گزارشگر:احمــد عمران - ۰۵ حمل ۱۳۹۸
سالِ روان با میزان بالایی از خشونتها در برخی مناطقِ کشور آغاز شد. از نخستین ساعاتِ سالِ نوِ هجری خورشیدی تا به امروز، طالبان بهصورتِ پیوسته به حملاتشان بر نیروهای امنیتی و ترورِ افراد سرشناس ادامه دادهاند. هلمند در جنوب افغانستان طی روزهای اخیر شاهد دو حادثۀ خونین بوده است. یکی در دومین روز سالِ نو و در مراسم جشن دهقان و دومین در چهارمین روز سالِ نو در ولسوالی سنگین این ولایت. در درگیری اخیر که میان نیروهای امنیتی کشور و طالبانِ مسلح در ولسوالی سنگین رخ داد، دستکم بر اساس گزارشهایی که تا حال تأیید شده، نزدیک به شصت سرباز پولیس و ارتش جانهای خود را از دست دادهاند. این میزان خشونت در آغاز سالهایِ پیش سابقه نداشته است.
به نظر میرسد که سال ۱۳۹۸ را طالبان واقعاً سالِ جنگ و خشونت اعلام کردهاند. آنها در کنار اینکه به نیروهای امنیتی کشور یورش میبرند، دست به ترور افراد سرشناس نیز میزنند. عبیـدالله بارکزی نمایندۀ پیشین مجلس نمایندهگان از ولایت ارزگان در دومین روز سال نو در قندهار از سوی افراد ناشناس به قتل رسید. خانوادۀ آقای بارکزی مسوول قتلِ او را طالبان میدانند. در همین حال، در روز نخست سالِ نو در کارتهسخی کابل نیز دو بمب جاسازیشده در میان شرکتکنندهگانِ میلۀ نوروز منفجر شد که تعدادی از غیرنظامیان را کشت.
امسال متأسفانه با خون و دهشت آغاز شده و احتمال برده میشود که طالبان فشارهای نظامیِ خود را در روزهای آینده شدت بیشتر نیز ببخشند. افزایش خشونتها در کشور سبب شد که شماری از نامزدان انتخابات آیندۀ ریاست جمهوری با نگرانی از وضعیت امنیتی کشور، خواهان تدابیر جدیترِ امنیتی در مورد خودشان شوند. آنها طی یک اعلامیه، از حکومت و نهادهای امنیتی خواستهاند که در تأمین امنیت نامزدانِ انتخابات جدیتِ بیشتر از خود به خرچ دهند. اما اینکه واقعاً چنین خواستی برآورده خواهد شد، با توجه به وضعیت نابسامانِ حکومت بعید به نظر میرسد. از طرفی، حکومت افغانستان چنان غرق در کارهای جانبیِ خود است که به مردم و نامزدهای انتخابات نمیتواند رسیدهگی کند. شخص رییس حکومت وحدت ملی ضمن اینکه بهشدت در پیِ کمپاینهای انتخاباتی خود است، در عین حال تلاش دارد که روند صلح را نیز که حالا از دستش کاملاً بیرون ساخته شده، مدیریت کند.
جرگۀ مشورتی صلح که از آن به نام بزرگترین جرگه در تاریخ افغانستان یاد میشود، قرار است در نهم ثور دایر شود. عمر داوودزی که روز یکشنبه در این مورد با رسانهها صحبت میکرد، از طالبان چنان نام گرفت مثل اینکه طرف جنگ دولت کدام گروهِ دیگر غیر از طالبان باشد. او با لحنی بیتفاوت گفت که هنوز تصمیم برای دعوتِ طالبان برای شرکت در این جرگه گرفته نشده است. اما او در عین زمان با همان لحنِ بیتفاوت ابراز کرد که اگر طالبان هم در این جرگه شرکت کنند، خوب است.
حکومت و شورای صلح با چنین ژست گرفتنهایی میخواهند نشان دهند که طالبان برایشان چندان هم مهم به حساب نمیآیند؛ اگر در لویه جرگۀ مشورتی شرکت کنند، خوب و اگر هم شرکت نکردند، هیچ تغییری در وضعیت به وجود نخواهد آمد. اما همین حکومت با اینهمه ژستِ ساختهگی و مضحک قادر نیست که یک فرد ساده و کماهمیت را که گفته میشود در بخشهایی از ولایت پنجشیر مخفی شده و ساعتها با نیروهای امنیتی درگیری داشته، بازداشت کند. اگر حکومت فعلی از چنان قدرت نظامیِ بالایی برخوردار است، پس گفتوگوهای صلح با یک گروه دزد، راهگیر و آدمکش به نام طالب چرا انجـام میشود؟ آگهیهای تبلیغاتییی را که این روزها حکومت از گروه طالبان نشر میکند، این گروه را بیشتر یک گروه دزد و جانی نشان میدهد که هیچ هدف سیاسییی ندارند و برای پیدا کردن پول و امکانات، برخی هدفهای جزییِ نظامی را مورد آماج قرار میدهند. اگر واقعاً این گروه چنین است که در تبلیغات رسانهییِ حکومت نشان داده میشوند، پس میتوان گفت که امریکا و حکومتِ افغانستان با دزدان و اختطافچیان میخواهند مذاکره و گفتوگو کنند و از همه بدتر که اگر این گفتوگوها نتیجهبخش باشد، حکومت را نیز با دزدان و اختطافچیان شریک میسازند!
پارادوکسی را که حکومت از طالبان به نمایش میگذارد، واقعاً تماشایی است. از یکسو جرگۀ مشورتی صلح برگزار میکند و در آن دل و نادل است که از طالبان دعوت کند و یا نکند، و از طرف دیگر آگهیهای تبلیغاتییی را در تمام رسانهها به نشر میرساند که این گروه را تا سطح یک گروهِ دزد و آدمربا تقلیل میبخشد. پس صلح با کی قرار است انجام شود؟ آیا دولت تعریفِ روشنی از صلح، از دوست و از دشمن دارد؟
از سالها به اینسو منتقـدان حکومت میگویند که تعریفِ دقیقی از دوست و دشمن وجود ندارد؛ ولی آقای غنی پا را در یک موزه کرده که این تعریف کاملاً روشن است. پس تعریف دشمن در قاموس ارگنشینان چیست؟ آیا دشمنی که آنها از آن سخن میگویند، همینهایی اند که در رسانهها نشان داده میشوند و یا این افراد با کسانی که حکومت میخواهد با آنها روی میز مذاکره بنشیند، فرق میکنند. کدام درست است؟
آقای غنی چنان دچار پریشانیِ ذهنی شده که میان دوست و دشمن تمیز کرده نمیتواند. او روزی طالبان را مخالفان سیاسی خطاب کرد ولی حالا که این گروه در حال گفتوگو با امریکاییهاست، آقای غنی از آنها تصویر دزد و رهزن به نمایش میگذارد. البته شاید آقای غنی درست بگوید که طالبان نیز یک گروهِ دزد و رهزن است که میخواهد در حکومتِ دزدان و رهزنان شریک شود.
Comments are closed.