گزارشگر:احمــد عمران - ۲۸ ثور ۱۳۹۸
به نظر میرسد ششمین دور گفتوگوهای صلحِ امریکا با طالبان قناعتبخش نبوده و هیأت این کشور با ناخشنودی دوحه را ترک کرده است. به همین دلیل امریکا که پیش از آن بر گزینۀ تعلیقِ انتخابات ریاستجمهوری سالِ روان تمایل نشان میداد، حالا از این روند حمایت میکند.
حمایت امریکا از روند انتخابات عملاً نشان میدهد که تلاشهای این کشور، همانگونه که پیشبینی میشد، بُنبستِ گفتوگوهای صلح را شکستانده نتوانست و طالبان از موضعِ خود عقبنشینی نکردهاند. عدم عقبنشینی طالبان از موضع تندروانه و انتخاب گزینۀ جنگ به معنای آن است که بهزودی شاهد امنیت و آرامش در کشور نخواهیم بود. این وضعیت هرچند میتواند در حال حاضر موضع ارگ را تقویت کند، ولی در چند ماهِ آینده برای این جناح نیز دردسرهای فراوانی را رقم خواهد زد.
متأسفانه در امر گفتوگوهای صلح، امریکاییها آگاهانه و یا ناآگانه (که این گزینه زیاد محتمل به نظر نمیرسد) اشتباه فاحشی را انجام دادند. آنها بدون آنکه آب را ببینند، موزه را از پا کشیدند و طالبان را ساعتهای متوالی پشتِ میز مذاکره قرار دادند. در حالی که کُلِ این وضعیت به نفع این گروه تمام شد و بهرهیی را که میخواست، از آن به دست آورد. شاید مدتی بعد طالبان دوباره وارد گفتوگوهای صلح شوند، ولی هرگز گفتوگوهای این گروه نتایجی را که امریکاییها در پیِ آن هستند، رقم نخواهد زد.
طالبان فعلاً امریکاییها را نیز در شطرنجِ سیاست به سمتِ انزوا کشاندهاند. امریکا با تمام قدرت و صلابتی که از آن دم میزد، نه موفق به شکستِ طالبان شد و نه هم موفق شد که این گروه را از راه مذاکره به دست کشیدن از جنگ ترغیب کنـد. در روزهای نخستِ آغاز گفتوگوهای صلح، زلمی خلیلزاد فرستادۀ ویژۀ وزارت خارجۀ امریکا چنان با غرور میان کشورهای مختلف در رفتوآمد بود و چنان با سران سیاسیِ کشور دیدار میکرد که میگفتی بهزودی این مرد کاری خواهد کرد که کارستان خواهد بود. اما حالا آقای خلیلزاد چه حرفی برای گفتن دارد؟ آیا او بازهم به دیدار طالبان به دوحه و یا هرکشور دیگری خواهد شتافت؟ آیا بازهم از پیشرفت گفتوگوهای خود با طالبان ابراز امیـدواری خواهد کرد؟ گزینۀ بعدی امریکا برای تأمین امنیت افغانستان چه خواهد بود؟ آیا این کشور را همینطوری رها خواهد کرد تا هرچه میخواهد بشود و یا اینکه بار دیگر وارد جنگ با طالبان خواهد شد؟
این پرسشها در حال حاضر هیچ پاسخی ندارند. فکر میشود که اتاق فکرِ کاخ سفید با همۀ خاموشیِ ظاهریِ آن در تکاپوست که راهحلی برای بُنبستِ فعلی جستوجو کند. چنین به نظر میرسد که امریکاییها چندان دلِ خوشی از وعدههای پاکستان ندارند. این کشور نیز چیزی را که امریکاییها از گفتوگوهای صلح با طالبان انتظار داشتند، در اختیارشان قرار نداد. پاکستان حالا چنان بازی را در اختیارِ خود گرفته که به هیچ صورت حاضر نیست به بهـای ارزان آن را در اختیار امریکاییها قرار دهد. سران طالبان بهرغمِ همۀ سروصداهایی که مبنی بر استقلالِ خود سر میدهند، چنان در دستِ پاکستان به موم تبدیل شدهاند که این کشور هر وقت اراده کند، هر چیزی را که بخواهد از آنها درست خواهد کرد.
حالا یا امریکا میـدان افغانستان را با همۀ بدنامییی که میتواند متوجه این کشور بسازد، ترک خواهد کرد و یا اینکه بار دیگر وارد عمل خواهد شد. روزهای آینده میتواند روزهای مهمی برای افغانستان باشد؛ روزهایی که سرنوشتِ بازیهای سیاسی به گونهیی دیگر شکل خواهد گرفت. حالا امریکاییها متوجه شدهاند که باید از روند انتخابات در افغانستان حمایت شود. اما حمایت از روند انتخابات نیز برای این کشور خالی از چالشهایی مشخص نخواهد بود. طرف اصلیِ آنها در انتخابات افغانستان، تیم فعلی است که ارگ را در سیطرۀ خود گرفته است.
امریکاییها اگر نتوانند مشکل خلایِ قدرت را در افغانستان با توجه به وضعیت وخیمِ سیاسی و امنیتی این کشور حل کنند، بسیار دشوار خواهد بود که بتوانند مشکل افغانستان را در سطح منطقه و جهـان حل سازند. حکومت فعلی هم مشروعیتِ خود را از دست داده و هم از نظر قانونی کارش پایان یافته است. انتخابات در موجودیت یک حکومتِ غیرقانونی که از حالا تلاش دارد تمام سازوکارهای انتخابات را در قبضه بگیرد، اعتماد مردم را بهشدت صدمه خواهد زد و حتا احتمال افزایش بحرانهای سیاسی و امنیتی را تقویت خواهد کرد. بهترین گزینه برای امریکا و دیگر متحدان غربیِ کشور این است که در حال حاضر در کنار مردم افغانستان قرار گیرند و از طرح شورای نامزدانِ انتخابات که میتواند بُنبستِ فعلی را به نقطۀ فرجام برساند، حمایت کنند.
حکومت وحدت ملی قادر به انجام مسوولیتهایِ خود به عنوان حکومت نیست و از مدت زیادی میشود که به قدرتی یکهتاز و بهشدت تمامیت خواه تبدیل شده است. ارگ همان گونه که انتخابات پارلمانی را به لکۀ ننگ تبدیل کرد، میخواهد انتخابات آیندۀ ریاستجمهوری را نیز مدیریت کند. آنچه که بر سرِ نتایج آرای حوزۀ کابل آمد، بهسادهگی قابل رفع و رجوع نیست. مردم به چشمِ سر دیدند که نتایج دستکاری شده و ارگ بیشترین دخالت را در پیـروزی برخی چهرهها انجام داده است. اگر بازهم یک انتخاباتِ دیگر در موجودیت اشرفغنی به عنوان رییس حکومت وحدت ملی در افغانستان برگزار شود، احتمال دارد که مـردم عملاً به جادهها بریزند و کاری را که از آنها انتظار میرود، انجام دهند.
Comments are closed.