ماندگار: نشست سران احزاب و جریان‌های سیاسی با کمیسیون انتخابات در دفتر یونما در کابل دایر شد.
در این نشست، سران احزاب و جریان‌های سیاسی، دیدگاه‌های‌شان را پیرامون انتخابات و مشکلات آن با کمیسیون انتخابات در میان گذاشتند. برخی سخنرانان از دفتر یوناما و جامعۀ جهانی خواستند که در روند برگزاری یک انتخابات شفاف، حکومت افغانستان را ترغیب کنند.
در این نشست، شماری از سران و نماینده‌گان جریان‌ها و احزاب سیاسی از جمله عبدالهادی ارغندیوال، رهبر حزب اسلامی افغانستان؛ امرالله صالح؛ رییس روند سبز؛ داکتر انورالحق احدی، رییس جبهۀ نوین افغانستان، نورالرحمان اخلاقی، عضو شورای رهبری جمعیت اسلامی افغانستان؛ باتور دوستم، عضو رهبری جنبش ملی اسلامی افغانستان؛ نظری پریانی، عضو رهبری جریان آجندای ملی و برنامۀ وفاق ملی؛ عبدالجبار تقوا، رییس اتحادیۀ والیان پیشین و عضو دفتر سیاسی حامد کرزی؛ داوود علی نجفی رییس دارالانشای پیشین کمیسیون انتخابات؛ داکتر غیرت بهیر، عضو دفتر گلبدین حکمتیار، رهبر پیشین حزب اسلامی؛ محمد ناطقی، عضو شورای رهبری حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و عضو ائتلاف نجات؛ عباس بصیر عضو شورای رهبری حزب وحدت اسلامی افغانستان؛ داکتر مجددی، عضو شورای جبهه نجات ملی افغانستان، سید حامدگیلانی، رهبر حزب محاز ملی افغانستان و شماری دیگر مسوولان و اعضای ارشد جریان‌های سیاسی شرکت داشتند. آنان، از تقلب گسترده در انتخابات گذشته یاد کرده و چالش‌های انتخابات پیش رو را بر شمردند.
این احزاب و جریان‌های سیاسی خواهان سهم احزاب در انتخابات کشور شده و آن را به سلامت انتخابات و دمکراسی در کشور مفید ارزیابی کردند. در این محفل، نظری پریانی، عضو شورای رهبری جریان اجندای ملی و برنامه وفاق ملی، صحبت و کرد و گفت که با توجه به سخنانی که در این نشست مطرح شده است، می توان به این نتیجه دست یافت که اراده سیاسی اصل اساسی برای برگزاری یک انتخابات شفاف است و در غیر آن اگر هر نوع سیستم و ساختار انتخاباتی هم ایجاد شود، باز هم ممکن است که انتخابات به تقلب کشانده شود. پریانی گفت: کسی که لذت تقلب را چشیده است، باز هم به تقلب دل می‎بنند. بنابراین اگر چنین نباشد و اراده سیاسی برای برگزاری یک انتخابات شفاف از ارگ شکل بگیرد ممکن است که همین کمیسیون با مصرف اندک ده میلیون دالری بتواند یک انتخابات قابل قبول را راه اندازی کند. او اضافه کرد که اگر در گذشته برخورد قاطع و قانونی با تقلبکاران صورت می‌گرفت، ممکن بود که این‌بار مسوولان در نهادهای انتخاباتی بیشتر متوجه کار خودشان می‌بودند؛ اما متاسفانه از آنجایی که تلقلب‌کاران انتخاباتی در این جامعه از طرف دستگاه حاکم تقدیر شده به مقام‌ها می‌رسند، باز هم ممکن است که تقلب صورت گیرد.
این عضو شورای رهبری وفاق ملی، با اشاره به برنامه‌هایی‌که به هدف مهندسی انتخابات روی دست گرفته شده است، گفت: در برگزاری انتخابات گذشته همه شاهدیم که انتخابات به روش گوسفندی برگزار شد و معروف شد و حالا هم با توجه به تدارکات و آماده‌گی‌ها و مقدماتی که وجود دارد ممکن است که انتخابات بعدی شتری باشد؛ یعنی تقلب به مراتب بیشتر باشد.
او گفت که این که دولت مدعی است که نفوس‌شماری هوایی که از طریق هوا صورت گرفته است، نفوذ باشنده‌گان برخی از قسمت‌های مشخص در افغانستان را بیشتر نشان می‌دهد، یک حرکت سیاسی به هدف غلبه برای رأی مردم در انتخابات است و نیز برگزاری انتخابات با شناسنامه‌های کاغذی، ممکن است که امکان تقلب را به مراتب بیشتر از انتخابات گذشته فراهم آورد.
عضو وفاق ملی افزود، قرار است که ده میلیون شناسنامه‌های کاغذی تا برگزاری انتخابات، در کشور توزیع شود؛ اما همین اکنون توزیع شناسنامه‌های کاغذی در پاکستان جریان دارد و ممکن است که میلیون‌ها پاکستانی که دولت افغانستان آنان را پاکستانی نمی‌داند، این شناسنامه‌ها را به دست‌آورده و آنان در انتخابات چه در میان مهاجران و چه هم در ولایت‌های جنوبی و شرقی کشور شرکت کرده رای بدهند. پریانی گفت که میان نفوس شماری هوایی و توزیع شنامه‌های کاغذی در پاکستان رابطه‌یی در خصوص انتخابات وجود دارد که باهم هم جریان‌های سیاسی و هم دفتر یوناما در کابل متوجه این مساله باشند.
پریانی به گونه مشخص به یوناما پیشنهاد کرد که باید یوناما و جامعه جهانی در انتخابات آینده از روند دیموکتراتیک و رای مردم حمایت کنند تا اینکه از یک فرد و یا حلقۀ خاص.
گفتنی است که نماینده گان و مسوولان دیگر احزاب و جریان های سیاسی هم ضمن نقد و نظراتی که در مورد انتخابات و کارهای تخنیکی آن داشتند، پیشنهادهای مشخصی هم ارایه کردند.
امرالله صالح، رییس روند سبز در مورد تقلب در انتخابات گفت که مهم این نیست که یک نفر یا افردی چند بار رای بدهند و مرتکب تقلب شوند؛ این تقلب کلانی نیست؛ اما مهم این است که در انتخابات افغانستان تقلب صنعتی و مهندسی شده صورت می‌گیرد و باید جلو آن را گرفت. آقای صالح ضمن ارایه طرح های تخنیکی به هدف بهتر شدن برگزاری انتخابات گفت که تقلبات انتخاباتی گذشته اعتماد مردم را از انتخابات سلب کرده است.
عبدالهادی ارغندیوال رهبر حزب اسلامی، ضمن ارایه پیشنهادهایی به کمیسیون انتخابات و دفتر یوناما از کمیسیون انتخابات خواست که به دلایل زیاد باید انتخابات در میان مهاجریان برگزار نشود. او گفت که هیچ ممکن و عملی نیست که بتوانیم در میان مهاجران انتخابات شفاف را دایر کنیم و باید انتخابات فقط در داخل افغانستان برگزار شود.
اما داکتر داکتر مجددی رییس حزب نجات ملی خواهان برگزاری انتخابات در میان مهاجرین شد.
در همین حال، نورالرحمان اخلاقی، عضو شوری رهبری جمعیت اسلامی افغانستان، ضمن پیشنهاد سهم احزاب در انتخابات پیش رو، به نظارت احزاب از انتخابات تاکید کرد و در عین حال گفت که باید کمیسیون انتخابات برای عملی‌شدن این مورد طرزالعملی را ایجاد کند.
در همین حال، انورالحق احدی، رهبر جبهۀ نوین در افغانستان گفت که ممکن است که حضور مردم انتخابات گذشته به مراتب پایین باشد و حضور اندک مردم ممکن است که مشروعیت انتخابات را به چالش مواجه کند. عبدالجبار تقوا، رییس اتحادیۀ والیان، در این نشست گفت که احزاب سیاسی اففانستان باید به این نکته توجه کنند که اگر انتخابات برگزار نشود یا به تعویق بیفتد چه کاری باید انجام دهند. او گفت که مسوولیت جریان‌های سیاسی این است که باید روی یک گزینه دیگر هم فکر کنند. باتور دوستم هم به نماینده گی از حزب جنبش گفت که باید در انتخابات پیش رو، دقت شود و اصلاحات ممکن نمی تواند که در این مدت کوتاه عملی باشد. او گفت که تلاش‌های سیاسی برای کنترل و مهندسی انتخابات از طرف دولت به گونه‌یی جریان دارد تا بتوانند افراد خودشان را از ولایت‌های مختلف به پارلمان بکشانند.
در این نشست، عبدالبدیع صیاد رییس کمیسیون مستقل انتخابات، تاکید بر استقلال کمیسیون انتخابات داشت و به سولات مطرح شده پاسخ ارایه کرد. او از احزاب سیاسی خواست که با کمیسیون مستقل انتخابات همکاری کنند. او گفت که کمیسیون مستقل انتخابات به هیچ کسی اجازه نمی‌دهد که در روند انتخابات مداخله کنند.