بخش نخست/

عبارات و ضرب‌المثل‌های مربوط به خنده کم نیستند؛ «خنده بر هر درد بی‌درمان دواست» یا «بخند تا دنیا به تو بخندد». تحقیقات زیادی دربارۀ خنده و تأثیراتِ زیاد آن انجام شده است. سال‌ها قبل یک پزشک هندی که به تأثیرات مثبت خنده پی برده بود، مردم را یک‌جا جمع می‌کرد و آن‌ها را به زور می‌خنداند. همان وقت اولین کلوپ خنده در سال ۱۹۹۵ در هندوستان دایر شد. بعدها نمونۀ این کلوپ‌ها در سراسر جهان افتتاح شد.
این روزها همه می‌دانند که اگر شاد نباشند و از کنار بعضی چیزها بی‌خیال نگذرند، خودشان ضرر می‌کنند. اما گریه چه‌طور؟ آیا اشک فایده‌یی برای بدن دارد؟ متأسفانه تحقیقات کمی دربارۀ فواید گریه کردن انجام شده است. تأثیر درمانی تحریک غدد اشکی یا گریۀ بی‌خودی، هنوز مشکوک است. شاید علتش این است که از نظر اخلاقی، درست نیست به کسی بگوییم که مادرت فوت کرده، بعد قطرات اشکی که از سر دل‌سوزی و مرور خاطرات گذشته جاری می‌شود را با اشک ناشی از خُرد کردن پیاز مقایسه کنیم و ببینیم چه تفاوت‌هایی دارد!
مطالعات زیادی دربارۀ تأثیرات درمانی خنده نوشته شده است. خنده سطح هورمون‌های استرس را کم می‌کند، سطح ایمنوگلوبین‌ها و آنتی‌بادی‌ها را بالا می‌برد و فشار خون را پایین می‌آورد. اعصاب صورت، ماهیچه‌های شکم و پشت را آرام می‌کند؛ به طوری که بعد از بیرون آمدن از کلوپ خنده، هیچ دردی در بدن احساس نمی‌شود. اما خنده یک روی دیگر هم دارد. شاید فکر کنید بیشتر حمله‌های آسمی به خاطر گرد گل‌ها و گیاهان، گرد و خاک و قارچ و رطوبت باشد، اما اشتباه می‌کنید؛ مطالعاتی که در مراکز پزشکی دانشگاه نیویارک انجام شده، نشان داده است که بیشترین علت حملات آسمی، خنده است. گریه و خنده هر پاسخی به هیجانات و احساساتی مانند هیجان، شادی، ناامیدی و خسته‌گی هستند. نباید تصور کنیم یکی خوب و یکی بد است.
خنده سطح هورمون‌های استرس را کم می‌کند، سطح ایمنوگلوبین‌ها و آنتی‌بادی‌ها را بالا می‌برد و فشار خون را پایین می‌آورد. اعصاب صورت، ماهیچه های شکم و پشت را آرام می کند؛ به طوری که بعد از بیرون آمدن از کلوپ خنده، هیچ دردی در بدن احساس نمی‌شود.

انواع اشک
به کلاس اشک‌شناسی خوش آمدید. ما سه نوع اشک داریم: اشک مدام که باعث می‌شود چشم‌ها همیشه مرطوب باشند، اشک غیر ارادی که در اثر یک مادۀ محرک مانند دود، مرچ یا پیاز ایجاد می‌شود و اشک احساسی یا روانی، انسان تنها مخلوقی است که اشک احساسی می‌ریزد، هرچند به نظر می‌رسد که فیل‌ها و میمون/شادی‌ها هم گریه می کنند. سایر پستانداران هم گریۀ غیر عادی دارند. دربارۀ اشک تمساح هم بگوییم، تمساح‌های آب شور فقط به خاطر این‌که خودشان را از شر آب و نمک اضافه خلاص کنند، گریه می‌کنند.

ارتباط سوز دل با پروتیین
چند سال قبل یک متخصص کیمیاوی دریافت که اشک احساسی نسبت به گریۀ غیر ارادی، ۲۴ درصد بیشتر پروتیین دارد. اشک‌ها فقط آب و نمک نیستند، بلکه آن‌ها حاوی لیوسین انکفالین، آندرفین که درد را کم می‌کند و هورمون‌هایی مانند پرولاکتین و آدرنوکورتیکو تروپیک هورمون که در زمان استرس تولید می‌شوند، هستند. بنابرین، اشک می‌تواند عکس‌العمل طبیعی بدن برای بیرون ریختن هورمون‌های استرس باشد.