این روزها علی‌رغمِ اتفاقاتِ مهمی که در منطقه افتاده و ممکن که بر کشورهای منطقه و از جمله افغانستان در بحث گفت‌وگوهای صلح اثر داشته باشد؛ ولی چشمِ مردم افغانستان هنوز هم به انتخابات و نتیجۀ آن است. هرچند این توجه به آن داغی و پُررنگیِ روزهای نخست نیست، ولی نمی‌توان گفت که جامعه کاملاً نسبت به انتخابات و نتیجۀ آن حالتِ انفعالی به خود گرفته است. بسیاری‌ها پرسش‌شان این‌است که آیا کمیسیون انتخابات به کُلِ شکایت‌هایی که به آن رسیده، به صورتِ همه‌جانبه، غیرجانب‎‌دارانه و مسوولانه رسیده‌گی خواهد کرد؟ چه ضمانتی وجود دارد که کمیسیون شکایات انتخاباتی بتواند نقش موثری در نتیجۀ انتخابات بازی کند؟ برخی گزارش‌ها که از درون کمیسیون شکایات به گوش می‌رسد، حاکی از آن‌است که نتیجۀ نهایی انتخابات به دلیل بیرون ساختن مقداری از آرای تقلبی از نتیجۀ ابتدایی، دستخوش تغییر خواهد شد و انتخابات مسیر دیگری را در پیش خواهد گرفت. اما به این امر چقدر می‌توان مطمین بود؟
به نظر می‌رسد این سخنان که از درون کمیسیون شکایات به گوش می‌رسد، بیشتر از آن‌که منطبق به واقعیت‌هایی باشد که در داخل این کمیسیون می‌گذرد، بیشتر برای فریب اذهان عمومی و آرام ساختنِ جو متشنج در فضای انتخاباتی از آن استفاده می‌شود. کمیسیون شکایات می‌خواهد با نشر چنین گزارش‌هایی چند مورد را وارد ذهنیتِ جامعه کند. در قدم نخست این کمیسیون تلاش دارد که جایگاه خود را در میان مردم و نامزدانِ انتخابات تثبیت کند و به آن‌ها چنین وانمود سازد که برنامۀ رسیده‌گی به شکایت‌های انتخاباتی مستقلانه و به دور از دست‌درازی‌های گروه‌های مداخله‌گر و به‌ویژه تیم «دولت‌ساز» به پیش برده می‌شود. مسالۀ دیگر ایجاد اعتماد در میان مردم نسبت به موضعی است که این کمیسیون ممکن است در قبال نتیجۀ انتخابات بازی کند. از حالا باید شرایطی فراهم شود که اگر نه دسته‌های معترض انتخاباتی، حداقل جمیعی از مردم بر کار کمیسیون صحه بگذارند. کمیسیون شکایات می‌خواهد نتیجه‌یی را از انتخابات ارایه کند که قبلاً برای آن ذهنیت‌سازی کرده و اگر اعتراض‎هایی هم در برابر آن صورت گیرد، کمیسیون شکایات بتواند با استناد به حرف‌های گذشتۀ خود برای آن توجیه داشته باشد. با توجه به این مسایل، هنوز هیچ روزنه و امیدی از سوی کمیسیون شکایاتِ انتخاباتی به وجود نیامده که بتوان با اتکا به آن، از عادلانه بودن نتیجۀ نهایی انتخابات سخن گفت.
انتخابات متأسفانه در افغانستان به بازی قدرت تبدیل شده که کمیسیون‌های انتخاباتی از ساحۀ نفوذ آن به دور نمانده‌اند. آنچه را که کمیسیون انتخابات اعلام کرد، دقیقاً چیزی بود که برای آن به گونۀ تعمدی و ساخته‌گی برنامه‌ریزی صورت گرفته بود. بسیاری از تحلیل‌گران از همان روزهای نخست پس از برگزاری انتخابات، به این نکته اشاره داشتند که کمیسیون انتخابات در مسیر درست و اصولی قرار ندارد. شورای نامزدان ریاست‌جمهوری که بیشترین نقش را در برملا کردن دسیسه‌های انتخاباتی بازی کرد، با نشر اعلامیه‌ها و بیانیه‌های مکرر جامعه را نسبت به اعلام نتیجۀ تقلب‌آمیز هشدار داد. اما دست آخر کاری که نباید می‌شد، شد و کمیسیون با هزار و یک ترفند در همکاری با تیم متقلب که متأسفانه تمام امکانات دولتی را در اختیار دارد، نتیجۀ ابتدایی را به صورتِ دستکاری‌شده اعلام کرد. حالا بعید به نظر می‌رسد که این نتیجه در اثر بررسی کمیسیون شکایات انتخاباتی تغییر کند.
کمیسیون شکایات انتخاباتی هرچند که در برخی موارد برای اطمینان دادن به مردم حرف‌هایی را مطرح می‌کند اما در برخی موارد نیز دچار تناقض‌گویی آشکار می‌شود که مشت آن را در همکاری با تقلب‌کاران باز می‌سازد. به گونۀ مثال، کمیسیون شکایات انتخاباتی می‌گوید برای رسیده‌گی به برخی پرونده‌ها و شکایاتی که در اختیارش قرار گرفته، کمیسیون‌های ولایتی چندان همکاری از خود نشان نمی‎دهند. این به چه معناست؟ آیا غیر از این‌است که کمیسیون می‌خواهد برای نتیجه‌یی که به‌زودی در اختیار جامعه قرار می‌گیرد، راه‌های فرار تعبیه کند؟ اگر چنین نیست، پس چه توجیهی می‌تواند وجود داشته باشد که از عدم همکاری برخی کمیسیون‌های ولایتی در زمینۀ تفتیش آرا سخن می‌گوید؟
اگر کمیسیون شکایات انتخاباتی کمیسیونی دارای صلاحیت و استقلالیت است، باید به تمام اسناد انتخاباتی که در اختیار کمیسیون انتخابات قراردارد، برای تفکیک حق از باطل و سیاه از سفید دسترسی داشته باشد. اگر چنین نشود، بدون شک هیچ نتیجۀ واقعی‌یی از انتخابات افغانستان به‌دست نخواهد آمد. موضعی را که شورای نامزدان انتخابات در برابر کمیسیون شکایات برگزیده‌اند، باید منطقی‌ترین موضع برای برقراری شفافیتِ انتخابات دانست. این شورا از درج هرگونه شکایت در کمیسیون شکایات انتخاباتی به دلایلی که ذکر آن‌ها رفت، خودداری ورزید تا نشان دهد که کمیسیون شکایات به گونۀ همه‌جانبه و بی‌طرفانه در قضیۀ انتخابات عمل نخواهد کرد.