر و رسمی نیست، بلکه طالبان نیز در آن حضور ندارند. همان‌طور که می‌دانید، منظور از طالبان کسانی هستند که اکنون تحت رهبری «ملاهبت‌الله» و معاونت «سراج‌الدین حقانی» در چارچوب یک شورای رهبری، فعالیت می‌کنند. در حال حاضر همین گروه، حرف اول را دربارۀ صلح و جنگ افغانستان می‌زنند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی این گروه حضور نماینده‌گان‌شان را در نشست ترکیه رد کرده و شورای عالی صلح افغانستان نیز نماینده‌گان ملاهبت‌الله را در این نشست تائید نکرده است.
طالبان دربارۀ مذاکرات صلح، دیدگاه خاصی دارند که بر محوریت دفتر این گروه در قطر و مذاکره با امریکا تأکید دارد. بنابر این، احتمالاً در نشست ترکیه تعدادی از طرفداران «ملا رسول»، رهبر انشعابی طالبان و یا شاید گروه‌های متفرقه دیگر تحت عنوان نماینده‌گان طالبان شرکت کرده باشند. بعید نیست که این افراد با نماینده‌گان حزب اسلامی و دولت افغانستان در یک پرواز از کابل به ترکیه رفته باشند.