در مراسم یاد بود از هفتمین سال‌روز در گذشت مارشال قسیم فهیم، نامۀ وزارت خارجه آمریکا در مورد صلح افغانستان با موضع گیری‌های مختلف در سطح دولت مواجه شد.

در مراسم گرامی‌داشت از هفتمین سالروز درگذشت مارشال افغانستان، شماری از مقام‌های حکومت، سیاسیون، مجاهدین و مردم شرکت کرده‌ بودند.

در این محفل سخنرانان از کارنامه‌های مارشال محمد قسیم فهیم به نیکی یاد کرده و از او  به عنوان یک شخص وطن دوستی که در راستای صلح تلاش فراوان کرد، نام بردند.

امرالله صالح معاون نخست ریاست جمهوری ضمن صحبت‌هایش در مورد مارشال کشور، از طرح «انتخابات زودهنگام» در برابر طرح جدید آمریکا برای صلح افغانستان (دولت انتقالی صلح) سخن به میان آورد.

او در واکنش به نامۀ جدید آمریکا برای افغانستان گفت که ترجیح می‌دهم که مرمی طالب و پاکستان را بر سینه جا دهم؛ اما به هیچ‌قیمتی بالای سرنوشت مردم معامله‌گری نمی‌توانم و ما خواستار صلح آمرانه نیستیم.

آقای صالح تصریح کرد که غرب و آمریکا حق دارند که در مورد نیروهای‌شان در افغانستان تصمیم بگیرند؛ اما این حق مشروع ما هم هست که سرنوشت ۳۵ میلیون انسان در افغانستان را مطابق به تقویم دیگران، به سازش و معامله نگیریم.

معاون اول ریاست جمهوری افزود که باید طالبان سیاست حذف را کنار بگذارند و به‌جای تفنگ به مهر و عاطفه روی بیاورند.

در همین حال حامد کرزی رییس جمهور پیشین دراین برنامه ضمن بیان خاطراتش از دوران معاونیت مارشال فهیم، به اتحاد و اتفاق رهبران سیاسی و مردم تاکید کرد. وی هم‌چنان گفت که مارشال مرحوم همیشه برای اتحاد مردم کار می‌کرد و آوردن صلح به کشورو مردم از آرزوهایش بود که امیدوارم روزی به این هدف برسیم.

از سویی‌هم، عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه ملی در این برنامه از مارشال کشور به نیکی یاد کرد و گفت که صلح برای مردمی‌که همه روزه قربانی می‌دهند، یک امر ضروری است.

او گفت که اکنون افغانستان از لحاظ امنیتی در پیچیده‌ترین وضعیت و به لحاظ سیاسی نیز در یک حالت بحرانی قرار دارد وهم‌چنان از لحاظ مناسبات بین‌المللی در حالت خیلی حساس قرار داریم.

رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی در جریان صحبت‌هایش به وحدت در حوزۀ جمهوریت تأکید کرد و گفت که با وجود تفرقه، همه‌چیز با زور سر مردم افغانستان تحمیل شده می‌تواند. او هم‌چنان افزود که مردم افغانستان در برابر یک آزمون بزرگ قرار گرفته اند و در این نقطۀ عطف، نباید اشتباه صورت گیرد.

عبدالله در صحبت‌های امروز خود به نامۀ وزیر خارجۀ امریکا نیز اشاره کرد و گفت که این نامه دو روز قبل از سفر زلمی خلیل‌زاد، نمایندۀ ویژۀ آن کشور در امور صلح افغانستان به او و رییس‌جمهور غنی رسیده است که واقعیت‌هایی نیز در آن وجود دارد.

آقای عبدالله گفت که این نامه استعجالیت‌هایی را نشان می‌دهد که در کنترل و اختیار ما نیست. به گفتۀ او، در این نامه از اجماع داخلی و کوشش‌هایی که ممکن است به روند صلح افغانستان کمک کند، یادآوری شده است.او افزود که آن‌چه که در  این ذکر شده است زیاد قابل بحث نیست.

از سوی دیگر محمد محقق، مشاور ریاست جمهورغنی در این مراسم، در واکنش به نامه جدید آمریکا برای رییس جمهور و رییس شورای عالی مصالحه ملی گفت« کشورهای که نامه روان می‌کنند، باید نظر مردم افغانستان را نیز بگیرند، نمی‌شود که ما را به راهی روان کنند که آن راه، راه رفتن نباشد».

فضل‌هادی مسلمیار رییس مجلس‌سنا هم‌چنان در این مراسم به وحدت رهبران‌سیاسی تاکید کرده اتحاد و همبستگی را برای رسیدن به صلح مهم دانست.

در اخیر برنامه، عزیزالله دین محمد، معاون شورای عالی مصالحه گفت که باید جلو خون ریزی مردم افغانستان گرفته شود و همه باید برای صلح متحد شوند.

گفتنی است که مارشال محمد قسیم فهیم پس از کودتای سال ۱۳۵۷ برای شرکت در جهاد آستین بر زد و چند ماه بعد، مبارزه اش را از منطقه شیگل ولایت کنر آغاز کرد و مدتی بعد فرماندهی مجاهدین را در بخشی از‌ کشور بدست گرفت.

مارشال کشور پس از درگذشت احمد شاه مسعود فرماندهی کل مقاومت، فرماندهی این نیرهای مقاومت را به عهده گرفت و در تشکیل نظام جدید به رهبری حامدکرزی، نقش سازنده‌ای در زمینه‌های دولت سازی، ایفا کرد.

پس از سقوط طالبان و ایجاد اداره موقت، مارشال فهیم به حیث معاون نخست حامد کرزی و وزیر دفاع ملی گماشته شد.

حامد کرزی در نخستین انتخابات ریاست جمهوری آقای فهیم را از معاونیت خودش کنار زد و او پنج سال دوره خانه نشینی را نیز تجربه کرد، اما در دومین انتخابات ریاست جمهوری آقای فهیم بار دیگر همچون معاون نخست حامد کرزی بر گزیده شد.

مارشال محمد قسیم فهیم از چهره‌های پرنفوذ جهاد و مقاومت بود که در تحولات نزدیک به دو دهۀ پسین نقش ویژه داشت.

او در ۱۸ حوت، سال ۱۳۹۲ هنگامی که معاون نخست آقای کرزی بود، در اثر مریضی که داشت به عمر ۵۶ سالگی درگذشت.