روز پنجشنبۀ گذشته، محمد اشرف‌غنی، رییس حکومت وحدت ملی، توزیع شناس‌نامه‌های برقی را خلاف قانون توشیح‌شده و بر اساسِ فرمان تقنینیِ خودش که مورد تأیید مجلس نماینده‌گان و کمیتۀ مشترک قرار نگرفته است، کلید زد و نخستین شناس‌نامه را اخذ نمود. این عملِ وی، موج سرشاری از مخالفت‌ها در برابرِ ارگ و حتا واکنشِ داکتر عبدالله و برخی از وزرای کابینه را به دنبال داشت.
صفحات اجتماعی در روزهای گذشته مملو از مخالفت‌ها با اقدامِ یک‌جانبۀ آقای غنی در توزیع شناس‌نامه‌های برقی بوده است؛ اما گپِ اساسی این‌که مردم مخالفِ توزیع شناس‌نامه‌های برقی نیستند، آن‌ها فقط با درج و اطلاقِ واژۀ «افغان» بر همۀ اقوام و شهروندانِ کشور مخالفت دارند. این اختلاف، چندین سال در مجلس نماینده‌گان سبب به درازا کشیده شدنِ بحث روی قانون ثبت احوال نفوس شده بود و سرانجام رد درج واژۀ افغان، به تصویب مجلس رسید و بعد اگرچه مورد توشیح آقای کرزی قرار نگرفت، آقای غنی آن را در اولین روز کاری‌اش توشیح کرد. اما او از توزیع آن اجتناب ورزید تا این‌که فرمانِ تقنینی‌یی را به هدفِ درج واژۀ افغان به عنوان ملت و نیز درج قومیت افراد در روی شناس‌نامه‌های برقی صادر کرد که با مخالفت‌های گسترده‌ مواجه شد.
اکنون همین مسایل، سبب اصلی نزاع‌ها و کشمکش‌ها میان مردم است. آقای غنی به‌خوبی می‌داند که هویتِ افغان مترادف با هویتِ پشتون است؛ اما از درج آن برای همۀ اقوام اهدافِ خاصی را دنبال می‌کند. درحالی‌که در شناس‌نامه‌ها «جمهوری اسلامی افغانستان/ د افغانستان اسلامی جمهوریت» ذکر می‌شود، تأکید اضافی روی درج واژۀ افغان، یک عملِ غیرضروری و به هیچ عنوان از روی عشق و علاقه به کلمۀ افغان یا هویتِ افغان نبوده و نیست؛ بلکه هدف ایجاد یک اختلافِ قومی و اختلافِ سیاسی در کشور است.
آقای غنی در شرایط کنونی، از تحمیل واژۀ افغان دو مسأله را دنبال می‌کند: نخست این‌که نزاع بر سر واژۀ افغان، مسلماً پشتون‌ها به‌خصوص پشتون‌های رادیکال را در برابرِ دیگر اقوام قرار می‌دهد. این مسأله برای آقای غنی به عنوان یک بُرد مطرح است؛ زیرا فکر می‌کند که این دعوا برای او جایگاهی در میانِ قومِ پشتون تعریف می‌کند. از جانب دیگر، نفس اختلافی که در کشور بر سرِ این مسأله ایجاد می‌شود، غنی را در اعمالِ شدیدِ سیاست‌های قومی‌یی که در حکومت روی دست گرفته ‌است یاری می‌رساند تا با تمسک به آن، بیشتر پشتون‌ها را در محورِ خود جمع کند. در نهایت، او فکر می‌کند که توزیع شناس‌نامۀ برقی با درج واژۀ افغان آن‌هم به شکل غیرقانونی، یک بازیِ خوبِ انتخاباتی است که از همین حالا کلید خورده است. غنی با این کار عملاً سعی دارد که انتخابات را به دو خط پشتون و غیرپشتون تقسیم کند و از آن بهره بجوید. در کنار آن، مخالفتِ داکتر عبدالله با توزیع شناس‌نامۀ برقی نیز با هدف حفظ حمایتِ آنانی صورت می‌گیرد که در برابر این اقدامِ غنی خشمگین‌اند؛ یعنی نه غنی ارزشی به کلمۀ افغان قایل است و نه هم عبدالله مخالفِ کلمۀ افغان است؛ اما برای هر دو بحث شناس‌نامۀ برقی، از سطح یک بحث بزرگ و ملی، به یک ابزارِ انتخاباتی تقلیل یافته است.
مسلماً توزیع شناس‌نامه‌های برقی با درج تحمیلی واژۀ افغان بر همۀ اقوام، عاملی نیرومند برای شکل‌گرفتنِ اختلافاتِ عمیق و بحران‌های شدیدِ قومی در روزها و ماه‌های آینده خواهد بود؛ به‌نحوی که می‌توان گفت آقای غنی با نزدیکی به انتخابات، به غنی‌سازیِ اختلافاتی دست یازیده که اگر از کنترل خارج شود می‌تواند جغرافیای کنونیِ افغانستان را درهم بریزد.