نویسنده: ازهر عازم
منبع: پاکستان تریبون
ترجمۀ: سیدطاهر مجاب

در دسمبر سال ۲۰۱۴، باراک اوباما رییس جمهور سابق ایالات متحده ختم ماموریت جنگی ۱۳ ساله امریکا یا جنگ در افغانستان را اعلام کرد و ادعا نمود که طولانی‌ترین جنگ تاریخ امریکا به «نتیجه مسئولانه و معتبر» رسیده است.
نخستین رییس جمهور افریقایی-امریکایی بلافاصله راه‌اندازی عملیات دیدبان آزادی را به عنوان بخشی از ماموریت حمایت قاطع به رهبری ناتو برای آموزش، مشاوره‌دهی و کمک به نهادها و نیروهای امنیتی افغانستان اعلان کرد و عملیات‌های ضدتروریزم را علیه باقی‌مانده جنگجویان القاعده انجام داد.
پس از استراتژی سال ۲۰۱۷ ترامپ برای افغانستان مبنی بر آغاز عملیات نظامی خصومت‌آمیز علیه طالبان و سرزنش پاکستان برای حمایت از این گروه، مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا زلمی خلیلزاد را در سپتمبر ۲۰۱۸ به عنوان نماینده ویژه در امور صلح افغانستان منصوب کرد تا از مذاکرات صلح با طالبان در قطر نظارت کند و با افغانستان، پاکستان و دیگر کشورهای منطقه مشوره کند.
خلیل‌زاد به طور مداوم به اسلام‌آباد و کابل سفر کرد تا از نفوذ خود برای آوردن طالبان بر سر میز مذاکره جهت حل و فصل سیاسی این معضل استفاده کند. در ماه سپتمبر، پمپئو و جنرال جوزف دانفورد رییس ستاد ارتش امریکا به اسلام‌آباد سفر کرد تا روابط نظامی و دیپلماتیک را بین امریکا و پاکستان بهبود بخشد.
هجوم تعداد زیاد مقامات سیاسی و نظامی امریکا به پاکستان و متعاقباً نامه ترامپ به عمران خان نخست‌وزیر پاکستان – که به دنبال کمک اسلام‌آباد برای تسهیل حل و فصل سیاسی در افغانستان بود – بر نقش محوری پاکستان در تسهیل گفت‌وگوهای صلح بین امریکا و طالبان تأکید دارد تا در نهایت به خروج قدرت‌مندترین نظامیان جهان از کابل منجر شود.
اسلام‌آباد با درک این که صلح و ثبات در سرزمین ویران‌شده مسئولیت مشترک است، با جدیت پاسخ داد و بعد از آن نقش محوری خود را در متقاعد کردن طالبان برای آغاز گفت‌وگوهای صلح با واشنگتن که طی چند ماه آینده در دوحه شروع شد، ایفا کرد.
ایالات متحده از نقش پاکستان در تسهیل مذاکرات طالبان و امریکا بسیار ستایش کرد. پنتاگون در گزارش سال ۲۰۱۹ خود به کانگرس، به نقش فعال پاکستان برای حمایت از صلح افغانستان و کمک‌های این کشور در آوردن طالبان به میز مذاکره، اعتراف نمود. این گزارش همچنان تأیید کرد که نیروهای امنیتی پاکستان در حال جنگ و انجام عملیات‌های ضدتروریستی علیه سازمان‌های تروریستی مانند داعش است.
متأسفانه، تلاش‌های پاکستان پس از رشته توییت‌های ترامپ در ۸ سپتمبر که از گفت‌وگوهای صلح سخت انتقاد کرد، تضعیف شد. در حالی که رییس جمهور ایالات متحده این گروه مسلح را به ایجاد «اهرم فشار غلط» از طریق ادامه حملات شان متهم کرد – در حقیقت، نیروهای امریکایی همان مانورهای عجولانه را برای تقویت موضع چانه‌زنی واشنگتن در نظر گرفته بودند.
در خلال مذاکرات گسترده صلح، ایالات متحده بین ماه‌های جولای و اگست ۶۱۳ بمب و ۷۵۳ نوع سلاح را در افغانستان استفاده کرد. اظهارات جنرال میلر فرمانده امریکایی در افغانستان مبنی بر اینکه امریکا فشارهای نظامی را بر طالبان بیشتر کرده تا «فشار سیاسی را شکل دهد» و آن‌ها را به میز مذاکره آورد، اعتراف کاملی بود که ایالات متحده به خاطر منافع استراتژیک خود به غیرنظامیان افغانستان ظلم می‌کند.
بار دیگر، غیرنظامیان افغانستان از هر دو طرف مورد حمله قرار گرفتند و تلفات آن‌ها نسبت به سال گذشته در ربع سوم سال ۲۰۱۹ میلادی ۴۲ درصد افزایش یافت و به ۲۳۹۸ تن رسید. نیروهای طرف‌دار و ضددولتی نیز تقریباً به همان اندازه در بلندرفتن شدید تلفات غیرنظامیان افغانستان نقش داشتند.
در نتیجه، کاملاً واضح است که افغانستان دیگر در دستور کار اولویت‌های سیاست خارجی ایالات متحده قرار ندارد. در حقیقت، امریکا در سال ۲۰۱۴ تصمیم گرفت تا این کشور جنگ‌زده را ترک کند هنگامی که عملیات آزادی بلندمدت را پایان داد و عملیات دیدبان آزادی یا ماموریت حمایت قاطع را آغاز کرد. پاسخ تند عضو سابق امنیت ملی به اداره بازرس امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) این بود که «وظیفه شما برنده شدن نبود، بلکه جلوگیری از باختن بود»، خود دیدگاه روشنی از استراتژی خروج پشت‌پرده ایالات متحده از افغانستان داد.