بخش دوم/

انداختن پا رویِ پا
اگر در هنگام انجام مذاکرات، یکی از طرفین یا هر دویِ آن‌ها پاهای خود را روی هم بیاندازند، نشان‌دهندۀ این است که وارد مرحلۀ جدیدی از مذاکره شده‌اند. البته وارد مرحله‌یی شده‌اند که امکانِ تفاهم در آن کمرنگ می‌شود. همچنین اگر در مذاکره‌یی دیدید که طرفِ مقابل علاوه بر انداختن پا روی پای دیگر، دست‌های خود را نیز در زیر بغل به‌صورتِ ضربدر گذاشته بود، باید بدانید که اوضاع وخیم‌تر است و باید یک فکرِ جدی برای تغییر وضعیت انجام دهید تا طرفِ مقابل از حالتِ تدافعی خارج شود.

باز کردنِ دکمه‌های کُت
اگر کسی با شما صمیمی باشد و یا در رفتار بی‌ریا باشد، در هنگام مذاکره با شما دکمه‌های کتِ خود را باز کرده و یا کُتِ خود را از تن درمی‌آورد. اما در یک مذاکرۀ رسمی این‌چنین نیست و در این شرایط افراد زمانی کُت خود را درمی‌آورند که امکان دسترسی به توافق وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، هرقدر هوای اتاق نیز گرم باشد اگر طرفین احساس دسترسی به توافق را نداشته باشند، کت‌شان را از تن در نمی‌آورند.

برداشتن عینک از چشم
در یک مذاکره، برداشتن آهستۀ عینک از چشم جهت تمیز کردن آن، در شرایطی که نیازی به این عمل نیست، نشان‌دهندۀ نیاز به تعویق است. ممکن است در طول یک مذاکره چندین بار این عمل انجام گیرد. در این حالت یعنی شخص می‌خواهد از پاسخ به یک سوال طفره برود یا می‌خواهد در پاسخ دادن به یک سوال تأخیر ایجاد کند تا مطالبی که در ذهن خود دارد را بررسی کرده و با موقعیت‌شناسی به سوال پاسخ بدهد. در هر حال این افراد می‌خواهند زمانی را برای پرسش یا پاسخِ خود در اختیار بگیرند. اشاره مشابه دیگری که به این معنی است، می‌تواند برداشتن عینک و گذاشتن دستۀ آن در کنار دهان باشد.

دست زدن به بینی
مراقب باشید که این زبانِ بدن را با خاراندنِ بینی اشتباه نگیرید. در این رفتار بدن، فرد به بینی خود دست زده و یا با انگشتِ اشاره آن را می‌مالد که نشان‌دهندۀ شک و تردید در مورد مطالبی است که در یک مذاکره و یا گفت‌وگو بیان شده است. این علامت زمانی تشدید می‌گردد که فرد علاوه بر دست زدن به بینی خود، به انتهایِ چوکی نیز متمایل شود. اشارۀ دیگری در این زمینه مالیدن پشتِ گوش یا کنار آن است که حاکی از شک و تردید در ارایۀ یک پاسخ یا سبک و سنگین کردنِ آن است. در بسیاری از مواقع پس از این عمل دست به سمتِ چشم رفته و عمـل مالیـدن چشـم انجام می‌شود.

قرار دادن مُچِ یک پا بر روی مچِ پای دیگر
این نشانه زمانی رخ می‌دهد که شخص تحتِ تنش، استرس و یا فشار روانی بالایی باشد. ممکن است در جلسات دوستانه و حتا جلسات رسمی این اتفاق رخ دهد که شخصی این نشانه را از خود بروز دهد. مهماندارانِ هواپیما بسیاری از نشانه‌های استرس را به‌خوبی می‌دانند تا در صورت مشاهدۀ آن در یک مسافر، به او کمک کنند تا استرس را از خود دور کرده و سفر راحتی داشته باشد. یکی از علایمی که آن‌ها بدان توجه می‌کنند، همین گذاشتن مچ‌های پا بر روی یکدیگر است؛ زیرا افرادی که از مسافرت با هواپیما می‌ترسند این نشانه را از خود بروز می‌دهند، به‌‍‌خصوص در هنگام برخاستن هواپیما از زمین. همچنین بسیاری از افراد در موقعیت‌های تنش‌زا مانند شرکت در مصاحبه یا آزمونی برای استخدام، مچ پاهای خود را روی هم می‌اندازند. اصولاّ علایم زبانِ رفتار بیشتر با یکدیگر و در یک مجموعه ظاهر می‌شوند و به همین ترتیب باید با هـم تعبیر شوند. به عنوان مثال اگر فرد مقابلِ شما پایش را از روی پا بردارد و کمی به طرف شما خم شود، شما می‌توانید نتیجه بگیرید که وی به سخنانِ شما علاقمند است و مایل است بیشتر بداند.