احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۱۲ حوت ۱۳۹۷
با گذشتِ هر روز مذاکرات طالبان و امریکاییها جدیتر میشوند و این دور مذاکراتِ شروع شده میان دو طرف در دوحه بسیار مهم و سرنوشتساز خوانده شده است.
واضح است که طالبان و امریکا تا کنون فقط روی خروج نظامیانِ امریکایی از افغانستان بحث کرده و به نتیجه رسیدهاند و همچنین طالبان تعهد کردهاند که رابطۀشان را با گروههایی که تروریست خوانده میشوند، قطع و در کنار جامعۀ جهانی علیه داعش میجنگند. آنچه از فحوای این توافقات بهدست میآید این است که تا کنون طالبان در این مذاکرات با یک دستاوردِ خوب درخشیدهاند و امریکاییها هم به خواستهای آنان تمکین کردهاند. اما نگرانیها با گذشتِ هر روز نسبت به این توافقات و مذاکرات بالا میگیرد؛ زیرا مردم فکر میکنند که ممکن است هم امریکا و هم سیاستمداران بر سر اقتدار، در یک معاملۀ تاریخی همه چیز را تغییر بدهند و میـدان یک بارِ دیگر به طالبان و پاکستان واگذار شود. نگرانی دیگر این است که طالبان تغییر نکردهاند و ممکن است که حضور آنها در یک قدرتِ یکجانبه و مغرور در برابر امریکا، صدماتی را بر مردمان مخالفِ آن وارد کند و این گروه را به انتقامگیری سوق دهد. و اگر بحث خروج امریکاییها و دیگر نیروهای خارجی از افغانستان عملی شود، در آنصورت آنان به نقض حقوق بشر در افغانستان و سرکوب مخالفان سیاسی و اجتماعیِ طالبان وقعی نگذارند؛ چنانچه تجربههای زیادی در جایجایِ جهان و جود دارد که بیتوجهی امریکا را به نقض حقوق بشر و سرکوب مردم آشکار میکند.
از جانب دیگر، مردم و دولت افغانستان هم در هجده سالِ گذشته یکدست و یکسره از خوان نعمتِ امریکا و دیگر حامیان بینالمللی خورده و اندوختهاند و این یک وابستهگی اقتصادی و اجتماعی و سیاسی را به بار آورده است. با این حساب، این نگرانی وجود دارد که ممکن است در صورت برگشت طالبان، همۀ دستاوردهای افغانستان از دست برود؛ زیرا در هیچ یک از توافقات گفته نشده است که چه ضمانتهایی برای حفظ ارزشها و دستاوردهای کنونی وجود دارد. طرف دیگر هم مردمی هستتند که سالهاست در برابر طالبان جنگیدهاند و امروزه آنان در در گفتوگوها نادیده گرفته شدهاند. دولت افغانستان هم از یکطرف، طرفِ گفتوگوها نیست و از جانب دیگر، آقای غنی به عنوان دشمنِ طالبان محاسبه نمیشود و طالبان او را طرفِ خود نمیدانند. در چنین صورتی، جایگاه کسانی که با طالبان جنگیدهاند، در این گفتوگوها مشخص نیست و یا دستکم گرفته شده است. از اینرو پیشنهادِ ما این است که هر توافقی که میان امریکا و طالبان صورت میگیرد، باید به سمع و نظرِ مردم افغانستان رسانده شود و سپس جایگاه آنانی که در حلقۀ گفتوگوهای صلح شامل نشدهاند نیز جدا از محور دولت آقای غنی، مشخص شود و باید همۀ جنبهها برای دست یافتن به یک صلحِ پایدار لحاظ گردند. اگر چنین نشود، ما یک تجربۀ ناکام را در روند صلحِ افغانستان خواهیم داشت و کشوری را به میراث خواهیم برد که چندین دهۀ دیگر نیز جدالها و جنگهای جدید را تجربه میکنـد. با این حال، هنور فرصتِ آن است که تهدابها را درست بگذاریم؛ زیرا یک صلحِ شکننده نه برای امریکا و طالبان سودآور است و نه برای دولت و مردم افغانستان. صلحی که تهدابش کج گذاشته شود، همان دیوار کجیست که حتا اگر به ثریا برسد، فرو ریختنی خواهد بود!
Comments are closed.