در چند روز گذشته خبرهای ناخوشی از وضعیت آموزش و پرورش در ننگرهار به نشر رسید. این خبرها حاکی از بسته بودن بخش زیادی از مکتب‌ها در این ولایت و همچنان روایت‌گر رفتن شماری از دانش‌آموزان برای فراگیری آموزش به پاکستان بود؛ این هر دو مورد نمایان‌گر وضعیت بد معارف در این ولایت است.
در این حال، فعالان مدنی ننگرهار در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گویند که سوختاندن و انفجار مکتب‌ها، فساد در معارف ننگرهار، تشکیلات خیالی و مقرری‌هایی بیجا از مشکلات عمدۀ آموزش و پرورش در این ولایت است.
دفتر هماهنگی امور کمک‌های بشری سازمان ملل متحد (OCHA) به تازه‌گی اعلام کرد که به دلیل فعالیت داعش در ننگرهار، بین ۴۰ تا ۵۰ مکتب در این ولایت تعطیل شده‌اند. مقام‌های محلی ننگرهار نیز ضمن تایید این خبر گفته‌اند که این موضوع موجب شده بسیاری از دانش‌آموزان از رفتن به مکتب محروم شوند.
آصف شینواری، سخنگوی ریاست معارف ننگرهار می‌گوید که ۷۶ مکتب در شهر چپرهار این ولایت به دلیل تهدیدهای امنیتی و همچنان افزایش فعالیت گروه داعش تعطیل شده اند.
آقای شینواری می‌افزاید که تلاش‌های بزرگان قومی برای بازگشایی مکتب‌ها در شهر چپرهار آغاز شده و به زودی این مشکل حل خواهد شد.
مقام‌های محلی ننگرهار تایید کرده‌ که شماری از مکتب‌ها در شهرهای خوگیانی، هسکه‌مینه و پچیراگام به دلیل افزایش ناامنی‌ها تعطیل شده‌اند.
از سویی هم، کبیر حقمل، رییس نشرات وزارت معارف می‌گوید که برخی از مکتب‌ها و نهادهای دیگر آموزشی در ننگرهار اخیراً بنابر تهدیدات امنیتی بسته شده‌اند.
آقای حقمل می‌افزاید که بخش زیادی از مکتب‌ها، برخی از دارالمعلمین‌ها و عده‌یی دیگر از نهادهای آموزشی در برخی مناطق ننگرهار بسته بودند که اکثر شان دو باره باز شده‌اند.
به گفتۀ آقای حقمل، با بازگشایی این مکتب‌ها و مرکزهای آموزشی زمینۀ آموزش برای حدود ۳۶ هزار دختر و پسر در ولسوالی چپرهار ولایت ننگرهار فراهم شده است.
به اساس معلومات وزارت معارف، در حال حاضر حدود یک‌هزار و یک‌صد مکتب از بهر تهدیدات امنیتی در کشور مسدود اند.
همزمان بااین، باشنده‌گان ولایت ننگرهار که در نزدیک مرز تورخم زنده‌گی می‌کنند، ادعا دارند که در روستاهای شان هیچ مکتب دولتی وجود ندارد و آنان ناگزیر اند فرزندان شان را آن‌سوی مرز دیورند به مکتب‌های پاکستانی بفرستند.
باشنده‌گان ننگرهار می‌گویند که فرزندان شان با نصاب آموزشی پاکستان آموزش می‌بینند.
باشنده‌گان ننگرهار ادعا دارند که فرزندان شان با نصاب آموزشی پاکستان و به زبان‌های پشتو و اردو آموزش می‌بینند.
ریاست معارف ننگرهار این گفته‌ها را می‌پذیرد و می‌گوید که به این مشکل بخش‌های مرزی ننگرهار به زودی رسیده‌گی خواهد شد.
در عین حال، ارشاد رغاند، فعال جامعۀ مدنی در ننگرهار به روزنامۀ ماندگار می‌گوید: معارف ننگرهار سال‌های طولانی است که از ادارۀ بی‌کفایت، مداخلۀ مافیا و حتا دسیسه‌های مستقیم استخبارات پاکستان متضرر است.
آقای رغاند از سوختاندن و انفجار مکتب‌ها، فساد در ریاست معارف، تشکیلات خیالی، مقرری‌هایی بیجا، از مشکلاتِ سد راه آموزش و پرورش در ننگرهار یاد می‌کند. او اما می‌گوید: «اخیراً اقدامات رهبری معارف با وجود آنکه با چالش‌های فراوانی از سویی مافیا و زورمندان همراه است، قابل ستایش می‌باشد».
این فعال مدنی می‌گوید که ناامنی در صدر چالش‌های آموزش پرورش ننگرهار قرار دارد. به گفتۀ آقای رغاند، مشکلات ظرفیتی، نداشتن امکانات لازم و بی‌توجهی پی‌درپی مسوولان معارف، از نگرانی‌های دیگر باشنده‌گان این ولایت به شمار می‌رود.
ارشاد رغاند سامانۀ آموزش و پرورش در سراسر کشور را «پُر چالش» عنوان می‌کند و می‌گوید که اگر رهبری جدید وزارت معارف برنامه‌های اصلاحی در دست داشته باشد، آیندۀ معارف افغانستان خوب خواهد بود.
بسیاری از آگاهان به این باور اند که اگر حکومت به مکتب‌های افغانستان به‌ویژه مکتب‌های اطراف مرز دیورند توجه نکند، آیندۀ نوجوانان و جوانان افغانستان با خطر مواجه می‌شود.
آگاهان و مردم به این باور اند دانش‌آموزانی که در مکتب‌های پاکستانی آموزش می‌بینند، با روحیۀ افراطی و ضدِ افغانستانی پرورش می‌یابند و دوباره به افغانستان فرستاده می‌شوند.
مردم انتظار دارند حکومت به این مشکل رسیده‌گی کرده و مسألۀ آموزش و پرورشِ نوجوانانِ کشور را جدی بگیرد تا جلو سربازگیری گروه‌های افراطی و نفوذ کشورهای متخاصم با افغانستان گرفته شود.