گزارشگر:ابوبکر صدیق - ۲۵ سنبله ۱۳۹۸
دونالد ترمپ، رییسجمهوری امریکا در هشتم ماه سپتامبر سال جاری میلادی روند گفتوگو با گروه طالبان را متوقف کرد.
روند مذاکرات میان امریکا و طالبان توسط زلمی خلیلزاد نزدیک به ۹ ماه پیش آغاز یافته بود و طالبان و امریکا در این مدت ۹ دور با هم گفتوگو کردند.
زلمی خلیلزاد به عنوان نمایندۀ خاص وزارت خارجۀ ایالات متحدۀ امریکا ۹ دور در دوحه مرکز قطر با طالبان، روی چهار موضوع عمده؛ تضمین امنیتی از خاک افغانستان، قطع رابطه با گروههای تروریستی مانند القاعده، آتشبس و آغاز گفتوگوهای «بینالافغانی» گفتوگو کردند. خلیلزاد در ۳۱ آگست در حساب توییترش نگاشت که روند مذاکرات نهایی شده و برای مشورت به با سران حکومت و حدت ملی به کابل میآید.
اما این روند در دقیقۀ ۹۰ به تحولی بزرگ از طرف رییسجمهوری امریکا مواجه شد یا به عبارت ساده؛ در دقیقه ۹۰ نزدیک به ۹ ماه تلاش زلمی خلیلزاد برای توافق میان امریکا – طالبان به نقطۀ صفر بازگشت.
زلمی خلیلزاد از آغاز گفتوگو با گروه طالبان تا زمانی که این روند از طرف ترمپ لغو اعلام شد، از بهبود مذاکرات و نزدیک شدن به توافق نهایی صلح خوشبین به نظر میرسید. آقای خلیلزاد که به صورت معمول جزییات مذاکرات با گروه طالبان را از طریق توییتر خود همگانی میکرد، در آخرین توییت خود در ۳۱ ما آگست که آخرین دور مذاکرات با گروه طالبان را انجام داده بود، نگاشت: ما در آستانۀ یک توافقی هستیم که خشونت را کاهش داده و راه را برای مردمان افغانستان خواهد گشود تا برای مذاکرات بر یک صلح با عزت پایدار و یک افغانستان متحد و با اقتدار که برای امریکا و متحدانش و سایر کشورها تهدید نباشد، باهم بنشینند. اما ظاهراً دیده میشود که پس از ۳۱ آگست آقای خلیلزاد توییتی نکرده است.
این میتواند دو مفهوم را پیشبین باشد؛ تلاشهای چند ماهه خلیلزاد برای کشانیدن طالبان به میز مذاکره، توافق با امریکا و آغاز گفتوگوهای داخلی، ظاهراً فرجام بدون نتیجه داشت. لابد طالبان برای گرفتن امتیازات بیشتر با نگرش متناقض با خلیلزاد عمل کردند، از یکطرف در میز مذاکره با امریکا نشسته روی گرفتن امتیازات و شریک شدن به قدرت در حکومتی که به حمایت امریکا ایستاده بود، چانه میزدند و از طرفی نیروهای امنیتی، افراد ملکی و حتا سربازان ایالات متحدۀ امریکا که به حمایت چنین حکومت در این کشور حضور داشتند را مورد هدف و حملات تروریستی قرار میدادند.
نکتۀ دوم؛ بحث نگاه ابزاری طالبان به حملات تروریستی و فشار وارد کردن برای گرفتن امتیازات بیشتر در میز مذاکره بوده است. طالبان به اندیشه این که با افزایش حملات تروریستی بالای حکومت در مرکز و ولایتهای میتوانند به امتیازات بیشتر در میز مذاکره به دست یابند، در لحظات پایانی مذاکرات حملات خود را افزایش دادند که در نتیجه حملۀ یک موتر بم در ساحۀ شش درک کابل در ۱۴ سپتامبر ۱ سرباز ارشد امریکایی و ۱۱ تن دیگر کشته شدند، حملهیی که سبب لغو مذاکرت با طالبان شد.
دونالد ترمپ پس از اعلام لغو مذاکرات با طالبان گفت که طالبان اشتباه تاریخی را مرتکب شدهاند و نمیدانند که چگونه آن را جبران کنند.
همچنان دونالد ترمپ گفت که کشتن ۱ سرباز امریکایی و ۱۱ فرد بیگناه دیگر مفکورۀ خوبی نبوده است. بهرغم این که حملۀ ۱۴ سپتامبر شگرد منفی از امریکا در رابطه به مذاکرات با طالبان را به نمایش گذاشت؛ ظاهراً به نظر میرسد که افکار عمومی در ایالات متحدۀ امریکا نیز برای پذیرش طالبان و امضای توافقنامۀ صلح با این گروه آماده نبوده است. گزارشی که در روزهای نخست ماه سپتامبر در اتلانتیک کانسل منتشر شد؛ دیپلوماتهای ارشد ایالات متحدۀ امریکا مانند رایانکراکر، جمیس گنگهام، رونالد نیومن و … که پیش از سال ۲۰۱۴ در افغانستان به عنوان سفیر خدمت کرده بودند، مخالفت خود را با امضای توافقنامه با طالبان اعلام کردند.
اما در آخرین لحظات سفر خلیلزاد به کابل که متن توافقنامه را به سران حکومت وحدت ملی نشان داد، نسبت به نهایی شدن توافقنامۀ صلح خوشبینی عجیب داشت، ولی نمیدانست که یک توییتی از ترمپ در فرجام توییتهای خلیلزاد، زحمات چند ماههاش را به باد میدهد!
خلیلزاد از بد پا گذاشتن در سیاست خارجی امریکا از نزدیکترین افراد به وزارت خارجه و رییس جمهوریهای امریکا بوده و نقش برجستۀ در سیاست خارجی ایالات متحدۀ امریکا ایفا کرده است. زلمی خلیلزاد در زمان رییسجمهوری رونالد ریگن که در وزارت خارجه به عنوان مشاور در امور خاور میانۀ و جهاد افغانستان و زمینه ساز کمکهای لوژستیکی امریکا به گروههای مجاهدین که در برابر شوروی سابق قرار داشتند بود. در زمان حکومت بوش به پُست سفارت امریکادر افغانستان – عراق رسید؛ همچنان در حکومت دونالد ترمپ به عنوان نمایندۀ ویژه امریکا در روند مصالحۀ افغانستان گماشته شد. این جایگاه شاخص در حیات سیاسی خلیلزاد ۶۸ سالۀ افغانستانیاصل امریکایی در قدرتمندترین کشور جهان است. به نظر میرسید که در صورتی که تلاشهای نزدیک به ۹ ماهۀ خلیلزاد به در روند مصالحۀ افغانستان و طالبان به نتیجۀ میرسید، ممکن خلیل نامزد به دریافت جایزۀ نوبل میشد یا لقب قهرمان صلح از آن خود میکرد، اما دیده میشود که پس از ۳۱ آگست خلیلزاد توییتی نکرده است، این نشان فرجام توییتهای خلیلزاد در رابطه به روند مصالحه امریکا با طالبان است، اما آیا فرجام توییتهای صلح زلمیخلیلزاد، پایان عمر سیاسی او را در جامعۀ امریکا رقم میزند؟
Comments are closed.