عادلی حسینی: شهید مرتضی مطهری اصلا از بهسود میدان وردک است

راه ماندگار: اخیراً کتاب «ثابت قدم» خاطرات حجت‌الاسلام سید جعفرعادلی حسینی منتشر و در مرکز بین‌المللی مطبوعات وزارت اطلاعات و فرهنگ، با حضور کارشناسان عرصۀ سیاست و فعالان فرهنگی کشور، بررسی، نقد و رونمایی شد. این کتاب در برگیرندۀ خاطرات پنج دهه زنده‌گی نویسنده، از مهم‌ترین و مستندترین رویدادهای تاریخ کشور است.

در این شماره، گفتگویی با ایشان انجام شده است که پیشکش می‌گردد:

• راه ماندگار: کمی در مورد کتاب «ثابت قدم» بگویید که چه وقت در کجا منتشر شده است؟
• عادلی حسینی: «ثابت قدم» پنجاه و یکمین اثربنده می باشد که، با قطع وزیری و دارای ۱۲۶۴صفحه متن و ۶۴ صفحه ضمائیم در شش فصل تنظیم گردید و با مجوز (ISBN) وزارت اطلاعات و فرهنگ جمهوری اسلامی افغانستان، تلخیص و نتیجه‌گیری آن از فارسی به پشتو، عربی و انگلیسی ترجمه شده و این بخش با همکاری مولوی محمد عارف ملکیار معین تعلیمات اسلامی وزارت معارف، محترم شمس‌الحق حیران مترجم متن پشتو، حجت‌الاسلام دکتر سید حسین واعظ زاده مترجم متن عربی و استاد عطاالله صادق شاه‌آغاسی مترجم متن انگلیسی انجام شده که به تیراژ یک‌هزار نسخه توسط سازمان جهاد فرهنگی منتشر و در ۲۹ جدی ۱۳۹۹ خورشیدی با همکاری محترم محمد طاهر زهیر سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ جمهوری اسلامی افغانستان بررسی، نقد و رونمایی شد.
• راه ماندگار: دلیل انتخاب نام «ثابت قدم» چی بوده است؟
• عادلی حسینی: این نام؛ مترادف و متضاد با «استوار، با اراده، با عزم، پا برجا، مصمم، دوام و پایداری که ضد زوال و نیستی است.
• راه ماندگار: «ثابت قدم» شامل چه مباحثی است؟
• عادلی حسینی: چنان‌چه خاطرات هر شخص از تجربه‏هاى زنده‌گى‌خود در رابطه باشخصیت‌ها، افکار، عقاید، راه و روش جامعه‌ دربردارندۀ سرگذشت تاریخ حکام، بزرگان، اقوام، تشکل‌های مذهبى، ملّى و سیاسی و مربوط حدود پنج دهۀ حوادث و تحولات شگفت‌آور ورُخ‌دادهای عبرت انگیز و مهم افغانستان وجهان به گونۀ مرتبط به خاطراتم هست.

خاطراتم از جمهوریت تا جمهوری اسلامی افغانستان این گونه آغاز می‌شود: مردم افغانستان در دوران حکومت محمد ظاهرشاه در یک فضاى نسبتاً آرام زنده‌گی می‌کردند و در همین حرکت آرام بود، در اثر اختلافات شاهزاده‌گان و پس از استقرار جمهوریت نطفۀ جریانات سیاسى چپی منعقد گردید، دموکراسی پا به عرصۀ وجود گذاشت و با کودتای احزاب چپی خلق و پرچم وابسته به روس‌ها در ۷ ثور ۱۳۵۷ خورشیدی و سیاه‌ترین روز در تاریخ افغانستان، فجایع با شکل گیری احزاب جهادی، تحریک طالبان و پسا بُن تا اکنون ادامه دارد و در کتاب «ثابت قدم» خاطراتم  به صورت آشکار و مستند از واقعیت‌های عینی ارایه شده و این اثر می‌تواند برای نسل‌های آینده درس خوبی باشد.

در این کتاب از بخش‌های مبهم و تاریکِ تاریخ معاصر با پرده‌برداری سعی نمودم که  برای امروزی‌ها و نسل فردا الگو باشد و  با عبرت‌گرفتن از فجایع پنج دهۀ گذشته‌ واقعیت‌پذیر باشیم و باید نسل امروز فردا با عبرت از حوادث و رُخ‌دادهای گذشته، گفتمان قلم و اندیشه را جاگزین تفنگ و خشونت نموده و با آزادی بیان دیدگاه خود را آزادانه برای آینده‌گان منتقل کنیم.

• راه ماندگار: اخیرا شما برنامه‌ای داشتید که در بخشی از آن، نصب بیلبوردها در سطح شهر بود، با چه انگیزه‌ای این کار را کردید و چه بازخوردی به‌دست آوردید؟
• عادلی حسینی: هدف ما از راه‌اندازی چنین برنامه‌ای، شکل‌دهی محتوا و سوالات مطرح شدۀ بیلبوردها در سطح شهر، به تناسب حوادث و رُخ‌دادهای مناطق مختلف نصب شده بودند که از میان گفتمان نقدی بود که می‌خواستیم موارد مهم تاریخی به نقد گرفتته شود. یک عده از بیلبوردهای ما نسبت به همه، واکنش‌های تندی را به همراه داشت، از جمله: اولی، در منطقۀ «پل‌سوخته» با طرح این سئوال: «فاجعۀ خونین افشار؛ مقصر کیست؟ (مزاری؟ انوری؟ مسعود؟) چرا طرف‌های دخیل در فاجعۀ افشار در مناظره با انوری حاضر نشدند؟»

دومی، در مقابل درب ورودی دانشگاه کابل: «اهداف تهران از تشکیل حزب وحدت چه بود؟

سومی، در نزدیکی‌ تپه اسکاد: «عاملان فروش اسکاد به پاکستان به‌عنوان استراتیژیک‌ترین مرکز تسلیحاتی افغانستان کدام جریان‌ها بوده‌اند؟»

مخاطبین این بیلبوردها به‌جای پرداختن منطقی به پرسش‌ها، در شبکه‌های اجتماعی به توهین و فحاشی‌پرداختند، مصائب اهل قلم در افغانستان تنها سانسور نیست، بلکه برخی‌ها گاهاً با نگاه امنیتی و اتهامات پرونده می‌سازند، باید نهادهای مربوط، مخصوصاً وزارت اطلاعات و فرهنگ، فرهنگ نقد را نهادینه نمایند، نباید نقد از رفتار و کردار افراد منجر به حرمت‌شکنی شود، من طرفدار نقد هستم، نقد را باعث تکامل یک جامعه می‌دانم، به نظر من نیاز نیست که ما با رفتارمان دیگری را توهین کنیم که این موضوع در ادبیات دینی نشانۀ نفاق است.

• راه ماندگار: شما در کتاب یاد شده، ادعا کردید که علامه مرتضی مطهری از افغانستان بوده است، با چه اسنادی چنین می‌گویید؟
• عادلی حسینی: در کتاب ثابت قدم تفصیلاً به آن پرداخته شده که علامه شهید مرتضی مطهری از بهسود است و در زمان نسل‌‌کشی عبدالرحمن خان کوچانده شده و این موضوع در اظهارات دکتر علی مطهری در «دانشگاه صدوقی» و مصاحبه استاد جلال‌ الدین فارسی در مجلۀ کیهان فرهنگی دلو ۱۳۸۸ خورشیدی منتشر شده است.
• راه ماندگار: از نظر شما نقش اهل قلم و تاریخ‌نویسان در کاهش آسیب‌های سیاسی، اجتماعی و موضوعاتی از این‌ دست، چیست؟
• عادلی حسینی: اصحاب قلم در خط مقدم مبارزه با تهاجم گستردۀ فرهنگی و سیاسی هستند و در شرایط کنونی مسوولیتی سنگین در مبارزه با افشای ماهیت جنایت‌کاران و فاجعه‌آفرینان دارد؛ باید حکومت از اهالی قلم دفاع نمایند و روزی را برای آن‌ها قایل شوند، باید این سوال را از مسوولان حکومتی بپرسیم: چرا یک نویسنده مانند سایر صنوف دفتر کار ندارد که به نیازمندان دانش و نویسنده‌گی خدمات ارایه دهد؟ به نظر من با در نظر گرفتن روز خاص برای گرامی‌داشت مورد تقدیر قرار گیرد، اهل قلم باید در جریان تحولات نظام سیاسی باشند تا بتوانند اندیشه‌های‌شان را برای نظامی که زیست می‌کنند، به پرواز درآورند و جامعه نیز از آن بهره‌مند شود و زنده‌گی و تفکر را در جامعه، ساری و جاری سازند و این وظیفۀ خطیر اهل قلم و مطبوعات باید مورد حمایت قرار گیرد تا بتوانند حقایق تاریخی و فجایع چند دهۀ گذشته‌را به صراحت بیان نمایند.
• راه ماندگار: آیا در نظر دارید کتاب «ثابت قدم» تجدید چاپ و در برخی موارد آن اصلاحات و اضافات صورت گیرد؟
• عادلی حسینی: از آنجایی که «ثابت قدم» مورد استقبال فراوان در افغانستان و کشورهای مختلف قرار گرفت، ممکن در آینده چندان دور در بازار نایاب شود، اصلاحات و اضافاتی را نیز به همراه خواهد داشت، از همین طریق از اهل قلم و مطبوعات و اقشار مختلف جامعه تقاضامندم اسناد نشر ناشده و ناگفته‌های خویش را با من شریک ساخته تا سرگذشت پیشینیان برای نسل امروز و فردای کشور سرگذشت عبرت انگیز شود. مصمم هستم؛ آن عدۀ که زنده‌گی را برای مردم جهنم ساختند، افشا گردد. مصمم هستم؛ آنانی را افشا نمایم که دین اسلام را، دین وحشت و خون آشامی در جهان معرفی کردند. مصمم هستم؛ برای معرفی چهره‌هایی که از نام جهاد سوء استفاده نموده و اینک پشت به جهاد و آن را بدنام ساختند. مصمم هستم؛ آنانی‌که سالیان متمادی با دروغ و اتهام تاریخ را تحریف و وارونه جلوه داده‌اند، کتاب «ثابت قدم» روایت نیم قرن از حقایقی خواهد بود که باید بدانیم و به عنایت پروردگار، انحصار تاریخ شکسته می‌شود.

راه ماندگار: تشکر از شما

عادلی حسینی: از شما نیز تشکر می‌کنم.