آقای احمدولی مسعود ریس عمومی بنیاد احمدشاه مسعود و رهبر جریان سیاسی وفاق ملی افغانستان به دعوت رسمی وزارت امورخارجه پاکستان در تاریخ ۱۷ فیبروری سال جاری عازم اسلام آباد گردید. در این سفر که شماری از اعضای مجلسین شورای ملی، و شخصیت‌های برجسته سیاسی کشور ایشان را همراهی می‌کردند، با آقای عمران خان صدر اعظم پاکستان، رؤسای پارلمان و مجلس سنای آن کشور، شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه دیدار و گفتگو کرده و در در انستیتیوت تحقیقات استراتیژیک پاکستان پیرامون شرایط و مقتضیات استقرار صلح در افغانستان و نیاز به طرح و تعریف راهکارهای اساسی در راستای برقراری روابط دوستانه و حسن همجواری میان پاکستان و افغانستان سخنرانی کرد.

دیدار آقای مسعود از اسلام آباد و صحبت با مقامات رهبری آن کشور درست در زمانی صورت می‌گیرد که اوضاع سیاسی در افغانستان بیش ار هر زمانی دیگر آشفته گردیده و تلاش‌های صلح به منظور قطع جنگ در افغانستان و استقرار امنیت در این کشور، با اما و اگرهای فراوان مواجه گردیده است. استقبال گرم رهبری دولت پاکستان از آقای مسعود و هیئت همراه ایشان، چنین می‌نماید که اسلام‌آباد ادامه جنگ در افغانستان را بیشتر از این به نفع آن کشور ندانسته و با توجه به تغییرات جدی و گسترده در سطح مناسبات منطقه و جهان، استقرار صلح و امنیت را در افغانستان در راستای تامین منافع درازمدت اسلام آباد در منطقه تعریف کرده است. در یک سال اخیر نشانه‌های از طرف اسلام آباد در پیوند با بحران افغانستان به نمایش رفته است، که ظاهرا از چشم انداز جدید پاکستان نسبت به وضعیت جاری در افغانستان حکایت می‌کند.

اما مهم‌تر از این، یک خالی‌گاه جدی دیپلماتیک از طرف شخصیت‌ها و جریان‌های سیاسی صلح‌جو و مطرح در افغانستان وجود دارد که نتوانسته اند خواست اکثریت مردم افغانستان را از مجرا‌های دیپلماتیک با رهبری دولت پاکستان مطرح کرده و برای تحقق آن تلاش نمایند. سفر آقای مسعود اما از این چشم‌انداز یک رخداد مهم دیپلماتیک در مناسبات رسمی پاکستان و افغانستان تعبیر می‌گردد که تصویر و تصور کاملا جدید و مطابق با واقعیت‌های معاصر افغانستان را به رهبری دولت پاکستان و افکار عامه آن کشور ارایه کرد که قبل از ایشان، نه رهبران سیاسی و نه دولت افغانستان چنین جسارت سیاسی را به نمایش گذاشته بود.

نگارنده از متن و محتوای گفتگوهای آقای مسعود با رهبران پاکستانی اطلاع ندارد که در آن گفتگوها چه مسایلی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و مقامات پاکسانی چه گفتند اما آنچه که در صحبت های ایشان در انستیتیوت مطالعات استراتیژیک پاکستان مطرح گردید، مطالب و مسایلی بود که کاملا تازه به نظر می‌رسید و قبل از این با چنین صراحت و استدال مطرح نگردیده بودند. اگر مبالغه نشود آقای مسعود اولین شخصیت سیاسی افغانستان بود که برای اولین بار انگشت روی مسایل حیاتی و واقعیت متکثر در افغانستان گذاشت و از تکثر قومی و اهمیت و جایگاه اقوام در ساختار کوشش‌های صلح و استقرار و پایداری صلح در افغانستان سخن گفت. صحبت‌های آقای مسعود در انستیتیوت مطالعات استراتیژیک پاکستان بر سه محور مهم و اساسی تمرکز زدایی در ساختار سیاسی افغانستان، توازن در سیاست داخلی و خارجی و تطبیق دموکراسی توافقی در افغانستان طرح و تنظیم گردیده بود که این چشم‌انداز پیرامون حل بحران افغانستان و استقرار صلح در این کشور کاملا بکر و تازه می‌نماید.

آقای مسعود در این صحبت تاکید ورزید که مذاکرت میان نمایندگان دولت افغانستان و طالبان در قطر را دارای نقایص و خالی‌گاه‌های فراوان است و حتی توافق احتمالی میان دولت افغانستان و طالبان به منظور استقرار صلح در افغانستان را تضمین کننده استقرار صلح در افغانستان نیست. وی تاکید ورزید که عدم مشارکت نمایندگان واقعی مردم افغانستان در این مذاکرت و فقدان یک تیم تخنیکی که اشراف فهم و اندیشه بر پهلوهای پیدا و پنهان بحران جاری در افغانستان داشته باشد، یکی از معایب عمده در این مذاکرت است که امید به موفقیت آن را به شدت کم‌رنگ کرده است. آقای مسعود گفت که در افغانستان کم از کم سی اقلیت قومی زندگی می‌کنند که ساختار نظام سیاسی بر مبنای دموکراسی اشراف اکثریت بر اقلیت نمی‌تواند شرایط دوام و قوام نظام سیاسی و رضایت مردم را فراهم نماید. آقای مسعود بحران جاری در افغانستان را معضل قدرت میان نخبگان سیاسی این کشور دانسته و برای حل این معظل از دموکراسی توافقی (  Consensus Democracy ) نام برد که تطبیق آن در افغانستان از یک طرف شرایط و استقرار صلح پایدار را در افغانستان فراهم می‌کند و از سوی دیگر برقررای مناسبات افغانستان را با همسایه‌های این کشور بر اساس علایق و منافع مشروع و مشترک تضمین می‌کند. ایشان تمرکز قدرت در یک نقطه را یکی از عوامل اصلی بحران جاری در افغانستان معرفی کرد که تقسیم قدرت می‌تواند یکی از راهکارهای مهار بحران باشد.  ایشان موفقیت مذاکرات صلح را بر اساس تدوین و تعریف یک نقشه راه امکان‌پذیر دانست که متاسفانه آن نقشه را هنوز تعریف و تدوین نگردیده است. آقای مسعود از رهبران دولت و مردم پاکستان خواست که نقطه‌های اختلاقی میان دو ملت و دو دولت افغانستان و پاکستان را صادقانه روی میز گفتگو گذاشته و استقرار صلح پایدار در افغانستان راه های آرامش و آسایش ملت و دولت پاکستان را نیز هموار می‌نماید.

سخن‌رانی‌ آقای مسعود که نکات مهم آن ذکر گردید، تازگی‌های فراوان داشت و به همین دلیل به شدت مورد استقبال میزبانان نیز قرار گرفت. نشانه‌های که از این استقبال قابل درک و دریافت است، چنین می‌نمایند که گفتگوهای وی با مقامات رهبری دولت پاکستان و صحبت‌های وی در مرکز مطالعات استراتیژیک آن کشور یک رخداد راهبردی در ایجاد چشم‌انداز جدید اسلام آباد نسبت به بحران افغانستان تعبیر می‌گردد که حاصل آن روزنه‌های جدیدی از امیدواری را به سوی ختم جنگ و استقرار صلح در افغانستان خواهد گشود. آقای احمدولی مسعود یکی از خوشنام‌ترین سیاستمدارهای افغانستان است که هم به دلیل شخصیتی و هم به دلیل اینکه برادر قهرمان ملی افغانستان و میراث‌دار او است، از جایگاه بلند در مناسبات و تعاملات سیاسی و دیپلماتیک برخوردار می‌باشد.