از ۲۴ مارچ «روز جهانی مبارزه با توبرکلوز» دیروز در کابل گرامی‌داشت شد. مقام‌های حکومت وحدت ملی دیروز یکشنبه، ۱۱ حمل در مراسمی که به همین مناسبت برگزار شده بود، گفتند که آمارِ مرگ و میر ناشیِ از بیماری توبرکلوز در کشور کاهش یافته است.
داکتر عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی در این مراسم گفت که ادامۀ جنگ در کشور سبب عدم دسترسی مردم به خدمات بهداشتی شده است. آقای عبدالله از طالبان خواست که جلو ارایه خدمات به مردم را نگیرد، زیرا به باور او، این کار «جنایت» است.
تلاش برای اجماع داخلی برای صلح
رییس اجرایی در بخشی از سخنانش در نشست «روز جهانی مبارزه با توبرکلوز»، به تلاش‌های اخیر برای برقراری صلح در کشور اشاره کرد و گفت که تلاش‌ها جریان دارد تا «همه صداها برای پایان جنگ در کشور توحید» شود.
داکتر عبدالله عبدالله گفت که تلاش جریان دارد تا مرجع مشخص و وحدای برای پیشبرد گفت‌وگوهای صلح ایجاد شود. آقای عبدالله هرگونه تلاش برای پایان جنگ افغانستان را «پذیرفتنی» توصیف کرد، اما اظهار داشت که تلاش‌ها نباید پراکنده و از آدرس‌های مختلف صورت گیرد.
به گفتۀ داکتر عبدالله، تعین سرنوشت افغانستان تنها از صلاحیت‌های مردم افغانستان است. به باور او، مردم افغانستان دوست ندارند به روزهای «تاریکی» برگردند که در آن روزها، حقوق شان پامال می‌شد و حق نداشتند در تعین سرنوشت کشور شان سهم داشته باشند.
آقای عبدالله تصریح کرد که اکثریت مطلق مردم افغانستان از جنگ خسته اند و می‌دانند که جنگ، فرصت‌های توسعه را از آنان و کشور شان می‌گیرد. این مقام حکومت وحدت ملی گفت: «باور من این است که پس از پایان جنگ و اندک شدن کمک‌های بین‌المللی به افغانستان، مردم با انرژی و ظرفیتی که دارند، کشور شان را می‌سازند».
داکتر عبدالله به این باور است که جنگ در کشور سبب شده است، نهادهای حکومتی در برخی موارد با کُند و عدم رسیده‌گی به وظایف مواجه شوند. او که در مراسم گرامی‌‌داشت از روز جهانی مبارزه با توبرکلوز سخن می‌زد، طالبان را خطاب قرار داده گفت: «اگر به خاطر شما مردم از خدمات بهداشتی محروم می‌مانند، بدانید که جنایت می‌کنید».
آقای عبدالله بیان داشت که اگر گروه‌های مخالف دولت نیز در راستای دسترسی مردم به خدمات بهداشتی همکاری کنند، آمار محوِ بیماری‌های کشنده در کشور بسیار بلند خواهد بود.
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شوند که قرار است در اوسط ماه اپریل سال جاری میلادی نشستی میان احزاب و چهره‌های سیاسی افغانستان در قطر با طالبان برگزار شود. پیش از این، زلمی خلیل‌زاد، نمایندۀ ویژۀ امریکا برای پایان جنگ افغانستان از حکومت وحدت ملی خواسته بود تا هیأتی مشتکل از تمام اقشار سیاسی و مدنی افغانستان برای گفت‌وگو با طالبان ایجاد کند. در همین مورد، روز شنبه نیز برخی از چهر‌های سیاسی و جهادی با سران حکومت وحدت ملی در ارگ دیدار کردند.
امکان افزایشِ توبرکلوز وجود دارد
فیروزالدین فیروز، وزیر صحت عامه در نشست دیروز از افزایش آمارِ بیماران توبرکلوز در کشور ابراز نگرانی کرد و گفت که احتمال افزایش بیماری توبرکلوز در کشور همچنان وجود دارد و بدون همکاری نهادهای ملی و بین‌المللی این بیماری متوقف نخواهد شد.
آقای فیروز افزود که در ۱۴ سال گذشته بیش از ۵۰۰ هزار مورد بیماران توبرکلوز در کشور به مراکز صحی مراجعه کرده که مورد تداویی قرار گرفته اند که این رقم، افزایش چشم‌گیری را نشان می‌دهد. به گفتۀ وزیر صحت عامه، پس از سال ۲۰۰۴ هر سال حدود ۲۳ هزار افغانستانی در اثر بیماری توبرکلوز جان می‌داد، اما در چند سال اخیر این آمار به ۹ هزار نفر رسیده است که ۵۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
فیروزالدین فیروز اما بیان داشت که به دلیل عدم دسترسی کارمندان صحی و عدم مراجعۀ مردم به کلینک‌ها و بیمارستان‌ها، حدود ۲۰ درصد از واقعه‌های توبرکلوز در افغانستان ثبت نمی‌شود. او اظهار داشت که در سال گذشته، نزدیک به ۳ هزار مرکز بهداشتی تداوی توبرکلوز نیز در کشور فعال شده اند.
این مقام وزارت صحت اضافه کرد که در سال گذشته، ۴۸ هزار مورد بیماری توبرکلوز در مرکزهای سراسر کشور ثبت شده است که این آمار نسبت به سال‌های قبل افزایش قابل ملاحظه‌یی را نشان می‌دهد. آقای فیروز می‌گوید که در صورت همکاری نکردن نهادهای داخلی و بین‌المللی و در مجموع مردم افغانستان، امکان کاهش و محو این بیماری تا سال ۲۰۳۰ هم میسر نخواهد بود.
مبارزه برای محو توبرکلوز مسوولیت انسانی است
در عین حال، داکتر عبدالله عبدالله در این نشست گفت که آمارها نشان می‌دهد که حکومت در امر محو توبرکلوز پیشرفت داشته است. او اما این آما را هم بسنده ندانست و گفت که نیاز است تا مبارزۀ بیشتر برای محو این بیماری صورت گیرد. آقای عبدالله همچنان گفت که دلیل کاهش مرگ و میرِ ناشی از توبرکلوز، آگاهی‌دهی به مردم و رسیده‌گی به این بیماری در داخل کشور است.
رییس اجرایی حکومت مبارزه با بیماری توبرکلوز را مسوولیت انسانی خواند و اظهار داشت که مبارزه با این بیماری تنها مسوولیتِ وزارت صحت و نهادهای حکومتی نیست، باید مردم نیز در این مبارزه سهم بگیرند. او گفت که در گذشته امکانات برای تداوی بیماری توبرکلوز وجود نداشت، اما امروزه امکانات فراوانی وجود دارد.
او نقش سازمان‌های خارجی و غیردولتی را در این راستا مهم خواند و گفت که حدود سه‌هزار بیمارستان و کلینیک در کشور ساخته شده است که همه مراحل تشخیص و تداوی بیماری توبرکلوز را انجام می‌دهد.
رییس اجرایی می‌گوید که در شرایط کنونی برای مبارزه و محوِ بیماری توبرکلوز و سایر بیماری‌های کشنده نیاز به سهم‌گیری و همکاری همه‌گانی و گسترده داریم. به گفتۀ او: جامعۀ مدنی، رسانه‌ها، علما و شهروندان همه به زعم خود مسوولیت دارند برای نابودی و محور توبرکلوز و سایر بیماری‌های کشنده سهم خود را ادا کنند.
این مقام حکومت وحدت ملی به سیلاب‌های اخیر در کشور اشاره کرد و گفت که این سیلاب‌ها نیز انواع بیماری‌ها را با خود به بار می‌آورد. داکتر عبدالله گفت که موفقیت کامل در امر محو توبرکلوز بسته‌گی دارد به تداومِ مبارزه در این راستا.
توبرکلوز؛ «بیماری فقر»
در سوی دیگر، سیما سمر، رییس کمیسیون حقوق بشرِ افغانستان و رییس بورد همکاران توقف توبرکلوز افغانستان در این نشست گفت که توبرکلوز، «بیماری فقر» است و به دلیل این‌که ۵۴ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر زنده‌گی می‌کنند، از ناحیۀ توبرکلوز دچار تهدید هستند.
بانو سمر افزود که حق دسترسی مردم به خدمات بهداشتیِ باکیفیت، حق بشری است و به امنیت بشری مردم کمک می‌کند. او بیان داشت که اگر در افغانستان حق دسترسی به خدمات بهداشتیِ باکیفیت برای مردم تقویت نشود، قراردادهای صلح پایان جنگِ افغانستان را تضمین کرده نمی‌تواند.
به باور بانو سیما سمر، ارایۀ خدمات اجتماعی-بشری، از سوی حکومت به مردم، یکی از نشانه‌های توانایی حکومت‌ها برای حمایت از شهروندانش است. به گفتۀ او: در هجده سال گذشته، بیش از ۵صدهزار بیمارِ توبرکلوز در افغانستان تشخیص و تداوی شده است که رقم بسیار تکان‌دهنده‌یی را نشان می‌دهد.
رییس بورد همکاران توقف توبرکلوز در افغانستان می‌گوید که توبرکلوز بیماری ساری است و هر بیمار توبرکلوز می‌تواند یک یا چندین تن دیگر را به این بیماری مصاب کند. او گفت که توبرکلوز هر سال بیشتر از تروریسم، از مردم افغانستان قربانی می‌گیرد.
بانو سمر تصریح کرد که توبرکلوز به حدی بیماری جدی و ساری است که حتا ممکن است پزشکانی را که بیماران این بیماری را تداوی می‌کند، صدمه بزند.
همچنان داکتر ریچارد پیپرکارن، نمایندۀ سازمان جهانی صحت در این مراسم گفت که در دهۀ اخیر در افغانستان، میزان تداوی موفق توبرکلوز بیش از ۹۰ در صد حفظ شده است.
به گفتۀ آقای پیپرکارن: «کشف واقعات توبرکلوز در پنج سال اخیر افزایش قابل توجه داشته و ۷۳ درصد واقعات تخمین شده در سال ۲۰۱۸، تشخیص و تحت تداوی شده است.