بخش بیســت‌وپنجـم/

کنفرانس مطبوعاتی
اولین کنفرانس مطبوعاتی توسط وودرو ویلسون بیست‎و‎هشتمین رییس‎جمهور ایالات متحدۀ امریکا در ۱۳ مارچ سال ۱۹۱۳ میلادی دایر گردید و بعداً این نوع نشستِ خبری مروج شد. داستان مروج شدنِ کنفرانس مطبوعاتی جالب است؛ طوری‎که جوزف تمولتی مشاور مطبوعاتیِ وودرو ویلسون ابتدا خـواسـت که چند تن از ژورنالیستان را دعوت کند تا رییس‎جمهور با آن‎ها معرفی شود. زمانی ‎که این خبر پخش گردید، فردای آن روز صدوبیست‎وپنج خبرنگار در همان محلی که قرار بود ویلسون خبرنگاران را ببیند، جمع شدند. ویلسون با تک‌تکِ آن‎ها دست داد و این کار برایش بسیار گران تمام شد و بالای مشاورِ خویش که به این اقدام موافقه کرده بود، عصبانی شد؛ زیرا به گونۀ غیرمنتظره وقتِ زیادی از رییس‎جمهور امریکا مصرف گردیده بود. اما فردای آن‌روز در سراسر رسانه‎های چاپیِ ایالات متحدۀ امــریکا عکـس‎های ویلـسون و گفته‎های کوتاهِ وی با خبرنگاران به چاپ رسید و ده‎ها مقاله در این‌باره نوشته شد، طوری‎که ویلسون با خواندن هر مقاله و دیدنِ هر عکس به خود می‌بالید و تصمیم گرفت تا گاه‌ناگاه خبرنگاران را دعوت کند و حرف‎های بیشتر نیز به آن‎ها بگوید.
ابتدا زمانی که وودرو ویلسون خبرنگاران را ملاقات نمود، نــامِ این‌گـونـه مصـاحبه را «دیـدار با مطـبوعات» ‌ گـذاشـتند و در برنـامۀ کاریِ رییس‎جمهور همین اصطلاح برای روزهایی که این‌گونه ملاقات‌ها با خبرنگاران صورت می‎گرفت، به کار رفت و همچنان محلِ مصاحبه را که خبرنگاران در آن‎جا جمع می‎شدند، «نقطۀ خبرنگاران» نام گذاشتند.
امروز کنفرانس مطبوعاتی، یکی از راه‎های اطلاع‎رسانی است که به صورتِ مداوم و مسلکی توسط حکومت‎ها،‌ نهاد‎های دولتی و غیردولتی، ا‌شخاص و مؤسسات دایر می‎گردد و با استفاده از رسانه‎ها نظریات و عکس‎العمل‌ها،‌ اخبار و گزارش‌ها به مردم اطلاع‎رسانی می‎شود.
کنفرانس مطبوعاتی طوری تنظیم می‎گردد که بازیگران و دست‌اندرکاران، نخست هدف را بیان می‎کنند، بعداً پرسش و پاسخ صورت می‎گیرد. در کنفرانس مطبوعاتی یک یا چند نفر پاسخ می‎دهند و در محلاتِ مختلف برگزار می‎گردد. سخنران یا سخنرانان معمولاً در عقب میزِ خطابه قرار می‎داشته باشند و عده‌یی از آنان یک نکته را برای بیان مطلب‌شان ارایه می‎کنند و به چند سوالِ محدود پاسخ می‎دهند.
کنفرانس‎هــای مطبوعاتی وقـتِ کــوتاه و محدود می‎داشته باشد و کمتر اتفـاق می‎افتد که به تمـام خبرنگاران چانسِ سوال داده شود، اما خبرنگاران حقِ استفاده از سوالاتِ یکدیگر را دارند به شرطی که آن سوال را به نامِ خود انتقال ندهند.
در کنفرانس‎های مطبوعاتی شخص، موضوع، مکان و زمان، چهار رکن اساسی است که قبل از کنفرانس و یا در جریانِ آن باید به خبرنگاران کاملاً واضح شده باشد. البته در شرایطی که تشویش‎های امنیتی موجود باشد، گرداننده‎گان می‏توانند از ذکر نامِ اشتراک‎کننده‎گان خودداری کنند، اما در جریان کنفرانس و این‌که خبر از آن تهیه می‎شود، این چهار رکن باید به مخاطبان واضح شود.
خبرنگاران به مجردِ دریافت اطلاع از کنفرانس مطبوعاتی که معمولاً با یک بیانیۀ مطبوعاتی از طرف کنفرانس‎دهنده‌گان صورت می‌گیرد، باید آمــاده‎گی‎های لازم را اتـخاذ نمایند؛ زیرا کنفرانس مطبوعاتی در یک فضای نسبتاً محدود و شرایط خاص برگزار می‎شود. بنابراین خبرنگاران هر سه نوع آماده‎گی یعنی آماده‎گی ذهنی، جسمی یا فزیکی و وسایل را باید به‌خوبی در نظر گیرند.
نخستین بخش آماده‎گی ذهنی به محتوای کنفرانس اختصاص داده شده است؛ یعنی به مجرد این‌که خبرنگار از کنفرانس مطبوعاتی اطلاع پیدا می‎کند، باید این مسأله در ذهنش خطور کند که محتوای کنفرانس چه خواهد بود و اگر از محتوا آگاهی داشت، دربارۀ موضوع تحقیقِ بیش‌تر نماید. چون گفته شد که تحقیقِ بهتر زمینۀ پرسشِ مهم‌تر و اساسی‌تر را مهیا می‎سازد؛ یعنی هرقدر آماده‎گی بهتر باشد، پرسش‎ها دقیق‌تر و به اصلِ هدف نزدیک‌تر مطرح می‎گردد. اکثراً کنفرانس‌ها قبل از دایر شدن آن، دارای برگۀ معلومات یا رهنمای مطبوعاتی می‎باشند که در آن نام کنفرانس‎دهنده، موضوع و بعضی ارقام و احصاییه‎ها درج می‎گردد.
خبرنگار علاوه بر تحقیق و ریســرچ دربــارۀ مــوضوع، باید به یادداشت نمودنِ نکات مهم و سوالاتِ احتمالی بپردازد تا در موقع ضرورت از آن‎ها کار گیرد.
البته اگر یک مقام دولتی و یا رییس‎جمهور کشور در کنفرانس حضور می‏یابد، نه تنها سوالات مرتبط به موضوع کنفرانس مطرح‌ شده می‏تواند، بلکه پرسیدن مسایل مهمِ روز و موضع‎گیری‎های حکومتی نیز معمول است و خبرنگاران در پرسش سوالات بیرون از موضوع کنفرانس خودمختاری دارند.
خبرنگاران بعد از دریافت بیانیۀ مطبوعاتی، خبر یا معلومات از طرف کنفرانس‎دهنده‎گان باید دربارۀ مــوضــوع و محلِ کنفرانس بیندیشند و این نکته را در ذهن داشته باشند که آیا کنفرانس در فضای باز برگزار می‎شود یا محل بسته و داخل سالون. زیرا کنفرانس می‏تواند در محل حادثه یا کارگاه، دفتر و یا میدان نبرد باشد که هر کدام ایجاب آماده‎گی خاصِ خودش را می‎نماید.
نام و شهرتِ کنفرانس‎دهنده یا کنفرانس‎دهنده‎گان یکی دیگر از آماده‎گی‎های ذهنی است که خبرنگاران به آن اهمیت می‎دهند؛ چون برنامۀ سوالات به اساس موقف، وظیفه، موضع‎گیری و پیشینۀ گفتار و سیاست‎های او ردیف‎بندی می‎شود. همچنان اگر کنفرانس‎دهنده یک خارجی باشد، زبان سخنرانی نیز اهمیت دارد، زیرا ندانستن زبان کنفرانس‎دهنده و یا عدم موجودیتِ ترجمان برای خبرنگار مشکل‌ساز می‎باشد.
خبرنگاران علاوه بر محــل کنفرانـس، به شـکل شیوۀ کنفرانس نیز توجه داشته باشند، زیرا گرداننده‎گان کنفرانس نظر به امکانات و لزوم‌دید و محدودیت‎های کاری‌شان کنفرانس را ترتیب می‎دهند، به همین‌سان دانستن نشر مستقیم و غیرمستقیم کنفرانس مطبوعاتی مهم است که خبرنگار و یا رسانه باید از آن آگاهی داشته باشد.
کنفرانس مطبوعاتی گرداننده‎گانی می‎داشته باشند که علاوه بر اطلاع‎رسانی، ترتیب و تنظیمِ کنفرانس را نیز به عهده دارند. بهتر است که خبرنگاران قبل از اشتراک در کنفرانس مطبوعاتی، نام و شماره‎های تماس، وظیـفه و موقـف رسمیِ آن‎هـا را با خـود داشته باشـند تا در صورتِ بروز مشکل و یا موانع به آن‎ها مراجعه نمایند.