پس از روز کار آمدن حکومت وحدت ملی، روزبه‌روز مشکلات حکومت‌داری مسوولان آن بیشتر شد و این مشکلات آرام‌آرام به بحرانی تبدیل شده که به باور آگاهان، امروزه از کنترل و مهارِ مسوولان حکومت بیرون شده است. جریان سیاسی آجندای ملی از بدو راه‌اندازی خود تا کنون، طرح‌هایی را برای از میان برداشتن مشکلات حکومت پیشین و کنونی ارایه کرده است.
با بیشتر شدنِ مشکلاتِ حکومت وحدت ملی، مسوولان این جریان بر آن شدند تا طرحی را زیر نامِ «وفاق ملی» برای بیرون شدن از این چالش‌ها ارایه کنند. این طرح برای نخستین‌بار در هفتۀ یادبود از شهدا و سالروز شهادت قهرمان ملی مطرح شد و پس از آن اعضای این جریان به ولایت‌های مختلف سفر کردند و این طرح را با اقشار گوناگون در میان گذاشتند که مورد تأیید و تأکید آنان قرار گرفت.
این طرح برای آن بنا نهاده شده است تا با ایجاد چتر بزرگی چالش‌های موجود در کشور شناسایی شده و راه‌هایی همه‌پذیر برای حل آن جست‌وجو شود. این جریان هم‌چنان مصمم به برگزاری نشست‌ها و گفتمان‌ها برای پیدا کردن فرصت‌های بیرون شدن از چالش‌های موجود در کشور است.
نشست دیروز وفاق ملی فرصتی هم بود برای گردآوری چالش‌های موجود در حکومت وحدت ملی که چهره‌ها و جریان‌های اشتراک کننده در این نشست به وضاحتِ این چالش‌ها پرداختند.
در سخنان اشتراک کننده‌گان نشست وفاق ملی چالش‌های اجتماعی، امنیتی و بی‌توجهی برای برگزاری انتخابات بیشتر از هر موردی دیگری جلوه‌نمایی می‌کرد.
به باور سخنرانان این نشست، وجود این چالش‌ها حکومت‌داری را تعطیل کرده و موجب شده که قانون‌گریزی به یک فرهنگ تبدیل شود.
چالش‌های اجتماعی
بحث اصلی و پُر سخنِ نشست وفاق ملی، حکایه از شکست و ریخت‌های اجتماعی بود که به باور سخنرانان این نشست، در فرصت زمانی حکومت وحدت ملی بیشتر از هر دور دیگری رشد کرده است.
نفاق‌افکنی و دامن زدن به موضوعات قومی و زبانی که از عمده‌ترین چالش‌ها است، در این مدت بیشتر شده و حاصل جهاد، مقاومت و دوباره‌سازی افغانستان که همانا هم‌دیگرپذیری میان شهروندان افغانستان، برداشتن تبعیض و امتیازطلبی بود، با خطر نابودی روبه‌رو است.
باورها به این است که اگر مسوولان حکومت وحدت ملی و به ویژه رییس این حکومت دست از تحرکات تبعیض‌آلود و دیکتاتورمأبانه بر ندارد، افغانستان و دستاوردهای چندین سالۀ مردم و حکومت‌داری با بی‌ثباتی روبه‌رو می‌شود.
برگزار کننده‌گان نشستِ وفاق ملی به این باور اند که آنان در پی ثبات ملی در کشور اند و این صدا را از بهر دوری از نفاق و فساد مطرح کرده اند. سخنرانان این نشست تأکید کردند که در شرایط بحرانی امروز، مطرح کردن و تعقیب وفاق ملی در میان شهروندان، یک رسالت و نیاز است و این طرح با استقبال همه‌گانی مواجه خواهد شد.
چالشِ امنینی
در فرصت زمانی حکومت وحدت ملی، چالش‌های امنیتی روزافزون شده و افغانستان هر روز شاهد بی‌ثباتی‌های زیادی است. بخش‌های زیادی از کشور در اختیار گروه‌های تروریستی است و هیچ روزی نیست که صدای ناخوشِ بی‌امنیتی و قربانی شدن شهروندان و نیروهای امنیتی بلند نشود.
مسوولان این حکومت قادر به تأمین امنیت در شهر کابل هم نیستند و حتا با ساختن ساحات سبز امنیتی هم نتوانسته اند جلو ناامنی و حملات تروریستی را بگیرند. مسوولان نهادهای امنیتی حتا قادر به پایین آوردن میزان جرایم جنایی در شهر کابل نیستند. این مشکلات بر آن شد تا سخنرانان نشستِ وفاق ملی بخش زیادی از سخنان خود را متمرکز به این موضوع کنند. به باور آنان، افزایش ناامنی و ناتوانی‌های اداره کننده‌گان نهادهای امنیتی سبب شده که بی‌اعتمادی مردم به نظام و حکومت بیشتر شود و شهروندان احساس آرامش را از دست بدهند.
آنان همچنان با انتقاد از طرح صلح حکومت وحدت ملی گفتند که انجام این‌گونه طرح و طلبیدن صلح از راه تضرع، راه‌حل نیست و این کار موجبِ افزایش بی‌اعتمادی مردم نسبت به حکومت و بیشتر شدن ناامنی می‌شود.
انتخابات
همۀ سخنرانان این نشست تنها راه‌ِحل برای بیرون شدن از چالش‌های موجود در کشور را برگزاری انتخابات بیان کردند؛ اما گفتند که حکومت از همین حالا بی‌اراده‌گی خود را نسبت به برگزاری این «روند ملی» ثابت کرده است. به باور آنان، با این شرایط اگر انتخابات هم برگزار شود، مهندسی شده خواهد بود و نتایج آن افغانستان را با چالش‌ها و بحران‌های تازه روبه‌رو خواهد که در آن صورت، مهار بحران از توان همه نیروها و جریان‌های ملی و سیاسی بیرون خواهد بود.
این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که بارها کمیشنران کمیسیون‌های انتخابات از بی‌توجهی و بی‌برنامه‌گی حکومت در راستای برگزاری انتخابات سخن گفته اند. به تازه‌گی هم نمایندۀ سازمان ملل در افغانستان در سخنرانی خود در نشست عمومی این سازمان گفت که حکومت افغانستان هیچ برنامه‌یی برای برگزاری انتخابات ندارد.
نهادهای ناظر بر انتخابات افغانستان نیز بارها از بی‌توجهی و کم‌لطفی مسوولان حکومت وحدت ملی نسبت به برگزاری انتخابات سخن گفته اند. در کنار این، بارها از تریبون مجلس نماینده‌گان و مجلس سنا صدای نارضایتی و بی‌اراده‌گی حکومت برای برگزاری انتخابات مطرح شده است.
محمداشرف غنی، رییس حکومت وحدت ملی در تازه‌ترین سخنانش که با افتتاح دور هشتم و غیر قانونی مجلس داشت، تعهد سپرد که انتخابات پارلمانی در زمان اعلام شده در تقویم انتخابات برگزار خواهد شد. اشارۀ او به تاریخی است که پیش از این اعضای کمیسیون انتخابات گفته بودند که در ماه میزان سال آینده انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی برگزار خواهد شد، اما دو روز پیش مسوولان در کمیسیون انتخابات گفتند که انتخابات پارلمانی نیز با تأخیر برگزار خواهد شد.
سخنرانان نشست وفاق ملی با اشاره به مسألۀ برگزاری انتخابات، این پروسه را تنها راه روشن برای انتقال قدرت و تغییر اوضاع در کشور دانسته و گفتند، به رغم آنکه انتخابات تنها نقطۀ امیدواری مردم را تشکیل می‌دهد، اما هیچ نشانه‌یی از سوی حکومت که نشان دهندۀ برگزاری انتخابات باشد، تاکنون دیده نشده است.
تأکید سخنرانان این نشست، اما روی این مورد بود که سران حکومت هیچ اراده و آماده‌گی برای برگزاری انتخابات نداشته و از طریق «شوراسازی‌های غیر ملی و حاتم‌بخشی‌های تجزیه‌طلبانه»، فراتر از عمر قانونی‌اش می‌خواهد به اقتدار خود ادامه دهد.
به هر رو، با توجه به چالش‌های موجود در حکومت وحدت ملی، چتر وفاق ملی برای بیرون شدن از این چالش‌ها و ارایۀ راه‌حل‌ها ایجاد شده و مسوولان جریان آجندای ملی گفته اند که تا پایان قانونی کار حکومت وحدت ملی، طرحی همه‌شمول و همه‌پذیر را ارایۀ خواهند کرد.