گزارشگر:سید لطیف سجادی - ۱۴ حوت ۱۳۹۷
مطالعات امنیتی از مباحثِ ویژه و دارای اهمیتِ تیوریک در دنیای کنونی است. نظم جهانی و استقرار دنیای عاری از خشونت و افراطگرایی، از مباحث عمدۀ مطالعات امنیتیست که تیوریپردازان و اتاقهای فکرِ نخبهگانِ نظامی را به خود معطوف داشته است. استقرار نظم جهانی و ثباتِ آن در چارچوب قوانین و معاهدات بینالمللی برعلاوۀ سایر ابعاد، بخش عمده و بااهمیتش که ثقل توجه عموم را به خود جلب کرده، در بازوانِ توانمندِ نیروهای نظامی گره خورده است. وقتی که حرف از «نظام» به میان میآید، کشور با تمام ساز و برگ و ساختار آن در ذهن نقش میبندد. چنین تبادرِ ذهنی مسلماً به دور از واقعیت نیست؛ نظام یعنی ساختار سیاسیِ حاکم در کشور و «نظامی» یعنی حامی و محافظِ توانمندِ این ساختار.
نیروهای نظامی به عنوان ضمانت اجرایی قوانین و حافظ تمامیت ارضی، وجهه و وزنهیی برابر با کل ساختار و موجودیتِ یک نظام را در خود جا داده است؛ طوری که تشکیل دولت در نبود نیروی نظامی به مثابۀ بدنِ بدون دستوپا میماند. بنابراین نیروهای دفاعی و امنیتی، دارای این اهمیت و ارزش است که اصلِ نظام و ساختار اهمیت و بقایش به آنها وابسته است. با درک این مهم، افغانستان یکی از کشورهاییست که در معرضِ بیشترین آسیبپذیری از ناحیۀ تروریستان و افراطگرایان قرار دارد. بنا بر بعضی آمارها، در حال حاضر بالغ بر یازده گروه تندروِ تروریستی در کشور به فعالیتهای تخریبی مصروف اند. یعنی به جرأت میتوان گفت که افغانستان در صدرِ کشورهای درگیر با تروریسم قرار دارد و هیچ کشوری تا این حدومرز در برابر تهدیداتِ تروریستی ایستادهگی نکرده است.
به مردم افغانستان و جامعۀ جهانی واضح و آشکار است که نیروهای دفاعی و امنیتی ما، صادقانه با جاننثاریهای بیبدیلشان در برابر تروریسم بینالمللی سینه سپر کرده و با شهامت و رشادت، منطقه و جهان را از شرِ این هیولای خونآشام در امان نگه داشته است. همه میدانیم که تروریسم و افراطگرایی، یک پدیدۀ بینالمللی است که منحصر به کشور خاصی نمیشود. آنان با یک هدف و ایدیولوژی مشترک از کشورهای مختلف در برابر نظم جهانی میجنگند و خواهانِ آن هستند که ایدیولوژی خود را در جهان حاکم بسازند. افغانستان به عنوان کشوری دارای اهمیتِ سوقالجیشی، برای فعالیتِ این گروهها در اولویت قرار دارد؛ از اینرو نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان، نه تنها جهت محافظت از نظام در برابر این گروهها میرزمند، بلکه در حالِ تأمین امنیت منطقه و جهان استند.
به صراحت میتوان گفت که موارد یاد شده، فرضیه نه، بلکه نتیجه است. تحقیقاتِ مختلف پیرامون تداوم نظم جهانی و استقرار قواعد حقوق بینالملل ثابت ساخته است که رفع بحرانهای بینالمللی و حاکمیت حقوق بشر در سراسر جهان، نیازمند کشورهای مقتدر و پابند به مقرراتِ جهانشمول است که به معاهدات و میثاقهای بینالمللی پیوسته و به آن احترام گذاشته و آنها را رعایت کنند. اما تندروان و افراطگرایان، نظم تعریفشدۀ خود را دارند که در صورت دست یافتن به جغرافیای مستقل، با خیال آسوده فعالیتهای تخریبیشان در برابر جهان کنونی را افزایش خواهند داد. لذا بسیاری از کشورهای منطقه و جهان به این نتیجه رسیدهاند که اگر این گروهها توسط نیروهای امنیتی افغانستان سرکوب نگردند، این احتمال به یقین خواهد رسید که ثبات و امنیتِ منطقه و جهان به خطر میافتد. دستکم اگر گروههای تروریستی در کوتاهمدت نتوانند عامل بیثباتی گردند، در طولانیمدت قطعاً میتوانند بر بخشهایی از منطقه و جهان تسلط یابند و باعث هرجومرج و ناامنی گردند. از آنجایی که منافع کشورهای جهان در سطح عموم به لحاظ توسعه و رشد اقتصادی به هم گره خورده و مرتبط است، سرکوب نشدنِ این گروهها در حال حاضر نیز مانع و تهدیدِ عمده بر منافع کشورها محسوب میگردد؛ زیرا همه میدانند که برنامههای افراطی تندروان و افراطیون، رسیدن و تسلط بر خاورمیانه و آبهای گرم است که از این طریق به اعمال تخریبی خود بر نقاط مهمِ دنیا ادامه خواهند داد. همسایهگانِ شرقی و شمالی افغانستان بیش از سایر کشورها در معرض چنین خطراتی قرار دارند.
نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان به عنوان ثقلِ مقاومت و یکی از نیروهای بازدارندۀ مهم در برابر تروریستان بینالمللی، نهتنها که از خاک افغانستان و شهروندان این کشور در برابر تندروان محافظت میکنند؛ بلکه به عنوان بازوان توانمندِ تأمین امنیت و ثبات منطقه و جهان نیز قلمداد میشوند. نامگذاری یک روز در سال تحت عنوان «روز سرباز» هرچند نیک و پسندیده است؛ اما برای قدردانی از فعالیتهای مؤثرِ این نیروها کافی نیست. بنابراین، برعلاوۀ اینکه در این روز که به نام روز سرباز نامگذاری شده، به دلجوییِ این عزیزان میرویم؛ لازم و ضروریست که عموم شهروندان و بهخصوص فرهنگیان، سیمینارهای علمی تحقیقی و بزرگداشتهایی را به مناسبت بررسی دستاوردهای نیروهای دفاعی و امنیتی شکل دهند و در این همایشها با حضور و حمایت رسانههای کشور، از این قهرمانان تجلیل و بزرگداشت به عمل آید. «سرباز» یگانه گزینهیی است که مردم در ناگوارترین شرایط امنیتی به او چشم میدوزند. میلۀ تفنگِ سرباز رمز بقای نظام و آسایش شهروندان در برابر گروههای دهشتافگن است و هر جای کشور که در معرض تهدید و ناامنی قرار بگیرد، مردم و مقامات حکومت فقط از سربازان و قوای دفاعی و امنیتی انتظار بازگشت امنیت و آسایش خاطر شهروندان را دارند.
هر سربازی که مشغول خدمتگزاری در چارچوب نهادهای امنیتی است، متعلق به کشور افغانستان و فرزند مامِ میهن میباشد. سربازان با احساسِ مسوولیت در قبال حفظ تمامیت ارضی، خانه و کاشانۀ خویش را به قصد سنگرهای دفاع در کوهها و بیابانهای دشوارِ جنگخیز ترک مینمایند تا خاک مقدس را از چنگال منحوس دهشتافگنان نجات بخشند. سنگرهای دشوار و فاقد کمترین امکانات زندهگی، خانههای ترجیحیِ این سربازان است که با عشق و علاقۀ وطندوستی در آنها مسکن گزیدهاند. شهروندان افغانستان بهطور دایم حمایت و پشتیبانی خویش را با حداقل امکاناتِ دست داشته از این نیروها اعلام داشتهاند؛ اما ذکر این نکته لازمیست که نهادهای امنیتی و مقامات ذیدخل آن، که زعامت و رهبری این نیروها را به عهده دارند، توجه خاصِ خویش را به سنگرها و امکانات تغذیهیی و تسلیحاتی آنان مبذول نداشتهاند. مردم افغانستان از رهبری نهادهای امنیتی این انتظار را دارند تا مِنبعد هیچ سربازی در سنگر بدون آب و غذا و اسلحه سپری نکند. رهبری نهادهای امنیتی با نظارتِ سلسلهمراتبی و دلسوزانه باید از تمام سنگرهای سربازان در تمام نقاط کشور آگاهی داشته باشند؛ با تشویق و روحیهبخشی به آنها، انگیزۀ دفاعی و مقاومتیشان را مضاعف سازد؛ دستاوردهای آنان باید مکافات گردد و در قبال خانوادههای شهدای امنیتی، توجه جدی اتخاذ گردد تا امتیازاتی که مطابقِ قانون برای آنان در نظر گرفته شده، به موقع و بدون کوچکترین تحقیر و توهین به دستشان سپرده شود. چنین مکافاتی باعث میگردد این عزیزان مورد قدردانی قرار بگیرند و فعالیتهایشان جنبۀ ارزشی پیدا کنـد.
Comments are closed.