اشاره: افغانستان دو تلاش عمده را در پیش دارد که یکی انتخابات و دیگری گفت‌وگوهای صلح است. قرار است هر دو به گونۀ موازی به پیش برده شوند. روزنامۀ ماندگار برای دریافت دیدگاه‌ چهره‌ها و نخبه‌گان سیاسی و اجتماعی کشور سلسله گفت‌وگوهایی را با چهره‌های سیاسی و نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز کرده و در این سلسله دیدگاه‌های متفاوت بازتاب و دانسته خواهد شد.
در این سلسله با محمدابراهیم الکوزی، یکی از نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری است که گفت‌وگو و از نگرانی‌های ایشان پیرامون صلح و انتخابات پرسیده‌ایم که حاصل آن را اینک می‌خوانید.

محمدابراهیم الکوزی، رییس شورای سراسری قوم الکوزی و یکی از تاجران معروف کشور است که با شعار «تعهد و عمل» به عنوان نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان ثبت نام کرده بود و بانو خدیجه غزنوی را به عنوان معاون اول و سید سامع کیانی را به عنوان معاون دوم خود معرفی کرده بود، اما بعداً به دلیل آن‌چه تخلف و تقلب در انتخابات توسط ارگ و شخص آقای غنی عنوان کرده بود، انتخابات را تحریم کرد.

——————————–

*جناب الکوزی! ارزیابی شما از گفت‌وگوهای صلح چیست، آیا گفت‌وگوهای صلح با طالبان به نتیجه خواهد رسید؟
جنگ راه حل نیست و طالبان هم به این نتیجه رسیده اند که مسألۀ افغانستان راه حل نظامی ندارد و باید از طریق گفت‌وگوها مشکلات خود را حل سازیم و باید در مورد صلح به یک تفاهم «بین‌الافغانی» برسیم.
صلح خواست همۀ مردم افغانستان است و دوستان بین‌المللی خصوصاً امریکایی‌ها هم تلاش دارند تا گفت‌وگو با طالبان به نتیجه برسد و به صلح منتج شود، امریکا به دلیل نزدیک شدن انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در تلاش یک نتیجۀ مطلوب از این گفت‌وگوها است، دونالد ترامپ می‌خواهد پیش از انتخابات کشورشان یک دست‌آورد داشته باشند و ما امیدوار هستیم که این بحث‌ها صادقانه به پیش بر‌ود و طرفین در عمل و گفتار خود صادق باشند.

*آیا این گفت‌وگوها صادقانه به پیش می‌رود و مردم و حکومت افغانستان در جریان این گفت‌وگوها قرار دارند؟
در مورد حکومت افغانستان باید بگویم که ما حکومت نداریم. در رهبری حکومت کسی قرار دارد که از فرهنگ و آداب مردم افغانستان هیچ چیزی نمی‌داند و آشنایی با فرهنگ و سنت‌های مردم افغانستان ندارد، شخصی به‌نام «متفکر دوم» آمده و حکومت را در دست گرفته است.
این متفکر مردم افغانستان را با برنامه‌های اقتصادی دروغی خود و این‌که متفکر است، فریب داد، اما همه می‌دانند که او یک دزد است و در طول حکومت خود مصروف جمع کردن پول بیت‌المال بوده‌است و متأسفانه نه افغانستان و نه مردم افغانستان برای او اهمیت دارد. از یک آدم فاسد چطور می‌توان توقع داشت که بتواند برنامۀ گفت‌وگوهای صلح را به پیش ببرد، بنابراین امریکایی‌ها تصمیم گرفته‌اند که این روند را به تنهایی و بدون حکومت افغانستان به پیش ببرند. از سویی هم، طالبان فهمیدند که غنی یک شخص دروغ‌گو و فریب‌کار است؛ بنابراین تصمیم گرفتند که با امریکا در مورد صلح افغانستان به طور مستقیم گفت‌و‌گو کنند.

*نتیجۀ گفت‌وگو با طالبان منتج به صلح در افغانستان خواهد شد، یعنی با آمدن طالبان به حکومت جنگ در افغانستان پایان می‌یابد؟
طالبان در زمان آتش‌بس ثابت کردند که در عمل خود صادق هستند و در آتش‌بسی که اعلام کرده بودند، حتا یک فیر هم نکردند، بنابراین اگر طالبان وارد حکومت شوند، بدون شک صلح سراسری را شاهد خواهیم بود و امنیت در کُل افغانستان تأمین خواهد شد.

*پس از طالبان مورد گروه داعش و گروه‌های تروریستی دیگر است که اگر طالبان با حکومت یک‌جا شود، چه تضمینی وجود دارد که طالبان ناراضی با گروه داعش یک‌جا نشوند و جنگ در افغانستان پایان پیدا نکند؟
داعش مسألۀ دیگری است؛ اما اگر طالبان وارد روند صلح شوند و گفت‌وگوها با طالبان نتیجه بدهد و یک حکومت تشکیل شود که از تمامی اقوام افغانستان نماینده‌گی کند، نه یک قشر خاص مانند محمداشرف ‌غنی که از یک بخش نماینده‌گی می‌کند نه کُل مردم افغانستان. بنابراین، اگر یک حکومت ملی و ملی‌گرا تشکیل شود که ارادۀ همۀ مردم افغانستان را تمثیل کند، در این صورت صد درصد ما به صلح می‌رسیم.

*در گفت‌گوهای صلح با طالبان خواست مردم افغانستان در نظر گرفته نشده است، امریکا خواست خود را مطرح می‌کند و طالبان هم پیش‌شرط‌های خود را؛ اما خواست مردم در این میان نادیده گرفته شده است، چرا خواست مردم افغانستان برای هر دو طرف اهمیتی ندارد؟
عامل اصلی این ‌که خواست مردم در این گفت‌وگوها در نظر گرفته نمی‌شود، عدم اتحاد و اتفاق میان مردم است، اما اگر مردم باهم اتفاق نظر می‌داشتند، بدون شک برای طالب و امریکا خواست مردم قابل اهمیت می‌بود. رهبران سیاسی اتفاق نظر ندارند و هرکس به راه و حرف خود تأکید دارد بدون این ‌که مسألۀ علیای کشور مهم باشد، طور مثال یک نامزد انتخابات به‌نام محمداشرف غنی با یک‌تازی به راه خود ادامه می‌دهد، اما این طرف نامزدان پراکنده در برابر او عمل می‌کنند، به جای این‌ که یک‌جا شده و اعتراض کنند که او علیه شان ظلم و استبداد می‌کند. در مورد صلح هم همین‌گونه است؛ بنابراین در مورد صلح یک اجماع وجود ندارد و رهبران سیاسی و نامزدان اتفاق نظر ندارند و هر کس در پی منافع شخصی خود است، پس چطور می‌توان انتظار داشت که خواست مردم افغانستان در اولویت گفت‌وگوهای صلح قرار گیرد.

*چرا خودتان را نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری کردید؟
به‌خاطر جلوگیری ظلم و بی‌عدالتی که جریان دارد. یک غاصب آمده و ارگ را غصب کرده است؛ یک قانون‌شکن در رأس حکومت قرار دارد و قانون را بارها شکسته و هر عمل غیرقانونی که از دستش برآمده است را انجام داده و می‌دهد؛ اما با جرأت و جسارت می‌گوید که با قانون‌شکن و زورگو معامله نمی‌کنیم. درحالی‌ که خودش معامله‌گر است و بنیادش براساس معامله شکل گرفته ‌است.
هر روز قربانی می‌دهیم، چون یک شخص مفسد، ظالم و قانون‌شکن در رأس حکومت قرار دارد و هدفش فقط و فقط رسیدن به ثروت و قدرت است و مردم افغانستان برای او هیچ ارزشی ندارد، در چهارسال گذشته بیش از یک‌صد و پنجاه هزار نفر شهید شده‌است، بیش از ۵۰ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر زنده‌گی می‌کنند و نانی برای خوردن ندارند و من برای بیرون راندن او از قدرت و به محاکمه کشانیدن او به میدان آمدم و اولین اقدام من بعد از به قدرت رسیدن به محاکمه کشانیدن غنی و غاصبین و زورگویان خواهد بود. از طرفی هم، من از بطن همین جامعه برخاسته‌ام و با تمام اقوام و عنعنات این سرزمین آشنا هستم و می‌دانم که با غاصبین و زورگویان چگونه مقابله کنم.

*شما عضو شورای نامزدان بودید و در ماه جوزا که پایان عمر حکومت وحدت ملی بود، این شورا اعلام کرد که باید آقای غنی کنار برود و حکومت سرپرست روی کار بیاید، اما این خواست شما عملی نشد و شورای نامزدان این مساله را جدی نگرفت؟
چند علت داشت. نخست این‌که نامزدان محترم عضو شورای نامزدان، به جز چند تیم به قول خود صادقانه عمل نکردند. شماری از آنان برای حکومت کار می‌کردند، چند روزی به شورا آمدند و سپس شروع کردن به تخریب کردن شورای نامزدان، این افراد نامزدان حکومت بودند که قبلاً پست‌های مهم دولتی را کار می‌کردند و بعداً از حکومت جدا شده و خود را نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری کرده بودند و اصلاً هدف‌شان گرفتن شورای امنیت، امنیت ملی و سایر پست‌های دولتی بود. این‌ گونه نامزدان با ما فریب‌کاری کردند و نهایتاً نتیجه چنین شد.
ما پیشنهاد کردیم که یک حکومت سرپرست یعنی یک حکومت موازی ایجاد شود که متأسفانه نامزدان این دیدگاه من را نپذیرفتند به جز شش تیم انتخاباتی که این دیدگاه من را تأیید کرده بودند، در رأی‌گیری ۱+۵۰ تکمیل نشد و به همین دلیل ما از این اقدام منصرف شدیم و حکومت سرپرست اعلام نشد؛ اما با تظاهرات موافقت نکردیم، زیرا مردم به اندازۀ کافی صدمه دیده اند؛ بنابراین نمی‌شد با راه‌اندازی تظاهرات مشکلات مردم را چندین برابر بسازیم. روی این علت با تظاهرات موافقت نکردیم.
چون حکومت به پولیس و ارتش هدایت داده بود که اگر نامزدان تظاهرات را راه اندازی کردند، شما شیشه‌های مغازه‌ها را بشکند و مغازه‌ها را غارت کنید تا بعداً بگویم که حامیان نامزدان دست به چنین اقدام زشتی زدند؛ بنابراین از تظاهرات صرف نظر کردیم. از سویی هم، در همین تیم کسانی وجود داشتند که مخالف این اقدام بودند و این آدم‌ها دشمنان مردم افغانستان اند.
باید بگویم که غنی دشمن قوم درانی‌هاست. غنی گفته که اگر این بار برنده شود، با قندهاری‌ها کار می‌کند که مانند غوریان که بیش از هزار سال تاریخ دارند، اما به نان شب محتاج اند و باید گفت که تا اندازه‌یی در این کار موفق شده است، زیرا بیشتر تاجران قندهاری را منزوی ساخته و تجارت در قندهار وجود ندارد. در قندهار تمامی مقررهای براساس قوم صورت می‌گیرد و با ما به طور مطلق برخورد قومی صورت می‌گیرد. در پنج‌سال گذشته هیچ وزیری از قندهار وجود نداشته و هیچ قندهاری والی و یا پست مهم دولتی را در اختیار ندارد.
خطاب به غنی می‌گویم که تو آیا مانند من می‌توانی در شهر گشت‌وگذار کنی، تو یک زندانی بیش نیستی، زیرا نمی‌توانی مانند من و سایر شهروندان کشور آزادانه در شهر رفت و آمد داشته باشی و خطاب به نیروهای امنیتی می‌گویم که شما سرباز غنی نیستید، بل سرباز این وطن هستید و قانون به شما صلاحیت‌های را داده است که مجبور نیستید از اوامر غنی اطاعت و پیروی نماید.

*انتخابات برگزار خواهد شد؟
باید منتظر باشیم و ببینیم که چه خواهد شد، اما امیدوار هستیم که انتخابات برگزار شود و مردم افغانستان شاهد یک انتخابات شفاف و سالم و به دور از تقلب و تخلف باشند.

*پیام تان به مردم افغانستان چیست؟
به مردم افغانستان فقط یک نکته را می‌خواهم بگویم که اگر به محمداشرف‌غنی رأی‌دهید، بدانید که خیانت بزرگی را در برابر افغانستان مرتکب شده‌اید و جفای بزرگ در برابر تاریخ ۵هزار ساله افغانستان و جفا در برابر شهدای افغانستان را مرتکب می‌شوید.
افغانستان پس از به قدرت رسیدن غنی به اقوام تقسیم شده‌است و اگر این بار دوباره به قدرت برسد، تجزیه افغانستان حتمی است و باید بگویم که همین اکنون هم افغانستان به طرف تجزیه روان است. غنی می‌خواهد که افغانستان را تجزیه نماید و چلنج می‌دهم که اگر این بار محمداشرف ‌غنی به قدرت برسد، افغانستان تجزیه خواهد شد و جنگ داخلی بار دیگر آغاز خواهد شد.

*سپاس از این که فرصت گذاشتید.
از شما هم.