بخش چهل‌وسوم/

مصاحبه‎های رادیویی در استدیو
برای انجام مصاحبه‎های رادیویی در داخل استدیو، از تاکتیک‎های مصاحبۀ رادیویی که قبلاً بیان گردید، می‏توان کار گرفت و همۀ نکاتی را که در بخش مصاحبه‎کنندۀ خوب،‌ مصاحبه‎شونده و مصاحبه‎های نوعِ دیالوگ و میز مدور ذکر شد، تطبیق می‌توان کرد. اما در کنار آن، به مسایلی توجه باید نمود که مربوط به استدیویِ رادیو می‎شود.
یکی از نکات مهمِ مصاحبۀ رادیویی، عبارت از هماهنگی مصاحبه‎کننده با مصاحبه‎شونده یا مصاحبه‎شونده‎گان و تیم تخنیکی می‎باشد که باید مد نظر گرفته شود. زمانی که مصاحبه در حالِ ثبت یا پخش می‎باشد، در پشت استدیو علامتِ سرخ قرار دارد و یا نوشتۀ آن‌ایر به چشم می‎خورد؛ یعنی مصاحبه جریان دارد و سکون و آرامش باید مراعات گردد.
تهیه‎کننده‎گان برنامه‎های داخلِ استدیو سعی می‎کنند که از مهـمانان به‌طور شایسته پذیرایی کنند. قلم و کاغذ در اختیارِ مهمانان قرار داده و آن‎ها را با نوشابه یا چای پذیرایی می‎کنند. به همین ترتیب، باید اندازۀ گرما و سرمای استدیو دقیقاً عیار گردد و از مهمانان خواسته می‎شود که تلیفون‎های همراهِ خود را خاموش کنند.
چون استدیو به‌ گونۀ منظم مورد استفاده قرار می‎گیرد، باید مواظـب نظـافتِ آن بـود و در صـورت امـکان مـواد خوشبو‎کننده و حـشره‌کُـش استعـمال گردد و استعـمال عطر یا جوهر دهن از طرف مصاحبه‎کننده‎گان عمومیت دارد.

مصاحبه‎های رادیویی در خارج از استدیو
در مصاحبه‎های رادیویی خارج از استدیو، مانند سایرِ مصاحبه‎ها رفتار می‎شود، اما سعی می‎گردد که فضا آرام و بی‌سروصدا باشد و مصاحبه‎کننده متوجه آواز‎های مزاحم بوده و تلاش می‎کند که اگر مصاحبه در دفـتر یا منزل شخـصی و یا هم در فابریکۀ تولیدی یا فضای باز انجام می‌گیرد، از ورود صدا‎های مزاحم جلوگیری شود.
اکثراً مصاحبه‎کننده‎گان برای کیفیتِ بهترِ صدا از مایکروفون‎های یک‌جهته استفاده می‎کنند و سرِ این نوع مایکروفون‌ها باید از مسیر باد منحرف باشد، در غیر آن صدای باد مزاحمت ایجاد می‎کند. اگر مصاحبه در اتاق ثبت می‎گردد، باید متوجه انعکاس صدا بود، چون اتاق‎های خالی و یا سقف‎های کانکریتی صدا را انعکاس یا موج می‎دهد.
اگر در مصاحبه با ورزشکاران یا کارکنان فابـریکه صــدای‎هــای بیرون شنیده شد، نشان‎دهندۀ فعالیت است که زیاد نگران‎کننده نیست؛ اما باید محل ثبت مصاحبه به مخاطبان گفته شود و مایکروفون در موقعیتِ دقیق قرار گیرد تا اگر صدای بیرونی ثبت می‎گردد، صدا‎های مصاحبه‎کننده و مصاحبه‎شونده تخریش نگردد.

کاربرد مصاحبه‎های رادیویی
انواع مختلفِ مصاحبه‎های رادیویی بحث گردید، اکنون باید از کاربرد و بایدها و نبایدهایِ مصاحبه‎های رادیویی سخن گفت.
هرگاه مصاحبۀ رادیویی ثبتی باشد، مصاحبه‎کننده در اول چند سوال را که خاصیتِ گرم‎کننده داشته باشد، مطرح می‎نماید و بعداً آن سوالاتِ اضافی را در ویراستاری حذف می‎کند، چون صداها در اولِ مصاحبه ضعیف و بعد که مصاحبه جدی شد، حالتِ بهتر را به خود می‎گیرد، اما توصیه شده است که در هر حالت پرسش‎ها نباید از روی کاغذ خوانده شود، بلکه به یادداشت نمودن اکتفا و با ادبیات گفتاری مطرح شود.
زمانی که یک قسمت از مصاحبۀ رادیویی به حیث اکچولتی استعمال می‎شود، دقتِ زیاد لازم است تا همان قسمت به شکل یک جملۀ مکمل به نشر رســد و طـوری انتـخاب گــردد که مفهوم مصاحبه‎شونده را به‌درستی افاده کرده تا برداشتِ نادرست صورت نگیرد. یعنی مصاحبه‎های ثبتی اکثراً طولانی می‎باشند و در قسمت انتخاب بهترین جملۀ آن برای نشر دقت شود تا یک نقل قول به صورتِ مکمل استعمال گردد.
در تمام انواع مصاحــبه‎های رادیـویی، توجه جدی به خاموش بودنِ تلیفون‎های همـراه لازم اسـت، به همیـن‎ترتیب مایکروفون به‌دقت استفاده شود و متوجه باید بود که در مایکروفون‎هایِ سیم‌دار اکثراً نقطۀ وصل سیم مایکروفون با بدنه صدا تولید می‎کند؛ از این‌رو سعی شود که محکم بسته‌بندی گردد. همچنین وسیلۀ ضبط صوت منظماً آزمایش شود و چون تکنالوژی رو به پیشرفت است، باید از اشخاصِ تخنیکی تقاضای همکاری صورت گیرد.
مصاحبه‎کننده‎گان سعی کنند که تا زمانِ انجام مصاحبه‎های رادیویی، از خوردن غذا‎هایی که روی حنجره و صوت تأثیر سوء می‎گذارد، خودداری ورزند. مصاحبه‎کننده‎گانِ موفق کسانی‌اند که علاوه بر بررسی منظم ابزار ضبط صوت، باتری‎های اضافی، مایکروفون اضافی، انواع کیبل‎های ارتباطی و ذخیره‌گاه کوچک اضافی می‎داشته باشند.
یکی از پیشگامانِ این مسلک می‎گوید هیچ‎گاه با آلۀ ضبط صوت و یا کمرۀ مشکوک به مصاحبه نروید. به همین ترتیب، توصیه شده است که از شنواندن مصاحبه‎های ثبتی به مصاحبه‎شونده، به‌طور ماهرانه خودداری گردد.

مصاحبه‎های تلویزیونی
مصاحبه‎های تلویزیونی، بیننده‎گانِ فراوان دارند و مانند مصاحبه‎های رادیویی، روی مسایل مختلف بحث می‎شود و این مصاحبه‎ها امروز در تمام تلـویزیون‎هـایِ جهـان به کثرت دیده می‎شـود که مجـریانِ آن با
مهارت کامل آن را انجام می‎دهند.
نشر مصاحبۀ تلویزیونی مستلزمِ وسایل و امکانات بسیار پیشرفته می‎باشد، اما تکنالوژی توانسته است که نرم‎افزار‎های گوناگون مانند اسکایپ، وب‌کام یا دیگر انواع آن را در دسترس رسانه‎ها و مصاحبه‎کننده‎گان قرار دهد. بنابراین مصاحبه‎کنندۀ امروزی باید با وسایل و تکنالوژی همگام حرکت نماید و در استفاده از آن‌ها مهارت کسب کند.
در مصاحبه‎های تلویزیونی علاوه بر این‌که مصاحبه‎کننده باید به ارزش‎های خبرنگاری پابند باشد و مهارت‎های این مسلک را بداند، لباس منظم نیز به تن می‎داشته باشد و حرکات بدن و نشستن مصاحبه‎کننده و مصاحبه‎شونده جلب توجه می‎نماید. بسیاری از مجریان مصاحبه‎ها شیوۀ مخصوص نشستن و حتا لباس منحصر به خودشان را معروف و الگو ساخته‌اند.
هنگام اجرای مصاحــبۀ تلویزیونــی عــلاه بر حفظ فاصله میان مصاحبه‎کننده و مصاحبه‎شونده، به حرکات بدنی نیز باید توجه داشت. به طــور مــثال ســر جــنباندنِ مصاحبه‎کننده معنای تأیید گفته‎های مصاحبه‎شونده را دارد و باید با دقت صورت گیرد تا انتباه طرف‎داری یا هدف قرار گرفتن تبلیغات مصاحبه‎شونده از او برطرف گردد.
هنگام ثبـت مصاحبۀ تلویـزیونی علاوه بر سایر مهارت‌ها، در نصب وسایل خصوصاً کمره و نورافگن‌ها دقت صورت گیرد که برای ثبت آن، یک تیم کاری مصروف می‎باشد و اگر این مصاحبه از بیرون استدیو به نشر سپرده می‎شود، برای ارسال تصویر از محل مصاحبه به استدیو، ارتباط ماهواره‌یی ضرورت است.
مصاحبه‎کننده‎گانِ برتر به این باور اند که مصاحبۀ کتبی یک شخص با عین محتوا با مصاحبۀ تلویزیونی او تفاوت زیاد دارد؛ زیرا مصاحبه‎شونده علاوه بر این‌که می‎خواهد سوالات را پاسخ دهد با حرکات بدنی نیز سعی می‎نماید طرف مقابل را متقاعد سازد و بعضاً گفته‎های وی زیر تأثیرِ حضور مصاحبه‎کننده، نور روشن‎کننده‎ها، کمرۀ تلویزیون، ثبت و موجودیتِ چندین تن در اطرافِ وی قرار می‎گیرد.