بخش دوم و پایانی/

محققان در یک تحقیق با بررسی روی ۱۱۲ خانواده که کودکانی در سنین قبل از مکتب داشتند، به نتایج جالبی دست یافتند. آن‌ها مشاهده کردند در خانه‌هایی که پدر با کودک بیشتر بازی می‌کند و ارتباطش با کودک در زمینۀ بازی‌های فکری، ورزش کردن، دویدن و محبت کردن است، والدین با هم همکاری مناسب‌تری در تربیت کودک دارند و مادر راحت‌تر می‌تواند به کودک آموزش‌های لازم را بدهد. در این خانواده‌ها اغلب اختلاف کم‌تری هم در زمینۀ تربیت کودک وجود دارد. در نقطۀ مقابل، در خانه‌هایی که پدر سعی دارد در آموزش کارهایی مانند مراقبت‌های روزمره مثل حمام کردن و استفاده از دست‌شویی، مسواک کردن، آماده کردن غذا و چیزهایی از این قبیل دخالت کند، بعد از یک سال از نخستین مشاهدۀ محققان، اختلاف‌های بیشتری بین والدین در زمینۀ تربیت کودک به‌وجود آمده است. در این خانواده‌ها والدین بیشتر از هم در زمینۀ تربیت کودک ایراد می‌گیرند و نحوۀ آموزش‌های یکدیگر را زیر سوال می‌برند. مخالفت‌های والدین در موضوعات مختلف رفتاری در این خانواده‌ها آشکارتر و حتا گاه به صورت جروبحث‌هایی در حضور کودک هم مشاهده شد؛ موضوعی که به نظر کارشناسان، کاملاً بر تربیت کودک تاثیر منفی خواهد گذاشت.
بهتر است شراکتی تربیت نکنید
بسیاری از والدین می‌گویند که می‌خواهند تربیت کودک را به‌طور مشترک و با همراهی یکدیگر انجام دهند؛ اما در عمل این اتفاق کم‌تر رخ می‌دهد. از نظر کارشناسان، بهتر است یکی از والدین کودک نقش یک مربی را داشته باشد و والد دیگر، صرفاً نقش همراهی و کمک کردن را. آن‌ها معتقدند بهتر است مادر به علت ارتباط بیشتر با کودک، این نقش اصلی را بر عهده بگیرد و پدر نظراتش را در مورد تربیت کودک تنها با مادر در میان بگذارد و خود سعی نکند به روش خود به کودک آموزش دهد.
نتایج این تحقیق کاملاً نقش بحث و گفت‌وگوی والدین قبل از فرزنددار شدن یا در سال‌های اول زنده‌گی کودک در مورد چه‌گونه‌گی تربیت او را نشان می‌دهد. مشاوره‌های قبل از بارداری و آموزش والدگری قبل از فرزنددار شدن یا حتا حین آن، می‌تواند به والدین در مورد روش مناسب تربیت کودک، کاملاً کمک کند و به آن‌ها اجازه دهد تا از تعارضات احتمالی جلوگیری کنند.
آموزش، همه‌جانبه است
والدین باید به یاد داشته باشند مهم‌ترین راه تربیت کودک، نه فقط آموزش کلامی است، بلکه آن‌ها باید با فرزندشان زنده‌گی کرده و در کنار او وقت بگذرانند.
وقت گذاشتن برای کودک، توسط والدینی که در بیرون از خانه شاغل هستند، کار سختی است؛ این‌جاست که زمان‌های مشترک مانند زمان صرف غذا و روزهای تعطیل اهمیت پیدا می‌کنند. در این زمان‌ها تنها با کودک‌تان حرف نزنید، با یکدیگر هم ارتباط داشته باشید و اجازه دهید تا کودک قوانین زنده‌گی را با مشاهدۀ شما یاد بگیرد. همیشه حواس‌تان باشد که کودک‌تان شاهد رفتارهای شما خواهد بود و حتا به‌طور ناخودآگاه از آن الگو خواهد گرفت.
حوزه‌های مختلف رفتاری را از هم جدا کنید
شاپی سالیوان، یکی از روان‌شناسان مجری این تحقیق می‌گوید: «هنگامی که پدر و مادر هر دو به یک اندازه می‌خواهند نقش مراقبتی و نظارتی داشته باشند ـ و در مقابل هم قرار بگیرند ـ این کودک است که بین پدر و مادر لِه می‌شود.» او پیشنهاد می‌کند «والدینی که این احساس را دارند؛ بهتر است مسوولیت‌ها را با هم تقسیم کنند، حوزه‌های مختلف رفتاری را از هم جدا کرده و هرکدام در حوزۀ خود به آموزش کودک بپردازد و در عین حال با هم همیشه در هماهنگی باشند که در این حوزه‌ها آموزش‌های متفاوتی به کودک ندهند. مادرها می‌توانند بهداشت فردی را به کودک یاد بدهند و پدر نحوۀ رفتار با کودکانِ دیگر را به فرزندش آموزش بدهد. غذا خوردن و تغذیۀ کودک با مادر باشد و پدر، بازی کردن را به کودک یاد بدهد. اما از آن‌جا که بیشتر رفتارهای ما به عنوان پدر و مادر به‌طور ناخودآگاه به الگوی ذهنیِ خودمان از والدین‌مان برمی‌گردد و با توجه به نقش تاریخیِ مادران در تربیت کودک، ناخودآگاه این مادران هستند که قدرت اصلی در پرورش کودک محسوب می‌شوند، پدرها بهتر است تنها با مادران همفکری و همراهی کنند.»
به عقیدۀ داکتر سالیوان والدگری، تربیت به‌طور مشترک ممکن است بسیار ایده‌آل و مطلوب به نظر برسد؛ اما در عمل، کار بسیار سختی است.
منبع: مجلۀ سیب سبز