بخش چهـل‌و‌ششـم/

۲٫ محدودۀ سنی مخاطبان: افراد در سن‎های مختلف نیازها و خواست‎های مختلفی دارند؛ به‎ طور مثال: افراد در سنِ دانشجویی بیشتر دغدغۀ پیدا کردن شغل مناسب و در اولویت بعدی، ادامۀ تحصیلات تکمیلی و ازدواج را دارند و وقتی میانگین سنی افراد ۶۰ سال است، بهتر است در مورد گذشته‎ها با آن‎ها صحبت کرد و وقتی با افراد میان‌سال صحبت می‎کنیم، بهتر است در مورد پیشرفت و مسایل روز صحبت کنیم. پس هر ردۀ سنی، ادبیات و لحن و کلامِ ویژۀ خود را می‎پسندد؛ به گونۀ مثال: جوانان شور و هیجان را می‎پسندند و پیرها متانت و وقار در رفتار را. ریتم کلام برای افراد جوان باید سریع باشد چون کم‌حوصله‎اند؛ اما برای افراد بالای ۶۰ سال باید با سرعت کمتری صحبت کنیم. اگر همان جنب‌وجوشی را که در جمع دانشجویان داریم، در یک سخنرانی که میانگین سنی مخاطبان ۶۰ سال باشد داشته باشیم، برای آن‎ها آزاردهنده خواهد بود و سخنران از نظر آن‎ها ممکن است سبک و جلف به نظر برسد. مهم است بدانید برای چه گروه سنی‌یی قرار است سخنرانی کنید؛ چون ادبیات، طنزها، مثال‎ها و بسیاری از پارامترهای دیگر که در سخنرانی برای نوجوانان و جوانان استفاده می‎شوند، نسبت به پارامترهای سخنرانی برای افراد با میانگین سنی بالا، بسیار متفاوت خواهند بود. برای گروه‎های سنی مختلف، مثال‎ها و نمونه‎های متناسب را آماده کنید. اگر قصد دارید در سخنرانی از سلایدها و تصاویر استفاده کنید، مهم است که بدانید برای چه گروه سنی‌یی سلاید آماده می‎کنید. در سلایدها، از تصاویر و متن‎هایی استفاده کنید که برای غالب سنی شرکت‎کننده‎گان قابل درک و ملموس باشد. اگر مخاطبانِ شما افرادی با گروه سنی بالاتر از میانگین ۴۵سال هستند، تعداد سلایدهای خود را کمتر کنید، سلایدهای زیاد برای آن‎ها خسته‎کننده خواهد بود. در صورتی‌که برای گروهی از نوجوانان و جوانان سخنرانی می‎کنید؛ طنز مناسب و کافی را در برنامه‎ی خود در نظر بگیرید. سوالات احتمالی، در گروه‎های سنی مختلف کاملاً متفاوت هستند. باید آن‎ها را شناسایی کنید.
۳٫ جنسیت مخاطبان: ترکیب جنسیتی شرکت‎کننده‎گان در سمینارها به پنج دسته تقسیم می‎شود:
۱٫ بانوان
۲٫ آقایان
۳٫ گروهی که نیمی از آن را خانم‎ها و نیمی دیگر را آقایان تشکیل می‎دهند.
۴٫ گروهی که جمعیت غالبِ آن را خانم‎ها تشکیل می‎دهند.
۵٫ گروهی که جمعیتِ غالبِ آن را آقایان تشکیل می‎دهند.
ادبیات گفتار و طنزهای مورد استفاده در هر گروه، با دیگر گروه‎ها متفاوت است. برای هر گروهی که قرار است سخنرانی کنید، مثال‎ها و نمونه‎های ملموس و قابل درکِ همان گروه را آماده کنید. در گروه‎های شماره ۱،۳و۴ لازم است در لحن، آهنگ صدا و سرعت گفتار خود ظرافت‎های بیشتری به خرج دهید. یک‎نواختی تُن صدا، تُن بالای صدا و سرعت بالای گفتار، خیلی زود باعث خسته‌گی خانم‎ها خواهد شد. اگر می‎خواهید تأثیرگذار باشید، باید به نکات ریز بسیاری توجه کنید. بسیاری از سخنرانان وقتی برای گروه‎هایی که نیمی از آن‎ها را خانم‎ها و نیمی دیگر را آقایان تشکیل می‎دهند سخنرانی می‎کنند، از رفتارهای خانم‎ها و آقایان در زنده‌گی به عنوان طنز استفاده می‎کنند. با استفاده از این روش، ابتدا خانم‎ها را خندانده و بلافاصله آقایان را نیز می‎خندانند. این روش از طنز، به مهارت بالایی در بیان شوخی و طنز نیاز دارد. اگر تسلط و مهارت کافی در این خصوص ندارید، از این کار اجتناب کنید تا باعث ناراحت شدن گروهی از مخاطبان نشوید. اگر از مثال‎ها و نمونه‎ها در سخنرانی استفاده می‎کنید، هم خانم‎ها و هم آقایانِ حاضر را در نظر بگیرید. در صورت نیاز، به‎جای استفاده از یک مثال، از دو مثال استفاده کنید که یکی برای خانم‎ها و دیگری برای آقایان قابل درک‎تر باشد.