گزارشگر:ابوبکر صدیق/ شنبه 31 سنبله 1397 - ۳۰ سنبله ۱۳۹۷
در حالیکه کمتر از چندماه از عمر حکومت وحدت ملی باقی مانده است و در آستانۀ فرارسیدن انتخابات ۲۰۱۹ریاست جمهوری قرار داریم، اما تیم تحول و تداوم به رهبری محمداشرف غنی با گذشت هرروز و با از دستدادن چهرههای کلیدی خود معیوبتر میشود.
محمداشرف غنی رییس حکومت وحدت ملی، از چهرههای ناسیونالیست معاصر پشتون است. او تا مقطع دکتورا در دانشگاههای لبنان و امریکا درس خوانده است. او مدتی بهعنوان رییس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد در کابینۀ حامد کرزی رییس جمهور پیشین کار کرده. او در انتخابات ۲۰۱۴ «تیم تحول و تداوم» را بنیان گذاشت و به مصاف کارزارهای انتخاباتی رفت. اما انتخابات سال ۲۰۱۴ به یکی از چالشآفرین و تنشزاترین انتخاباتها تبدیل شد و حتا کشور را به لبۀ پرتگاه تجزیه نزدیک ساخت. این موضوع پای جامعۀ جهانی و وزیر خارجۀ امریکا را به معرکه کشانید و منجر به تشکیل حکومت وحدت ملی شد. اگرچه طرح تشکیل دولت وحدت ملی با در نظرداشت درک که از پسلرزههای انتخابات ریاستجمهوری وجود داشت از جانب جریان سیاسی آجندای ملی یک پیش از برگزاری انتخابات ۲۰۱۴بیرون داده شده بود و در دورۀ اول کارزارهای انتخاباتی این طرح طی یک نشست بزرگ در کابل تحت نام «انتخابات و دولت وحدت ملی» از جانب احمدولی مسعود رییس این جریان ارایه شد و توافق همه نامزدان انتخابات ریاستجمهوری از جمله دکتور غنی و عبدالله با دست خط آنان گرفته شد. پس از این و بعد از برگزاری دور دوم انتخابات و جنجالهای ناشی از آن جامعۀ جهانی بهویژه امریکا این طرح را عملی کردند به اساس آن آقای غنی و آقای عبدالله مساویانه در راس قدرت قرار گرفتند.
اما از آغاز تا هنوز هیچ رابطۀ خوبی در میان این دو شریک قدرت دیده نشده است. بیشتر آگاهان به این باوراند که پس ایجاد حکومت وحدت ملی یک تیم منحصربهفرد در ارگ تمام قدرت را در انحصار خود قرار داد. در حالیکه محمداشرف غنی بهعنوان رییس حکومت وحدت ملی میتوانست محبوب باشد و عزتمندانه حکومت کند. اما با متوسلشدن به رشتههای قومی تعصبآمیز و اعمال فاشیستی انحصاری حکومت را بهطرف قهقهرا رهنمون کرد.
در حالیکه حکومت وحدت ملی که حاصل توافقنامۀ میلیونها رای بود، اما بهناکامترین نظامی تبدیل شد که در تاریخ افغانستان شاید کمتر تجربه شده باشد. دورزدن توافقنامۀ حکومت وحدت ملی از طرف ارگ و درنظرنگرفتن مولفههایی که سبب حفظ وحدت ملی و یکپارچهگی میشود، از گزینههایی بود که بیشتر از همه سبب سکتهگی و ناکامی این نظام نو تجربه گردید.
گسترش مثلث فقر، بیکاری و تعصبات سازمانیافته و آشکار قومی و زبانی در کشور، سبب آشفتهگی درمیان مردم شد و جدال قدرت در میان رهبران حکومت حتا سبب نگرانی نهادهای بینالمللی و شرکای جهانی افغانستان گردید. اما با این حالت اکنون که در آستانۀ رسیدن انتخابات ۲۰۱۹ قرار داریم، تیم معیوب و چهرۀ فاشیستنمای غنی چه خواهد کرد؟ سیاستهای عوامفریبانه و منطقگریز آقای غنی دیگر برای هیچ فرد بهویژه هیچ سیاستمداری پنهان نیست که کشور را به سمت ازهمریختهگی به پیش برد. این خشکمغزیهای آقای غنی حتا سبب ازهمپاشیدهگی درونی تیم تحول و تداوم شد.
علیرغم پیشتیبانیهای جامعۀ جهانی بهویژه امریکا بهعنوان یک قدرت بزرگ در افغانستان، کارنامۀ محمداشرف غنی رییس حکومت وحدت ملی نشان میدهد که وضعیت بدتر از پیش شد. کارنامۀ بیش از چهارسال عمر حکومت آقای غنی نشاندهندۀ بیامنی، افزایش فقر، بیکاری، فرار مغزهای جوان از کشور و…، است. در این مدت تعصبات قومی بهشکل هدفمند در میان شهروندان دامنزده شد و ارگ ریاستجمهوری و شورای امنیت بهعنوان دستگاه سرکوب و توطیه علیه شهروندان و حتا یک قوم و طرف خاص متهم شد. اما حالا بیشتر افرادیکه با غنی همدست و همراه بودند از او جدا شدهاند و از کابینۀ او کنارهگیری کردهاند. این مهرۀ درشتها از سید سادات منصور نادری وزیر شهرسازی پیشین تا حنیف اتمر مشاور شورای امنیت و کاکر معاون شورای امنیت، ظاهر قدیر، همایون همایون و… که از کلیدیترین افراد تیم تحول و تداوم بودند در برابر این تیم قرار گرفتهاند.
اما دیده میشود که غنی برای اغوای دیگران هنوز با نشاندادن حالتهای تصنعی تلاش میکند که اعتماد تقلیلیافتۀ بیش از حد تیم خود را پنهان نگهدارد و برای بازسازی این تیم حتا بهدامن رقبای خویش سرخم میکند.
هرچند آقای غنی در حکومت خود به کسانی میدان داد که همواره بهخاطر برآوردهساختن اهداف خود به قهر و خشونت متوسل میشدند. اما اکنون اوضاع شاید فرق کند. چون بیشتر این تیورسنها که شاید یکی آن حنیف اتمر باشد دیگر با غنی نیست.
اکنون اما، تندبادهای انتخابات ریاستجمهوری در راه است؛ تیم معیوب تحول تداوم با چه مکانیزمی وارد این معرکه خواهند شد تا یکبار دیگر بتواند قدرت را در قبضۀ متشکلۀ خود در ارگ داشته باشند. تیمیکه حالا معیوب است و از پایههای آن تنها یک یا دوتا باقی مانده است. آیا غنی با تیم معیوب خود دوباره به کارزارهای انتخابات ۲۰۱۹ میرود یا تکت جدید را تشکیل میدهد. قراین و شواهد نشان میدهد که اختلافات ارگ ریاست جمهوری با مشاور شورای امنیت نیز ناشی از همین مورد بوده است که بهتوافق نرسیدهاند و در نهایت حنیف اتمر یکی از مهرههای درشت تیم تحول و تداوم، غنی را ترک گفت و در صدد ایجاد تیمی جدید در برابر تیم تحول و تدام شده است. از طرف دیگر کنشگران سیاسی عمدتآ پشتون در برابر تیم غنی قرار گرفتهاند: اسدالله خالد، ظاهر قدیر، همایون همایون و… در چارچوب ایتلاف بزرگ ملی، عمر داودزی و سایر سیاسیون پشتون به مصاف کارزارهای انتخاباتی خواهند رفت. با این حال، پسلرزههای کنارهگیریهای نزدیکان غنی ضربات سنگینی را به تیم «تحول و تداوم» وارد کرده است.
Comments are closed.