گزارشگر:حــامد علمی ۹ سرطان ۱۳۹۸
بخش شانزدهم/
اگر یک قسمت کوتاهِ گفتار یا نوشتارِ کسی در خبر یا گزارش مستقیماً ذکر شود و آن گزارش برای رسانههای چاپی نوشته شده باشد، آن قسمتِ گرفته شده را نقل قول یا «کوتیشن» مینامند و چون بحثِ ما در مورد مصاحبه است، بنابراین اگر یک قسمت از مصاحبه در گزارش استفاده شود، میگویند که نقل قول یا کوتیشن را به کار برده است. یعنی نقل قول قسمتی کوتاه از یک مصاحبه است که بهخاطر مستندســازی یا تــنوع یک گــزارش یا خبر از کلمات و جملاتِ مصاحبهشونده گرفته میشود.
به طور مثال، متن زیر از یک مقاله زیر عنوان «اروپای بدون بریتانیا» اقتباس شده و در آن نقل قول از یک ژورنالیست انگلیسی صورت گرفته است:
سیاسیون بریتانیایی با یک مانور زیرکانه، جنبش ضد پناهندهگی را به جنبش ضد اروپایی تبدیل نموده و برای این جنبششان بوریس جانسن سیاستمدارِ کارکشتۀ این کشور را که قبلاً شهردار لندن بود و در بین مردم به افکار ضد اروپایی شهرت داشت، به چهرۀ اصلی و رهبری کمپاین برگزیدند. مایکل کوکریل ژورنالیست تلویزیون بیبیسی که سالها با بوریس جانسن رهبر کمپاین خروج از اروپا آشنایی داشت و فلمهای مستند سیاسی دربارۀ او به نشر رسانید، در مصاحبهیی گفت «زمانی که بوریس جانسن در شهر بروکسل خبرنگار بود، یکی از مخالفین اتحادیۀ اروپا به شمار میرفت. او در مصاحبهها و گزارشهایش ضد اتحادیۀ اروپا رفتار مینمود». بنابراین میتوان به این نتیجه رسید که پدیدۀ پناهندهگان یک مشکلِ اساسی و بنیادی در بریتانیا به شمار میرفت، اما از این پدیده بیشتر استفادۀ ابزاری شد و سیاسیون برای رسیدن به مقاصد دیگرشان، این بحران را وسیله قرار دادند. (علمی، ۸ حمل ۱۳۹۶)
در متن فــوق، نــقل قـولی که در بین دو قوس آمده، از مصاحبه گرفته شده و در گزارش گنجانیده شده است.
اگر این نقل قــول در یک گــزارش رادیویی استفاده شود، همان قسمتِ صدا را «اکچولتی» مینامند. یعنی اکچولتی قسمتی کوتاه از صدای شخصی است که در گزارش رادیویی آمده است و در بحث مصاحبه میتوان گفت که اکچولتی قسمتی از مصاحبه میباشد که در یک گزارش رادیویی از آن استفاده گردیده است.
به همین ترتیب، اگر این نقل قول در یک گزارش تلویزیونی همراه با صدا و تصویر شخص باشد، به آن قسمت گفتار و تصویر «کلپ» میگویند و در موضوع مصاحبه، کلپ یک قسمتِ کوتاه از مصاحبۀ تصویری است که در یک گزارش یا خبر تلویزیونی میآید.
اضافه باید کرد که نوشتار یا گزارشی که در آن یک نقل قول آمده باشد را رپ نیز مینامند؛ یعنی اگر در بین گزارش یا خبر یک گفتار مصاحبهشونده بیاید، این نوع نوشتار را رپ مینامند. به طور مثال، گزارشی که دربارۀ خروج بریتانیا از اتحادیۀ اروپا نوشته شده، نقل قول مایکل کوکریل که گفته «زمانی که بوریس جانسن در شــهر بروکسل خــبرنگار بود، یکی از مخالفین اتحادیۀ اروپا به شمار میرفت. او در مصاحبهها و گزارشهایش ضد اتحادیۀ اروپا رفتار مینمود» توسط جملاتِ نویسنده احاطه شده است و این نوع گزارش را رپ نیز میخوانند. اگر در گزارش چندین صدا و نقل قولهای مختلف یا صدای بیرونی و یا همآهنگ کوتاه آمده باشد، آن نوع گزارش را پکیج یا بستۀ گزارشی مینامند.
در متن زیر دیده میشود که یک مصاحبۀ مونولوگ چگونه با استفاده از نقل قولها تهیه شده است:
بیل گیتس مؤسس شرکت مایکروسافت در سال ۲۰۰۷ در سخنرانی «در آموزش خود سرمـایـهگـذاری کنید»، در جشن فارغالتحصیلی دانشگاه هاروارد گفت «چیزی کـه مـن بیش از همه دربارۀ هاروارد به خاطر میآورم این است که من در آن زمان انرژی و هوش زیادی داشتم. این میتوانست هیجانانگیز، هراسانگیز و حتی برخی اوقات دلسردکننده باشد، اما همیشه چالشبرانگیز بود»، « … در سالهای گذشته من بارها و بارها پی بردهام که سنجش و ارزیابی تا چه اندازه در بهبود شرایط انسان مهم است. شما میتوانید به پیشرفت شگفتانگیزی دست یابید. اگر یک هدف مشخص تعیین کنید، باید شاخصی پیدا کنید که پیشرفت را به سمت آن هدف هدایت کند.»
ثروتمندترین مرد جهان در نشستِ خود با دانشجویان هاروارد، این سخنان را بیان نمود و از دانشجویان خواست تا در قسمت آموزش و درسِ خود کوشا باشند. (بهترینها، ۹ دلو ۱۳۹۶)
مصاحبههای نوع دیالوگ
مصاحبۀ دیالوگ، معمولترین نوع مصاحبههاست که دوجانبه بوده و پرسش و پاسخِ آن کاملاً مشهود میباشد و دربارۀ موضوعات مختلف صورت میگیرد. این نوع مصاحبه در تمام انواع رسانهها کاربرد دارد و به انواع و شیوههای گوناگون مانند حضوری، از طریق خط تِلیفون، کتبی و انترنتی صورت میگیرد. این مصاحبه را نوع پنگپانگی هم میگویند، یعنی سوالات و جوابها مانند توپ بازی پنگ پانگ به دو طرف محول میگردد.
در مصاحبههای دوطرفه یا دیالوگ عدهیی از مصاحبهشوندهگان برای ذکر ارقام دقیق و احصاییهها سعی میکنند تا مصاحبۀ کتبی انجام دهند و محافظهکاران هم دوست دارند تا مصاحبههای دوطرفۀ کتبی نمایند. علاوتاً با استفاده از تکنالوژی مصاحبههای دوطرفه را میتوان از طریق انترنت یا آنلاین، سکایپ، ایمیل و انواع دیگر وسایل ارتباطی انجام داد.
اگر این مصاحبهها به نشرات چاپی باشند، مدیران مسوول و یا متصدیان صفحه شیوههای نگارشِ متفاوت را به کار میبرند. عدهیی از ویراستارها و مصاحبهکنندهگان، قبل از نوشتن پرسش و پاسخ تخلصِ مصاحبهکننده و مصاحبهشونده را ذکر میکنند. عدهیی دیگر قبل از پرسش مصاحبهکننده، نام خبرنگار و قبل از پاسخ مصاحبهشونده وظیفۀ او را مینویسند و یا هم در مقدمه نام خبرنگار و مصاحبهشونده را به صورتِ مفصل ذکر کرده در متن فقط به پرسش و پاسخ اکتفا میکنند که هر کدام از این شیوهها کاربرد فراوان دارد.
Comments are closed.