یافته‌های اخیر سازمان دیدبان حقوق بشر نشان می‌دهد که نیروهای ویژۀ امنیت ملی افغانستان مرتکب جرایم جنگی در کشور شده اند. این سازمان در آخرین گزارش خود که براساس مصاحبه با قربانیان و شاهدان عملیات‌های این نیروها تهیه شده است، دریافته که نیروهای ویژۀ امنیت ملی افغانستان که تحت حمایت سازمان اطلاعات مرکزی امریکا یا «CIA» کار می‌کنند، مرتکب «تخلف جدی از جمله کشتن غیرنظامیان در جریان عملیات شبانه» شده‌اند.
دیدبان حقوق بشر از ایالات متحدۀ امریکا و حکومت افغانستان خواسته تا تمام گروه‌هایی را که خارج از چارچوب فرماندهی نیروهای امنیتی هستند، فوراً منحل کنند. سازمان دیدبان حقوق بشر برخی از عملیات‌های نیروهای ویژۀ امنیت ملی افغانستان را «محکمۀ صحرایی» خوانده و آورده است که این برخوردهای فراقانونی، مصداق «جرایم جنگی» است. در گزارش آمده است که علاوه بر انجام حملات شبانه، بازداشت و ناپدید کردن افراد و حمله بر مراکز صحی، از روش‌های دیگر این نیروها است.
گزارش این سازمان همچنان نشان می‌دهد که حملات شبانه و هوایی نیروهای ویژۀ امنیت ملی در دو سال اخیر به طور چشم‌گیری افزایش یافته و از غیرنظامیان قربانی گرفته است. دیدبان حقوق بشر در این گزارش مدعی شده که واحدهای ویژۀ امنیت ملی موسوم به ۰۱، ۰۲، ۰۳ و ۰۴ و «نیروی حفاظتی خوست» تا حد زیادی از سوی «CIA» استخدام، آموزش، تجهیز و مدیریت می‌شوند؛ در حالی که این نیروهای این واحدها تحت مدیریت ریاست امنیت ملی افغانستان خوانده شده اند. به همین دلیل، این سازمان از حکومت امریکا خواسته است تا در مورد مسوولیت فرماندهی عملیات‌ها وضاحت دهد و برای انجام تحقیقات مستقلانه در مورد این اتهام‌ها همکاری کند.
در گزارش گفته شده که در مواردی، این نیروهای به دلیل «ضعف استخباراتی» و «رقابت‌های سیاسی-محلی»، غیرنظامیان را بدون تثبیت هویت واقعی، هدف قرار داده اند. نویسنده‌گان گفته اند که برای تهیۀ و مستندسازی این گزارش، با ۳۹ فرد محلی و شاهدان عملیات‌های شبانه در ولایت‌های غزنی، هلمند، کابل، قندهار، ننگرهار، پکتیا، ارزگان، وردک، زابل و برخی از گروه‌های حقوق بشری در افغانستان صحبت کرده اند.
سازمان دیدبان حقوق بشر در این گزارش از حکومت افغانستان خواسته تا تحقیقات مستقلانه دربارۀ اتهامات موجود انجام دهد و عاملان این حملات را تحت پیگرد قرار دهد. آنان از حکومت افغانستان همچنان خواسته اند تا دربارۀ اتهام‌های تخطی از قوانین حقوق بشر و قوانین جنگی، تحقیق کند و نیز کسانی را که مرتکب جرایم جنگی شده اند، مورد پیگرد قرار دهد. این سازمان خواستار پرداخت غرامت به غیرنظامیانِ آسیب‌دیده از ین حملات نیز شده است.
گفتنی است که سازمان اطلاعاتی امریکا یا «CIA» از سال ۲۰۰۱ به این‌سو با استفاده از شبه‌نظامیان افغانستان، عملیات «ضد تروریسم» را موازی، اما جدا از عملیات‌های نظامی ارتش امریکا در افغانستان انجام می‌دهد. سیا این شبه‌نظامیان را جذب، تجهیز و آموزش می‌دهد و آنان را به تعقیب نیروهای القاعده، طالبان و از سال ۲۰۱۴ به این‌سو به تعقیب داعش می‌فرستد.
اما شورای امنیت ملی افغانستان ضمن پذیرش بخشی از این گزارش می‌گوید که بخش دیگر این گزارش نادرست می‌باشد. کبیر حقمل، سخنگوی شورای امنیتی ملی افغانستان به رسانه‌ها گفته است که این گزارش را به صورت کامل مطالعه کرده و بعد پاسخ آن را خواهند داد.
تلفات نیروهای امنیتی افغانستان افزایش یافته است
همزمان بااین، «سیگار» یا بازرس ویژۀ ایالات متحدۀ امریکا برای افغانستان در تازه‌ترین گزارش خود به کنگرس امریکا گفته است که میزان تلفات نیروهای امنیتی افغانستان افزایش یافته است. در گزارش سیگار آمده است که بیش از ۶۰ درصد این تلفات، حین انجام عملیات دفاعی این نیروها اتفاق افتاد است.
جان سپکو، رییس سیگار همچنان مدعی شده که بربنیا آماری که «ماموریت حمایت قاطع» سازمان ناتو به این نهاد داده، میزان تلفات غیرنظامیان نیز در درگیری‌های سه ماه گذشته شاهد افزایش ۳۹ درصدی بوده است. او با استناد به گزارش هیات سازمان ملل متحد برای کمک به افغانستان، گفته است که تلفات غیرنظامیان در سه ماه از جنوری تا سپتامبر میلادی، در قیاس با زمان مشابه سال گذشته، ۴۲ درصد افزایش را نشان می‌دهد. بربنیاد گزارش سیگار، در سه ماه اخیر سال جاری، موثریت حملات گروه طالبان نسبت به اوایل سال، ۵ درصد افزایش یافته است.