اعضای گروه طالبان و هیأت امریکایی‌ها در ماه اسد سال ۱۳۹۷ نخستین دور مذاکره برای پایان جنگِ افغانستان را در دوحه، پایتخت قطر آغاز کردند. در این ماه دو طرف به هدف پایان جنگ چهل سالۀ افغانستان وارد مذاکره شده و گفتند که این جنگ راه‌حل نظامی ندارد و باید از راه سیاسی به این جنگ نقطۀ پایان گذاشت. این دور گفت‌وگو بیشتر تعارفی و از بهر شناسایی نیات و اهداف یکدیگر بود و نیز همزمان با تلاش برای مذاکره، میدان جنگ هم در افغانستان گرم و شعله‌ور بود.
چندی پس از این دور که ماشین جنگ همچنان در گردش و چرخش بود، دور دوم مذاکرۀ امریکا و طالبان آغاز شد. طالبان در این دور خواهان رهایی زندانیان‌شان از سوی امریکایی‌ها، اما از زندان‌های افغانستان شدند تا به قول آنان، «صداقت» امریکایی‌ها برای پایان جنگ و ادامۀ گفت‌وگو «ثابت» شود. پس از این نشست، زلمی خلیل‌زاد، نمایندۀ ویژۀ وزارت خارجۀ امریکا برای پایان جنگ افغانستان به کابل آمد و با رهبران حکومت دیدار و گفت‌وگو کرد.
هفته‌ها پس از آن، هیأت امریکایی‌ها و طالبان برای بار سوم در شهر ابوظبی رو در رو نشستند و روی خواست‌های یکدیگر گفت‌وگو کردند. برای اشتراک در این نشست، هیأتی از افغانستان نیز به ابوظبی سفر کرد، اما طالبان به این هیأت اجازۀ اشتراک در نشست را نداد و با آن‌ها دیدار هم نکرد. این دور گفت‌وگو سه روز دوام کرد و هر دو طرف گفتند به پیشرف‌هایی دست یافتند و وعدۀ نشست چهارم را دادند. نشست چهارم هم میان هشت تن از نماینده‌گان طالبان به رهبری شیرمحمد عباس استانکزی و ۱۱ تن از طرف هیأت امریکایی به رهبری زلمی خلیل‌زاد برگزار شد و خاتمه یافت. در این دور طالبان ادعا داشتند که با امریکایی‌ها روی «پایان اشغال» افغانستان صحبت کردند، اما هیأت امریکایی آن را رد می‌کرد و می‌گفت روی آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی با طالبان صحبت کرده است.
پنجمین دور گفت‌وگوها در دوحه آغاز شد و شانزده روز به درازا کشید. زلمی خلیل‌زاد در پایان این دور گفت که دو طرف روی «پیش‌نویس» خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و تضمین‌ برای مبارزه علیه تروریسم «توافق» کرده‌ اند. آقای خلیل‌زاد گفت که برای رسیدن به صلح باید روی دو مورد دیگر یعنی «گفت‌وگوهای بین‌الافغانی» و «آتش‌بس همه‌جانبه» نیز توافق صورت گیرد. او همچنان مدعی شد که «توافق اصولی» بر سر این دو نیز حاصل شده است.
پیش از برگزاری دور ششم مذاکرات، زلمی خلیل‌زاد سلسله سفرهای منطقه‌یی‌اش را آغاز کرد و برای «تسهیل» گفت‌وگوها و به دست آوردن «توافق منطقه‌یی برای پایان جنگ»، به برخی از کشورهای منطقه از جمله پاکستان، هند، چین و روسیه سفر کرد و در نتیجۀ آن، ملا عبدالغنی برادر، یکی از رهبران ارشد و معاون سیاسی گروه طالبان از زندان پاکستان رها شد. با رهایی ملا برادر، ششمین دور گفت‌وگوها در یازدهم ثور سال جاری در قطر با حضور ملا برادر در قطر آغاز شد.
گروه طالبان با ارسال خبرنامه‌یی گفتند که در این دیدار بر سر چارچوب خروج نیروهای خارجی از افغانستان و این‌که از خاک افغانستان علیه کشور دیگر استفاده نشود، بحث شد. این گروه این موضوع را مهم خواند و گفت که این‌ها می‌تواند راه‌حلی برای سایر مسایل پچیده باشد و افزودند که تا زمان نهایی نشدن این دو موضوع، بر سر مسایل دیگر بحث نخواهد شد.
دور هفتم اما در ماه سرطان امسان برگزار شد. این دور دو بار دچار وقفه شد. یک‌بار به دلیل روز جمعه برای یک روز و بار دیگر به دلیل برگزاری نشست‌ «بین‌الافغانی» صلح در دوحه برای دو روز متوقف شد. نشست بین‌الافغانی صلح میان شماری از مقام‌های حکومتی، نماینده‌گان جامعۀ مدنی، زنان و گروه طالبان به روزهای یک‌شنبه و دوشنبۀ هفتۀ دوم ماه سرطان امسال در قطر برگزار شد. امریکایی‌ها این دور را «مثمرتر» از هر زمان دیگر توصیف کرد و طالبان هم گفت که از پیش‌رفت در گفت‌وگوهای صلح رضایت دارند.
پس از پایان دور هفتم مذاکرات، زلمی خلیل‌زاد به هند، ناروی و آلمان رفت و با مقام‌های دولتی این کشورها در مورد صلح افغانستان گفت‌وگو کرد. هشتمین دور نشست امریکایی‌ها و طالبان در ۱۲ اسد امسال در دوحه آغاز و نُه روز دوام کرد. در این دور دو طرف اعلام کردند که گروهی از نماینده‌گان طالبان و دیپلمات‌های امریکایی مشغول نهایی‌سازی توافق‌نامۀ پایان جنگ هستند. در پایان این مذاکرات آقای خلیل‌زاد در توییتش نوشت که هر دو طرف در آستانۀ رسیدن به توافقی هستند که بر بنیاد آن، زمینۀ کاهش خشونت‌ها در افغانستان و صلح دایمی فراهم خواهد شد.
دور نهم در اول ماه سنبله آغاز و در دهم همین ماه به پایان رسید که سرانجام در دور نهم دو طرف به تصویب یک توافق‌نامه شدند. به دنبال آن، حکومت افغانستان رسماً اعلام کرد که خواهان وضاحت در مورد توافق‌نامۀ صلح امریکا و طالبان است. بعد از این موقف حکومت، زلمی خلیل‌زاد به کابل آمد و متن توافق‌نامه‌یی را که دو طرف برای امضا آماده کرده بودند، به حکومت تنها نشان داد، اما کاپیِ از آن را سران حکومت نسپرد.
مدتی پس از آن، زلمی خلیل‌زاد پس از پایان این دور در رشته توییت‌هایی نوشت: «در آستانۀ یک توافقی هستیم که خشونت را کاهش داده و راه را برای افغان‌ها خواهد گشود تا برای مذاکرات در مورد یک صلح باعزت و پایدار و یک افغانستان متحد و با اقتدار که ایالات متحده، متحدینش و هیچ کشور دیگر را تهدید نکند، با هم بنشینند». سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر هم در توییتی نوشت که دور نهم مذاکرات با طالبان با کامیابی به پایان رسید. پس از آن، زلمی خلیل‌زاد به کابل آمد و با رهبران و سیاست‌مداران افغانستان دیدار و گفت‌وگو کرد.
سپس هنگامی که خلیل‌زاد به امریکا رفت تا در پیوند به توافق‌نامه با رهبران آن کشور دیدار و گفت‌وگو کند و زمینۀ امضا توافق‌نامه را فراهم سازد، یک حملۀ انتحاری در شش‌درک کابل جان یک امریکایی را گرفت و در واکنش به آن، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا گفت‌وگو و دیدار با رهبران طالبان در کمپ دیوید از بهر امضا توافق‌نامه لغو کرد، زیرا طالبان مسوولیت آن حمله را به دوش گرفته بودند.
سرانجام، در ماه ۱۶ قوس امسال دور دهم مذاکرات پس از توقف طولانی بار دیگر آغاز شد. دور دهم تا ۲۲ همین ماه ادامه یافت. «کاهش خشونت» و «آتش‌بس» موضوع اصلی این دور مذاکره گفته شد. گروه طالبان اعلام کرد که نماینده‌گان آمریکا و این گروه در مورد امضای توافقنامه صلح و مراسم آن گفت‌وگو کرده اند. این دو گفت‌وگوها نیز شاهد یک دور توقف بود. طالبان در جریان این گفت‌وگو به یک بیمارستان در نزدیکی پایگاه نظامی بگرام حمله کردند و در واکنش به آن، دو طرف برای مذاکرات را متوقف کردند. اما دیری نگذشت که دور یازدهم گفت‌وگوها آغاز شد و تا کنون جریان دارد. طالبان در این دور پیشنهاد «کاهش خشونت‌ها» را به امریکایی‌ها سپرده که از سوی امریکایی‌ها پذیرفته نیز شده است. اما حکومت افغانستان «کاهش خشونت‌ها» را مفهوم گنگ و مبهم می‌داند و به جای آن، از طالبان می‌خواهد تا برای شروع گفت‌وگوهای بین‌الافغانی و پایان واقعی صلح، «آتش‌بس» کنند؛ چیزی که طالبان با آن مخالفت کرده اند.
با این‌همه آنچه در یازده دور گفت‌وگوی طالبان و امریکایی‌ها به حاشیه بوده و به آن بها داده نشده، خواست‌ها و دیدگاه‌های مردم افغانستان در این پروسه است. از آغاز تا پایان، گفت‌وگوهای امریکا و طالبان پشت درهای بسته انجام شده و جزئیات آن حتا در بسیاری موارد با حکومت افغانستان شریک ساخته نشده است. در یازده ماه گذشته خبرهای ضد و نقیض از دو طرف مذاکره کننده نیز شنیده شده است و نیز هر بار در مرحلۀ حساس مذاکرات متوقف می‌شده است. زلمی خلیل‌زاد هم در آخرین سفرش به کابل به رهبریان حکومت وحدت ملی گفته که گفت‌وگوهای صلح «پیشرفت قابل ملاحظه‌یی» نداشته است. اکنون مشخص نیست که آقای خلیل‌زاد نمی‌خواهد جزئیات گفت‌وگوهای‌شان را با رهبران و مردم افغانستان شریک نسازد یا واقعاً یازده ماه تپ‌وتلاش هیچ ثمری نداشته است؟