گزارشگر:احمد عمران/ دو شنبه 5 سنبله 1397 - ۰۴ سنبله ۱۳۹۷
حنیف اتمر مشاور امنیت ملی افغانستان بهصورت غیرمترقبه از کارش کنارهگیری کرد. این کنارهگیری میتواند سوالهای زیادی را برانگیزد. با اینحال نباید فراموش کرد که کناررفتن آقای اتمر بهصورت آنی و آنگونه که گفته شد، غیرمترقبه اتفاق افتادهاست. از مدتها به اینسو، گزارشهای تایید ناشدهیی وجود داشت که میان اشرف غنی رییس حکومت وحدت ملی و مشاور امنیت ملی او اختلافهایی بروز کردهاست. آقای اتمر نیز در استعفانامهاش که به برخی رسانههای داخلی درز کرده این اختلافات را پنهان نکردهاست. او گفته که در بسیاری مسایل از صلح و جنگ شروع تا مدیریت کشور با رییس حکومت اختلاف نظر داشتهاست. در همینحال برخی منابع میگویند که کناررفتن آقای اتمر بهحوادث اخیر کابل و غزنی پیوند داشتهاست. به گفتۀ این منابع سقوط غزنی بهدست طالبان و پس از آن حمله به دشت برچی کابل و راکت پرانی در روز نخست عید قربان بهسمت ارگ از دلایل عمدهیی بوده که باعث عصبانیت آقای غنی شده و او از تیم امنیتی کشور خواسته که از وظایف شان کنارهگیری کنند. در این میان گفته میشود که احتمال دارد در روزهای آینده وزرای داخله و دفاع و رییس امنیت ملی نیز از سمتهای شان کنار بروند. اما هنوز چنین تصمیمی از جانب هیچ-یک از منابع رسمی تایید نشدهاست و تا زمانیکه این افراد از سمتهای شان کنار نروند نمیتوان با قاطعیت اعلام کرد که بهصورت صد درصدی کناررفتن آقای اتمر به اتفاقات اخیر ربط داشتهاست. در حال حاضر میتوان براساس برخی حدس و گمانها و گزارشهاییکه از ارگ ریاست جمهوری به بیرون درز کرده، کنارهگیری آقای اتمر را تحلیل کرد. بهنظر میرسد که سه برداشت از این کنارهگیری بیشتر از همه محتمل بهنظر میرسد. نخست، اینکه گفته میشود آقای اتمر با آقای غنی دچار اختلافهای شدید بودهاست. این اختلافها بیشتر ریشه در وعدههای انتخاباتی آقای غنی به آقای اتمر دارد که در حال حاضر با نزدیکشدن انتخابات ریاست جمهوری اوج گرفتهاست. برخی منابع میگویند که آقای غنی به اتمر وعده سپرده بود که در انتخابات ۱۳۹۸ از نامزدی او حمایت خواهد کرد. اما حالا چنین به نظر میرسد که شخص آقای غنی یکبار دیگر میخواهد که شانس خود را در انتخابات بعدی بیازماید و بههمین دلیل آقای اتمر سرخورده شده و جداییاش را اعلام کردهاست. فراموش نکنیم که چند ماه پیش در بحبوحۀ تنشهای ارگ و عطا محمد نور والی پیشین بلخ شایعاتی بر سر زبانها افتاد که گویا آقای عطا و اتمر توافق کردهاند که در انتخابات بعدی با یکدیگر ایتلاف کنند. اگر این حدس و گمانها دقیق باشند، باید منتظر بود که در هفتههای نزدیک سروصداهای انتخاباتی آقای اتمر بیرون شود. چون بههرحال گفته میشد که او در مورد نامزدی خود در انتخابات بعدی با برخی سران و شخصیتهای سیاسی گفتوگوهای بهصورت پنهانی داشتهاست. احتمال اینکه چنین دید و بازدیدهای باعث خشم آقای غنی با آن روحیۀ غیرمداراگرانهاش شده باشد، بعید بهنظر نمیرسد. بسیاریها تایید میکنند که آقای غنی در روزهای اخیر بیشتر از گذشته عصبانی و خشن بهنظر میرسد و روی مسایل جزیی با همکارانش برخوردهای بسیار خشونتآمیز بهخرج میدهد. دلیل دوم برای کنارهگیری آقای اتمرمیتواند واقعا آنگونه که خودش ادعا کرده، بروز اختلافات با آقای غنی باشد. در اینکه آقای غنی سیاستمدار تندخو و ناملایم است، هیچ شکی وجود ندارد و بههمین دلیل بسیاری از کارهای حکومتی را شخصآ بهعهده گرفته است. او، به گفتۀ نزدیکاناش به کمتر کسی در داخل تیم ارگ اعتماد دارد و همه را به چشم دشمن میبیند. شاید برخی حرکتهای آقای اتمر که پنهان از چشم رییس حکومت انجام میشد، باعث شده باشد که آقای غنی کاملا اعتماد خود را از این مهرۀ اصلی تیماش از دست داده باشد. اگر این گمانه درست باشد بدون شک عواقب بسیار خطرناکی برای تیم ارگ به دنبال دارد. چون آقای اتمر ضمن اینکه یکی از چهرههای اصلی سیاست حکومت وحدت ملی بود، رازهای زیادی را نیز با خود دارد و در حال حاضر هر جناحی را که او بخواهد به آن بپیوندد، با جبین گشاده از آمدنش استقبال میکند. و اما دلیل سوم میتواند ابطال دوگزینۀ بالا باشد با این استدلال که کناررفتن آقای اتمر به بازی تازۀ ارگ مربوط پنداشته شود. این گزینه نیز دور از ذهن نمینماید که آقای اتمر و غنی در تعامل با یک دیگر به این نتیجه رسیده باشند که کنارهگیری او در شرایط فعلی میتواند به سود ارگ تمام شود. از مدتها پیش مخالفان سیاسی ارگ چه در داخل حکومت و چه در بیرون از آن آقای اتمر را یکی از مهرههای جنجالی تشخیص داده که بیشتر کنارزدنها بهوسیلۀ او صورت گرفتهاست. در زمانیکه جنرال دوستم معاون اول ریاست جمهوری به تبعید ناخواسته سوق داده شد، او آقای اتمر را دلیل مشکلات موجود در حکومت دانست و بعد نیز برخی جناحهای سیاسی برای بیرون رفت از بنبست موجود در کشور طرحی را به آقای غنی پیشنهاد دادند که از او خواسته شده بود که برخی از چهرههای جنجالی از حکومت برکنار شوند. نام آقای اتمر در بالای این فهرست قرار داشت. حالا دیده شود که واقعا آقای اتمر با چه هدف و انگیزهیی آقای غنی را ترک گفت ولی کناررفتن او با هر انگیزهیی که صورت گرفته باشد، یک چیز را کاملا روشن میکند که زمان فروپاشی حکومت از درون فرا رسیده و مدیریت سیاسی کشور دیگر از توانایی آقای غنی بیرون شدهاست.
Comments are closed.