احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمــران - ۰۴ عقرب ۱۳۹۸
گفتوگوهای صلح امریکا با طالبان پس از یک توقفِ نسبتاً طولانی قرار است که دوباره از سر گرفته شود. فعلاً یک رشته دیدار و گفتوگوها در سطح منطقه و جهان در حالِ انجام شدن است تا دوباره راه برای آغاز گفتوگوهای صلح باز شود.
دونالد ترامپ رییس جمهوریِ امریکا حدود دو ماه پیش در پی آنچه که حملۀ طالبان به یک منطقه در کابل خوانده شد و یکی از مقامهای استخباراتی آن کشور در آن حمله کشته شد، امضای توافقنامۀ صلح با طالبان را که قرار بود در همان روزها در کمپ دیوید در امریکا انجام شود، لغو و گفتوگوهای صلح با طالبان را نیز متوقف کرد. به دنبال توقف گفتوگوهای صلح، آقای ترامپ به فرماندهان نظامیاش در افغانستان دستور داد که جنگ علیه طالبان را شدت بخشند. رییس جمهوری امریکا در یک سخنرانی ضرباتی را که به طالبان طی این مدت وارد شد، در ده سالِ گذشته کمپیشینه خواند.
گویا طالبان نیز انتظار چنین برخوردی از سوی امریکا را نداشتند و توقف گفتوگوهای صلح، این گروه را شوکه کرد. طالبان طی این مدت تلاشهای زیادی را به خرچ دادند که گفتوگوهای صلح از سر گرفته شود. بعضی کشورهای منطقه نیز که خواهانِ بیرون شدنِ نیروهای امریکایی از افغانستان اند، در از سر گیری گفتوگوهای صلح طالبان را کمک رساندند. طی مدتی که گفتوگوهای صلحِ امریکا با طالبان به حالتِ تعلیق درآمده بود، هیأتی از طالبان به مسکو رفت و بعد نیز وارد پاکستان شد.
ظاهراً در پاکستان زلمی خلیلزاد فرستادۀ ویژۀ امریکا برای صلحِ افغانستان با هیأت طالبان دیدار کرده و زمینۀ گفتوگوهای رسمی گذاشته شده است. فعلاً نمایندهگانِ کشورهای امریکا و چین در روسیه مشغول یک رشته گفتوگوها برای تسریع روند حل قضیۀ افغانستان استند. در همین حال، در روزهای آینده چین نیز شاهد نشستی میان هیأت طالبان و سیاسیونِ افغانستان خواهد بود. در مذاکراتِ چین قرار است که برخی نمایندهگان حکومت نیز حضور داشته باشند ولی طالبان گفتهاند که فعلاً نمیخواهند در هیچ سطحی با نمایندهگان رسمی حکومت گفتوگو کنند و کسانی هم که از آدرس حکومت در نشست چین شرکت میکنند، میتوانند فقط دیدگاههایِ خود را مطرح کنند. یعنی طالبان هنوز حاضر نیستند که وارد گفتوگوهای رسمیِ صلح با حکومت شوند. این گروه در آغاز میخواهد که گفتوگوهایش با امریکا به نتیجه برسد، آنگاه در مورد ادامۀ گفتوگوها با حکومت افغانستان موضعش را اعلام کند.
یک نکتۀ اساسی دیگر را نیز نباید از قلم انداخت که در زمانِ توقف گفتوگوهای صلح، انتخابات ریاست جمهوریِ کشور برگزار شد و حالا همه در انتظارِ اعلام نتیجۀ آن هستند. اما سوال اینجاست که امریکا واقعاً میخواهد نتیجۀ انتخابات مشخص شود، در حالی که این کشور در حال مذاکره با طالبان است؟
پیش از توقف مذاکرات صلح، امریکا چنـدان به برگزاری انتخابات در افغانستان تمایل نشان نمیداد و صلح را اولویتِ خود میدانست؛ اما پس از توقف گفتوگوهای صلح با کمکِ ۲۹ میلیون دالری از برگزاری انتخابات ریاست جمهوریِ افغانستان حمایت کرد. در این میان، طالبان نیز چندان به برگزاری انتخابات در افغانستان رغبت نشان نمیدادند و گویا خواستِ این گروه پیش از توقف گفتوگوهای صلح این بود که انتخابات فعلاً در افغانستان برگزار نشود. اما حالا وضع فرق کرده است و انتخابات برگزار شده و ممکن است که نتیجۀ آن به زودی اعلام شود.
تأخیر در اعلام نتیجۀ اولیۀ انتخابات ریاست جمهوری، این گمانهزنی را در سطح جامعه به وجود آورده که گویا یک بارِ دیگر انتخابات از اولویتِ امریکا خارج شده و این کشور میخواهد که گفتوگوهای صلح با طالبان به نتیجه برسد. برخی گزینهها نیز از سوی شماری از آگاهانِ مسایل سیاسی افغانستان مطرح میشود و از جمله این که احتمال دارد نتیجۀ انتخابات اصلاً اعلام نشود و انتخـابات به همین صورتِ فعلی بدون نتیجه باقی بماند. به گفتۀ این آگاهان، طالبان علاقهمندند که با امضای توافقِ صلح با امریکا، یک ادارۀ موقت در افغانستان ساخته شود و پس از ایجاد برخی تغییرات در نظام سیاسی کشور، انتخابات برگزار شود. گفته میشود که احتمال دارد پس از امضای توافق صلح طالبان با امریکا، حکومتِ موقتی ساخته شود که این گروه نیز در آن حضور داشته باشد. به عبارت دیگر، حکومتی ساخته خواهد شد که از جناحهای فعلی بر سرِ قدرت هیچ کدام در آن شرکت نداشته باشند و از سیاستمدارانِ خوشنام و بیطرف دعوت شود که چنین حکومتی را بسازند.
البته تمامِ این مسایل هنوز در حدِ حدس و گمان وجود دارند و تا زمانی که گفتوگوهای امریکا و طالبان به صورتِ رسمی از سر گرفته نشود، نمیتوان چنین حدس و گمانهایی را زیاد معتبر دانست؛ ولی یک نکته کاملاً مشخص است که جانب امریکا از انتخابات افغانستان رضایتی را که میخواست به دست آورد، به دست نیاورده و بهشدت نسبت به نتیجه و عواقبِ آن اندیشناک است. گویا امریکاییها به این باور رسیده اند که یک جناحِ خاص تلاشهای زیادی را برای ابقـایِ خود به خرچ داده که ممکن است بحرانِ کلانتری در افغانستان به وجود بیاورد؛ بحرانی که هم گفتوگوهایِ صلح را تحت شعاعِ خود قرار دهد و هم باعث شود که ثبات نسبیِ سیاسیِ فعلی نیز برهم بخورد.
سفرهای غیرمترقبۀ مقامهای امریکایی در روزهای پس از برگزاری انتخابات به افغانستان، کاملاً این نگرانی امریکاییها را آشکار کرد.
Comments are closed.