دیروز ششم میزان چهارمین انتخابات ریاست‌جمهوری کشور برگزار شد. روند رأی‌دهی ساعت هفت صبح آغاز شد. هزاران شهروند دیروز به مراکز رأی‌دهی رفتند و به نامزد مورد نظرشان رأی دادند. نهادهای ناظر انتخاباتی، کمیسیون حقوق بشر، شماری از نامزدان و شهروندان از حضور کمرنگ اشتراک کننده‌گان در این انتخابات شاکی اند و می‌گویند که دو تکت انتخاباتی حکومتی تلاش کردند تا مساویانه تقلب کنند و مردم نیز کمتر شرکت کردند. نهادهای ناظر می‌گویند که فهرست نام رأی‌دهنده‌گان و مشکلات فنی در دستگاه‌های بایومتریک و دیرباز شدن بسیاری مراکز از مشکلات عمدۀ این انتخابات بود.
حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات دیروز شنبه، ۶ میزان در یک نشست خبری گفت که هفتادوپنج درصد مراکز رأی‌دهی فعال اند، اما ارتباط این کمیسیون با ۸۵۰ مرکز دیگر قطع است. بانو نورستانی افزود که ۴۰۴۱ مرکز رأی‌دهی در حال فعالیت هستند و ۴۸۱ مرکز مسدود مانده اند.
او قطع ارتباط تلفنی کمیسیون انتخابات با برخی ولایت‌ها از جمله بدخشان، تخار، کندز و بغلان را تایید کرد و بیان داشت که با وجود مشکلاتی در روند رأی‌دهی، در کُل این پروسه بسیار به شکل خوب پیش می‌رود. بانو نورستانی که ساعت یازده صبح در این نشست صحبت می‌کرد نیز حضور کمرنگ مردم در پروسۀ انتخابات تا آن زمان را تایید کرد.

انتخابات؛ «فرصتی برای تغییر و بهبود»
همزمان بااین، احمدولی مسعود، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری حین رأی‌دهی به رسانه‌ها گفت که انتخابات فرصتی برای «تغییر و بهبود» است و باید آن را به «فال نیک» گرفت. آقای مسعود می‌گوید که انتخابات تنها راه تعیین سرنوشت مردم افغانستان به دست خودشان است. او با اشاره به این‌که نگرانی‌هایی از برگزاری انتخابات و احتمال تقلب در آن وجود دارد، اظهار داشت که مردم نیز از این ناحیه بسیار نگران اند.
این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان داشت که تا روز انتخابات، نه حکومت و نه کمیشنران کمیسیون انتخابات، تضمین شفافیتِ انتخابات را به نامزدان و مردم نداده‌اند. او پیشنهاد کرد که یک کمیسیون مشترک شامل احزاب، نهادهای ناظر و تمام نهادهای ذی‌دخل در انتخابات ایجاد شود و پیش از اعلام نتیجۀ انتخابات، نتایج را یکبار دیگر بررسی کنند، از شفافیت انتخابات اطمینان به دست بیاورند و بعد نتایج اعلام شود.
احمدولی مسعود اظهار می‌دارد که اگر باوجود تقلب‌های گسترده، حکومت یا کمیسیون انتخابات نتیجۀ انتخابات را اعلام کنند، برای کشور خطرناک خواهد بود. او بیان داشت که تلاش خواهد کرد تا نگرانی‌های مردم کاهش یابد، اما این امر بسته‌گی به این دارد که روند انتخابات چگونه تنظیم شده است.
آقای مسعود گفت که کمیسیون فعلی یک کمیسیون جدید است و تا کنون کارکرد قابل توجهی از خود نشان نداده و اطمینان نامزدان را به دست نیاورنده اند. او هُشدار داد که اگر حکومت در کار کمیسیون‌های انتخاباتی مداخله کند و یا کمیشنران کمیسیون‌های انتخاباتی مستقلانه کار نکنند، خطری جدیِ دولت و کشور را تهدید خواهد کرد. او اظهار امیدواری کرد که نتیجۀ انتخابات، روی کار آمدن یک دولت ملی، مشروع، پاسخ‌گو و با قاعده باشد.
هجده نامزد برای رقابت بر سر کرسی ریاست‌جمهوری در این انتخابات نام‌نویسی کرده بودند که پنج تن آنان در دقیقۀ نود از نامزدی‌شان به نفع برخی نامزدان دیگر انصراف دادند.
حاشیه‌های انتخابات دیروز
مشاهدات خبرنگاران روزنامۀ ماندگار از این روند در ولایت کابل نشان می‌دهد که اشتراک مردم در این دور انتخابات کمرنگ بود. اطلاع‌رسانی مردم در شبکه‌های اجتماعی نیز نشان می‌دهد که حضور مردم در ولایت‌ها متفاوت بود. در برخی ولایت‌ها حضور مردم گسترده و در برخی از ولایت‌ها هم کمرنگ بوده است. نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری روز گذشته هم به مراکز رأی‌دهی رفتند و علاوه بر استفاده از حق رأی، از مردم خواستند تا به صورت گسترده در انتخابات سهم بگیرند.
در کنار این، تصاویر و ویدیوهایی نیز در شبکه‌های اجتماعی به نشر رسیده است که نشان می‌دهد، در برخی از مراکز در کابل و ولایت‌ها مواد انتخابات تا ناوقت روز نرسیده است. برخی از نوارها و تصاویر نشان می‌دهد که تقلب‌های گسترده‌یی در برخی مراکز صورت می‌گیرد. صدها تن از شهروندان نیز شکایت داشتند که در مراکز رأی‌دهی نام‌های‌شان در فهرست دیجیتالی و یا چاپی رأی‌دهنده‌گان وجود ندارد. آنان مدعی بودند که در انتخابات پارلمانی نام‌های‌شان در فهرست رأی‌دهنده‌گان وجود داشت، اما در انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌های‌شان از این فهرست حذف شده است و آنان از دادن رأی محروم شدند. کمیسیون انتخابات در واکنش به اعتراض مردم نسبت به نبود نام‌شان در فهرست رأی‌دهنده‌گان، تصمیم گرفت کسانی که نام‌های‌شان در یکی از فهرست‌های چاپی یا دیجیتالی اگر وجود داشته باشد، می‌توانند رأی دهند. اما بسیاری از شهروندان مدعی بودند در حالی که شناس‌نامه‌های‌شان ستیکر هم دارد، نام‌های‌شان در هیچ‌یک از فهرست‌ها وجود ندارد. رأی‌دهنده‌گان همچنان انتقاد داشتند که این اعلامیه در شبکه‌های اجتماعی نشر شده و به بسیاری از مراکز رأی‌دهی نرسیده و بناً کارمندان مراکز به آنان اجازۀ رأی‌دهی نمی‌دهند.
عدم، حضور نماینده‌گان کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی در بسیاری از مراکز، مشکل دیگری بود که شهروندان از آن شکایت داشتند. آنان می‌گفتند که کارمندان کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی در مراکز حضور ندارند تا آنان شکایت‌های‌شان را ثبت کنند. در برخی از مراکز در پایتخت، سیستم بایومتریک یا کار نمی‌کرد و یا در جریان کار، دچار مشکل تخنیکی شد و کسی وجود نداشت تا این دستگاه‌ها را ترمیم کند. نرسیدن برگه‌های رأی‌دهی به اکثر مناطق دوردست و حتا در برخی از مناطق کابل، مشکل دیگر روند رأی‌دهی دیروز بود.
از این‌ها گذشته، امرالله صالح، معاون تیم «دولت‌ساز» به رهبری محمداشرف غنی صبح دیروز گفت که شناس‌نامه‌اش سوخته است، اما چاشت دیروز در یکی از مراکز رأی‌دهی رفته و رأی داده است! گلبدین حکمتیار، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری حین رأی‌دهی با نشان دادن شناس‌نامه‌اش گفت که ستیکر ندارد. او گفت که خود و خانواده‌اش «قصداً» در شناس‌نامه‌های‌شان ستیکر نزده اند و سیتکر را مانع حق رأی‌دهی مردم می‌داند. آقای حکمتیار افزود که ستیکر را دو رهبر حکومت وحدت ملی برای زمینه‌سازی تقلب در انتخابات به میان آوردند؛ اما به او اجازه داده شده تا رأی بدهد، اما بعداً کمیسیون انتخابات در یک نشست خبری گفت که نام آقای حکمتیار در فهرست رأی‌دهنده‌گان این کمیسیون ثبت است.
کمیسیون حقوق بشر از برگزار نشدن انتخابات در زندان‌های کشور ابراز نگرانی کرد. در این انتخابات نزدیک به ۲۰ تن از نظامیان و غیرنظامی در انفجارهای مختلف در بخشی از ولایت‌ها کشته شدند و ده‌ها تن دیگر زخمی گردیدند.
حوا علم نورستانی در پایان روند رأی‌دهی اعلام کرد که به تمام شکایت‌ها رسیده‌گی لازم صورت خواهد گرفت. بانو نورستانی این انتخابات را سالم‌ترین و منظم‌ترین انتخابات خواند و افزود که ۹۸ درصد مراکز رأی‌دهی از پیش تعیین شده باز شدند و ۹۹٫۸ درصد کارمندان انتخابات در وقت و زمان تعیین شده در مراکز رأی‌دهی حضور داشتند.
او اظهار داشت که در ۹۶ درصد مراکز رأی‌دهی مواد حساس و غیرحساس انتقال یافته و در ۹۸٫۹ درصد مراکز، دستگاه‌های بایومتریک وجود داشته است. به گفتۀ رییس کمیسیون انتخابات، ۹۹٫۵ درصد مراکز رأی‌دهی نیروهای امنیتی حضور داشته اند. او مشکلات در این روند را می‌پذیرد و می‌گوید که تمام این مشکلات از نزدیک تعقیب شده و با تدویر جلسۀ کمیشنران این کمیسیون، مشکلاتی که وجود داشته، به شکل دقیق بررسی شده و تصامیم لازم برای رفع آن اتخاذ شده است.
گفتنی است که در انتخابات دیروز، نزدیک به دو میلیون تن رأی دادند؛ حالانکه بربنیاد اطلاعات کمیسیون انتخابات، نُه‌میلیون و شش‌صدهزار نفر برای رأی‌دهی نام‌نویسی کرده بودند که از این جمله، شش میلیون ۳۰۰ هزار مرد و ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار آن زن بودند. به نقل از آمار کمیسیون انتخابات، قرار بود ۵۳۷۳ مرکز رأی‌دهی در انتخابات باز باشد. بربنیاد اطلاعات کمیسیون انتخابات، به ۲۶۰ نهاد ملی و بین‌المللی اعتبارنامه صادر شده و همچنان به ۱۴۴ هزار و ۱۴۶ ناظر و مشاهد ملی دیگر نیز کارت نظارت توزیع شده تا از روند انتخابات نظارت کنند.