مسوولان در نهادهای ناظر انتخاباتی، می‌گویند که پراکنده‌گی در کمیسیون انتخابات سبب شده است تا کمیشنران خارجی در این نهاد بدون لایحۀ وظایف بمانند.
آنان در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گویند که کمیسیون انتخابات درگیر کارهای روزمره‌ شده است، به همین دلیل است از برخی‌ کارهای اساسی عقب افتاده‌اند.
این در حالی است که حدود یک ماه پیش چهار کمیشنر خارجی به کمیسیون انتخابات از طرف سازمان ملل متحد، معرفی شدند، اما تا کنون لایحۀ وظایف آنان در کمیسیون انتخابات روشن نشده است.
یوسف رشید، رییس اجرایی دیدبان انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان (فیفا) در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: کمیشنران بین‌المللی معرفی شده به کمیسیون انتخابات، نیاز به لایحه وظایف جداگانه ندارند، تنها تفاوت‌شان نداشتن حق رأی است.
آقای رشید، می‌گوید که ایجاد لایحۀ وظایف مسوولیت کارمندان اجرایی کمیسیون انتخابات است، اما به دلیل‌ بی‌برنامه‌گی و پراکنده‌گی کارمندان اداری کمیسیون انتخابات، این کار تاهنوز صورت نگرفته و همه را نگران ساخته است.
آقای رشید می‌گوید که نبود لایحۀ وظایف سبب عقب‌مانی ‌کار در کمیسیون انتخابات می‌شود و در آخر فرصت بی‌کاره‌گی آن به کمیسیون انتخابات بر می‌گردد.
او گفت که در زمان تعدیل قانون انتخابات، روی استخدام کمیشنران خارجی به دو دلیل تأکید صورت گرفت، اول این‌که نگرانی وجود داشت که کمیشنران داخلی ممکن بی‌طرف نمانند و یا تمایل سیاسی با گروه‌ها و افرادی داشته باشند، کمیشنران خارجی می‌توانند، بی‌طرف بمانند و دوم این‌که این کمیشنران انتخابات را با اندوخته‌های کاری‌شان به صورت مسلکی پیش‌برند؛ اما تا کنون دست‌آورد ملموسی نداشته‌اند.
به گفتۀ او، کمیسیون انتخابات باید در رابطه کار کمیشنران خارجی تصمیم خود را به سازمان ملل متحد، گزارش دهند؛ زیرا حضور کمیشنران خارجی هزینۀ هنگفتی را بالای دولت افغانستان تحمیل می‌کند.
همچنان، حبیب الله شینواری،مسوول برنامه‌های نهاد انتخابات و شفافیت (ایتوا) با استقبال از حضور کمیشنران خارجی در کمیسیون انتخابات می‌گوید: حضور آنان مایه‌ دلگرمی در امر جلوگیری از تلقبات و پُرکردن خلا‌های موجود در کمیسیون است.
آقای شینواری می‌افزاید: اما بی‌برنامه‌گی در کمیسیون انتخابات، نگرانی جدی نهادهای ناظر انتخاباتی را ایجاد کرده است؛ زیرا بیش از یک ماه می‌شود که کمیشنران خارجی از طرف سازمان ملل متحد معرفی شده‌اند تا هنوز لایحۀ وظایف تعین نگردیده است.
به گفتۀ او، فقدان ارتباط کمیشنران خارجی با جامعه نیز قابل نگرانی است تاهنوز این کمیشنران با هیچ یکی از نهادهای ناظر و همچنان، نماینده‌گان احزاب و جریان‌های سیاسی دیدار نداشته‌اند.
او گفت که کمیسیون انتخابات مصروف کارهای روزمره‌گی خود است، به همین سبب تاهنوز لایحۀ وظایف تعین نشده است و نگرانی را افزایش داده است.
آقای شینواری می‌گوید که لایحۀ وظایف کمیشنران بین‌المللی کمیسیون انتخابات باید با شرکاری انتخاباتی، نهادهای ناظر انتخاباتی و جامعه‌ مدنی شریک ساخته شود.
آقای شینواری در پاسخ به این پرسش که آیا کمیسیون انتخابات توان پرداخت هزینۀ تعین شده انتخابات را دارد؟ گفت: دولت پول‌های غیرقانونی را که از کریدت کارت‌ تلفن‌های شهروندان و کمرات و عواید جمع‌آوری کرده است را هزینۀ انتخابات می‌کند.
این در حالی است که وزارت مالیه گفته است که ۶۰ درصد از هزینۀ انتخابات را می‌پردازد.
گفتنی است که حکومت افغانستان در تفاهم با نماینده‌گی سیاسی سازمان ملل متحد حدود یک ماه پیش، دو تن از متخصصان بین‌المللی را برای عضویت در کمیسیون مستقل انتخابات و دو متخصص بین‌المللی را برای عضویت در کمیسیون شکایات انتخاباتی معرفی کرده است.
کمیسیون شکایات انتخاباتی افغانستان گفته که چارلوت کِسون اسمیت اوسی و نیل اپرتی، برای عضویت در این کمیسیون معرفی شده و کارشان را آغاز کرده‌اند.
بر بنیاد اعلامیۀ این کمیسیون، خانم اوسی شهروند کشور گانا است که ۲۵ سال تجربه کاری در نهادهای انتخاباتی دارد و در رشته حقوق تخصص گرفته است.
نیل اپرتی، شهروند نیپال است و ۲۷ سال تجربه کاری در نهادهای انتخاباتی دارد. این عضو خارجی کمیسیون شکایات انتخاباتی، از مسوولان برگزاری ۱۱ انتخابات، به شمول انتخابات افغانستان در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ بوده است.
هم‌چنان خانم الوینا و احمد اسحاق احسن به عنوان کمیشنران جدید کمیسیون انتخابات معرفی شده اند.
در مورد تجربه کاری و تحصیلات کمیشنران کمیسیون انتخابات جزئیاتی در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته است.
اعضای خارجی کمیسیون‌های انتخاباتی بربنیاد ماده ۲۸ قانون انتخابات معرفی شده‌اند.
آنان حق رای ندارند؛ اما می‌توانند در رسیده‌گی به شکایات، چگونه‌گی برگزاری انتخابات، رسیده‌گی به تخلفات و تخطی‌های انتخاباتی به کمیشنران افغانستان کمیسیون‌های انتخاباتی مشورت دهند.