پرسش: آقای علومی با تشکر از این‌که فرصت گذاشتید برای یک گفت‌وگوی ویژه با روزنامۀ ماندگار. در نخست به شکل کلی می‌پرسم که تعریف شما از وضعیت سیاسی کنونی افغانستان چیست؟
پاسخ: به همۀ شما معلوم است که وضعیت کنونی افغانستان چه‌گونه است، به ویژه وضع سیاسی‌. همه چیز تعلق می‌گیرد به مردم و رهبری‌یی که در کشور است؛ اگر امروز یک رهبری درست در افغانستان موجود باشد و مثل یک محطور از جاذبۀ خوب برخوردار باشد، برای جذب و اعتماد مردم افغانستان و سوق دادن مردم به راهی که واقعاً صلح و آرامش و ثبات را در پی داشته باشد، می‎تواند بسیار کمک کند.
بیش از سه دهه است که ما به مصیبت‌های بسیار بزرگ گرفتار شده‌ایم، یکی از این مصیبت‌ها سیاست تفرقه‌انداختن و حکومت کردن و نفاق‌افگنی است، در این‌جا افغان را علیه افغان قرار دادند. بعد از مدت‌ها مردم امید داشتند که ممکن در کشور حاکمیت قانون، عدالت و… حکم‌فرما شود، در حقیقت مردم برای توسعه و ترقی کشور کمر همت بسته بودند. تلاش‌ها در عرصه‌های مختلف آغاز شد و این تلاش‌ها به‌ خوبی پیشرفت، اما متأسفانه از آن‌جایی‌که مردم ما طالع خوب نداشتند، نتوانسیتم آن طوری‌که قانون اساسی افغانستان صراحت دارد، به یک حکومتی که مبتنی بر قانون باشد، دست یابیم.
نابسامانی‎هایی‌که امروز در جامۀ ما وجود دارد، برهمۀ مردم کشور روشن است: امروز مردم ما از نبود حاکمیت قانون، نبود حکومت‎داری سالم، نبود شایسته‎سالاری و … رنج می‎کشند. کسانی‎که در عرصۀ سیاسی و امنیتی کار می‌کنند، اگر این اصول را در در نظر می‌گرفتند، امروز عامل نجات مردم افغانستان می‌بودند.
تا هنوز مردم خواب ثبات و صلح پایدار و امنیت را می‌بینند. هنوز مردم توسط انتحاری و ترورهای سازمان‌دهی‌شده و آماج قرار گرفتن سرحدات ما از آن‌سوی مرز، رنج می‎کشند. مردم این کشور همان‌گونه که در تاریخ ثابت ساخته اند، همیشه متحد و معتقد بودند و همه به‌ حیث یک افغان واحد در کنار هم در برابر دشمن مقاومت و پایداری کرده‎اند. اما شهروندان کشور آن‌طوری که قانون گفته است هنوز از حقوق مساوی برخوردار نیستند؛ هنوز ما در رأس کشورهایی قرار داریم که در آن‌ فساد بیداد می‌کند، هیچ کس نمی‌تواند حق قانونی خود را بدون این‌که رشوه بپردازد و تن به فساد بدهد، به‌ دست آورد. برخی عناصری هنوز هم فعال هستند که منافع شخصی خود را بر منافع ملی ترجیع بدهند، آن‌ها صاحب سرمایه‎های میلیون دالری شدند.
وضعیت به حدی سردرگم است که دوسال می‌شود پاکستان به گونۀ مستقیم ما را هدف قرار می‌دهد، اما کسی نمی‌تواند به این کشور بگوید که چرا؟
دولت‌مردان ما با تأسف هنوز از خواب غفلت بیدار نشده‌اند. باید ما در روابط خود با دنیا منافع ملی کشور یعنی منفعت تمام مردم افغانستان را در نظر داشته باشیم، نه منفعت یک گروه، قوم و تیم خاص را. سوال این است که ما کجا می‌رویم؟ مردم چشم امید خود را به ایجاد یک ادارۀ سالم دوخته‌اند که سال ۲۰۱۴ بیاید. تهدیدات و چالش‌هایی‌ در رابطه به سال ۲۰۱۴ آگاهانه و ناآگاهانه از طرف دولت‌مردان (دامن زده می‌شود). آن‎‌ها بحران را طوری نشان می‌دهند که حتا امید مردم نسبت به این سال کم شده است. مهم نیست که قوت‌های خارجی در کشور باقی می‌مانند و یا می‌روند؛ اگر ما یک انتخابات شفاف و سالم را برگزار کرده بتوانیم و در این انتخابات، همه طرف‌ها بتوانند کاندیدای خود را در داشته باشند، ما می‎توانیم صلح و ثبات را در کشور تأمین کنیم. ولی این زمینه‌ تا هنوز فراهم نشده است؛ اگر ما به‌ طرف یک انتخابات شفاف و عادلانه برویم و حکومت انتخابی از اعتماد ملی بر خوردار باشد، ما در داخل خانۀ خود نظم و آرامش را تضمین کرده می‌توانیم.
پرسش: جناب جنرال! شما عضو رهبری ائتلاف ملی افغانستان استید؛ ایتلاف ملی چه برنامه‌یی برای رهایی از وضعیت کنونی کشور دارد؟
پاسخ: ایتلاف ملی با دیدگاه وسیعی که دارد، همواره کوشیده در هماهنگی مشترک با شخصیت‌هایی‌که در این ایتلاف هستند، راهبردی عملی را تدوین نماید که در آن خواست اکثریت مطلق مردم افغانستان نهفته باشد. ائتلاف ملی برای این‎که در آینده بتواند زمینه‌های حکومت‌داری سالم را در کشور مساعد سازد، با جبهۀ ملی، احزاب مختلف و شخصیت‌های مختلف از اقوام مختلف، گردهم جمع شده‌اند.
پرسش: برنامه‌یی ‌که برای رهایی و عبور از این بن‌بست روی دست دارید، چه است؟
پاسخ: ما می‌خواهیم با برنامۀ مشترک در تبانی با شورای همکاری احزاب، فضایی را ایجاد کنیم که در آن چه باید کردمان تعریف شده باشد. در منشور شورای احزاب واضح است که ما چه کرده می‌تواینم و چه کرده نمی‌توانیم. در حال حاضر شورای همکاری احزاب روی قانون انتخابات توافق آرا دارد؛ اما تا اکنون هیچ قانونی که بتواند یک انتخابات شفاف را تضمین کند، وجود ندارد. این قانون طرح مشترک ائتلاف ملی با دیگر احزاب است. اکنون این قانون در پالمان قرار دارد و شورای احزاب انتظار تصویب آن را دارد. براساس این قانون، نقش احزاب باید افزایش یابد و کمیسیون مستقل انتخابات باید مستقل شود. در (مسودۀ) این قانون شرایط انتخاب‌شونده و انتخاب‌کننده روشن است. ائتلاف ملی می‌خواهد که مردم یک انتخابات سالم و عادلانه داشته باشند که در آن همۀ مردم جایگاه خود را بیابند. اگر ما گذشته را بنگریم، می‌بینیم که احزاب سیاسی و ائتلاف‌هایی که دیروز در تقابل هم قرار داشتند، امروز برای تأمین وحدت ملی در کنار هم تفاهم کرده‌اند.
پرسش: از فعالیت‌های شورای همکاری احزاب یاد کردید. شما آیندۀ این حرکت را چه‌گونه ارزیابی می‌کنید و چه‌قدر باور دارید که این احزاب تا فصل انتخابات بتوانند روی یک برنامۀ کلان کار کنند و متحدانه پیش بروند؟
پاسخ: منشوری که شورای همکاری احزاب دارد، بسیار به‌جاست. تا اکنون این شورا با علاقه‌مندی و با اراده به پیش می‌رود. این احزاب در بسیاری از موارد بحث‌برانگیز هم به توافق نظر رسیده‌اند. شورای همکاری احزاب نه تنها در بارۀ برگزاری انتخابات و قانون انتخابات احساس مسوولیت می‌کند، بل تمامی مسایل مبرم ملی را جز وظایف خود می‌داند.
یگان وقت دولت و برخی کسانی‌که شوق سیاست می‌کنند روی اجماع ملی تأکید می‌کنند؛ فعلاً اجماع ملی که از ساختارهای دموکراتیک و جامعه مدنی برخوردار است، به‌وجود آمده است. بر هیچ اجماع و محوریتی که ساختار نداشته باشد، نمی‌توان اعتماد کرد. این اجماع (شورای همکاری احزاب و ایتلاف‌های سیاسی) مصمم به کار است. ما می‌خواهیم که تا آخر به پیش برویم. ما می‌خواهیم که این احزاب با همین کمیت و کیفیت حفظ شود و حتا تلاش داریم که گسترش پیدا کند. تلاش‌ها جریان دارد که در انتخابات پیش‌رو، از شورای همکاری احزاب، کاندیدای مشترک داشته باشیم.
پرسش: اخیراً بسیاری از جریان‌ها و فعالان سیاسی، یک موضوع مشخص را با واژه‌های مختلف مطرح می‌کنند. برخی‌ها از اجماع ملی صحبت می‌کنند، برخی‌ها گفت‌وگو یا دیالوگ بین‌الافغانی را مطرح می‌کنند، برخی‌ها آجندای ملی را پیش می‌کشند و برخی‌ها هم از بسیج ملی حرف می‌زنند. در واقع با مفاهیم جداگانه، هدف مشترکی را بیان می‌کنند. آیا شما تا هنوز یک طرح موثر و تدوین شده در این زمینه از جانب کدام جریان سیاسی چه ائتلاف ملی چه جبهۀ ملی یا کدام جریان سیاسی دیگر که بدیلی باشد برای برنامه‌های حکومت، دیده‌اید؟
پاسخ: یک سلسله تلاش‌ها در تیم حاکم جریان دارد که بتوانند این اصطلاحات را مغالطه کند. در شورای همکاری ائتلاف‌ها و احزاب، شخصیت‌های ملی حضور دارند، این‌ها خود یک اجماع هستند؛ اما دولت در پهلوی آن اصطلاح اجماع ملی را مطرح می‌کند. اجماعی که از طرف دولت طرح می‌شود در آن یک تعداد افراد و اشخاص وابسته و دعاگوی‌ جمع می‌شوند، بعد اسمش را می‌گذارند اجماع ملی؛ که این نادرست است. اما ائتلاف و جبهه به همکاری سایر احزاب توانستند زیر نام شورای همکاری احزاب و ائتلاف‌ها چنین اجماعی را به ‌وجود آوردند و این یک دست‌آورد است. در این شورا طرف‌داران دولت هم است و مخالف دولت هم. دولت از مبارزۀ مدنی و مبتنی برقانون جریان‌های سیاسی باید خوشنود باشد. دولت به آنانی‌که نظام و قانون اساسی را نپذیرفته اند، یک عالم ارزش قایل است، تا جایی‌که جنایات‌شان را هم چشم‌پوشی می‌کند و می‌خواهد راه را برای گرفتن قدرت به آنها باز کند. راه باز کردن خلاف قانون به گروه‌های جنگ‌جو جفا به مردم افغانستان است.
پرسش: برنامه‌یی ‌که در برابر برنامه‌های گویا صلح‌خواهانۀ حکومت قرار داشته باشد و بتواند صلح را به ‌شکل واقعی و موثرش در افغانستان برقرار کند، کدام است؟
پاسخ: تلاش‌هایی را که دولت تا امروز انجام داده شخضی و انفرادی است. دولت یک ساختار خلاف قانون را که عبارت از شورای عالی صلح باشد، ایجاد کرده است. این شورا تا اکنون موفق نشده که یک مخالف مسلح دولت را به‌ نظام بیاورد. گذشته از این، شماری از افراد فقیر و بیکار را در رسانه‌ها نشان می‌دهند که این‌ها را به صلح آوردیم.
پرسش: باتوجه به شناختی که شما از معضل کنونی کشور دارید، چه طرحی ممکن است که افغانستان را به طرف یک ثبات واقعی بکشاند؟ باید از چه روش‌های کار گرفته شود؟
پاسخ: باید دولت افغانستان اول خود را بسازد، اعتماد به نفس بیابد، به قاطعیت در راه حفظ ارزش‌های کشور اجراآت کند. اگر دولت خود را ساخت و به ‌حیث یک آدرس مطمین عرض اندام کرد، هم از پشتیبانی داخلی برخوردار می‌شود و هم در مقابله با دشمنان خارجی یا مخالفانی‎که خارج از نظام است، با قاطعیت و ایمان‌داری عمل کرده می‌تواند. به گونۀ نمونه، ضعف نظام قضایی افغانستان سبب شده که مردم به محاکم صحرایی مخالفان مسلح دولت رجوع کنند و در یک روز معضل خود را حل کنند.
باید دولت با امکاناتی که در اختیار دارد، چنین آدرس‌هایی را بسازد، تا این‌که این آدرس‌ها مرجعی برای مخالفان و موافقان باشد. همیشه در امر آوردن صلح و اجرای هر امر دیگری، باید با قاطعیت، صداقت و ایمان‌داری کار کنیم؛ اگر صداقت در کار باشد، مردم خود به خود متوجه این مسأله می‌شوند. اگر صداقتی نباشد، با دقل‌باب دروازۀ این کشور و آن کشور، صلح تأمین نخواهد شد. قسمی‌که تا اکنون امروز و فردا گفته هیچ کاری را در راستای تأمین صلح کرده نتوانستند.
پرسش: اخیراً آقای احمد ولی مسعود طرحی را به ‌نام اجندای ملی طی یک رساله ارایه کردند، تا جایی‌که فکر می‌کنم این طرح در شورای همکار احزاب هم به عنوان یک مسوده مطرح است، شما چه فکر می‌کنید، این‌گونه طرح‌ها می‌تواند در واقع بدیلی باشد در برابر برنامه‌های حکومت که تا هنوز هیچ نتیجه نداده است؟
پاسخ: طرحی که از جانب آقای مسعود تدوین شده واقعاً یک طرح بسیار جامع و خوب است. این طرح اگر در منصۀ اجرا گذاشته شود، می‌تواند تا اندازۀ مورد اعتماد مردم افغانستان قرار گیرد. این طرح جامع هم یک آدرس کار دارد. حالا ایجاب می‌کند که این گپ‌ها از حلقوم یک ساختار بسیار بزرگ که اعتبار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشد، بیرون آید. اگر میکانیزم تطبیق این طرح را ما فراهم سازیم، آجندای ملی می‌تواند نتیجه بدهد.
پرسش: تصور می‌کنید چنین آدرس کلانی روی چنین طرحی شکل بگیرد، آیا فرصت‌ها مساعد است؟
پاسخ: فرصت مساعد است که باید همه در این راستا همکاری کنند، باید از چنین طرح‌هایی درک داشته باشند.
پرسش: سال ۲۰۱۴ به عنوان یک سال پر از ابهام پیش‌روست؛ شما هم در مقدمۀ خویش به سال ۲۰۱۴ اشاره داشتید، برداشت‌تان از وضعیت در سال ۲۰۱۴ چه‌گونه است؟
پاسخ– من یگان وقت در مسایل خوش باور استم. با تلاش‌هایی‌که جریان دارد نمی‌گذاریم که این چرخ‌ها در سال ۲۰۱۴ به سمت غلط حرکت کند. من اصلاً معضل افغانستان را در افزایش و کاهش نیروهای نظامی نمی‌دانم، من همیشه می‌گویم این یک وسیلۀ بسیار کوچک است؛ وسیلۀ بزرگ می‌تواند چرخ را در سال ۲۰۱۴ تغییر بدهد که آن توجه جدی به مسایل سیاسی در کشور است. ابزار سیاسی عبارت از اداره است. تلاش سیاسی تنها این نیست که برویم مذاکره و مصالحه کنیم. مخالفان مسلح بخش عمدۀ معضل حکومت‌داری سالم است.
ما در داخل ائتلاف و شورای همکاری احزاب تمامی فشارهای مان را به کار بسته‌ایم که تا موفق شویم در افغانستان یک ادارۀ سالم در سال ۲۰۱۴ ایجاد شود. خلایی‌که از نقطه‌نظر نیروهای امنیتی وجود دارد، با تشکیل یک حکومت مبتنی بر ارادۀ مردم، پر می‌شود. ما هیچ وقت دشمنان خود را قناعت داده نمی‌توانیم. تا هنگامی که در نخست در محدودۀ جغرافیایی خودمان، اول به ساختن خود ما فکر نکنیم. پاکستان را که نزدیک‌ترین همسایۀ ماست، قناعت داده نمی‌توانیم. تلاش ما این باشد که بُعد داخلی را آماده کنیم و حکومت‌داری خوب را به وجود آوریم و در آخر از این جغرافیا پاسداری و حراست نماییم.
پرسش: شما همواره از نتایج انتخابات گذشته انتقاد کرده‌اید و حکومت را متهم به دست‌کاری در آن انتخابات نموده‌اید. حالا چه‌قدر باور دارید که آقای کرزی انتخاباتی را برگزار کند که عاری از تقلب باشد؟
پاسخ: من در وجود آقای کرزی و تیم او، اصلاً اعتقاد به قانون را نمی‌بینم. این‌ها عقیده به دموکراسی و قدرت مردمی ندارند. آن‌چه را که در انتخابات گذشته کرده‌اند، فعلاً هم به همان فکر هستند. آن‌ها خلاف خواست مردم افغانستان و نامشروع به اریکۀ قدرت تکیه زده‌اند. تاهنوز کوچک‌ترین گامی برای برگزاری یک انتخابات شفاف، مستقل و همگانی برداشته نشده است. نه زمینۀ توزیع تذکرۀ الکترونیکی را درست فراهم کرده‌اند و نه هم زمینۀ کارت‌های جدید رأی‌دهی را. حتا قانون تشکیل و صلاحیت‌های کمیسیون مستقل انتخاب نیز آماده نشده است.
چالش‌های امنیتی همچنان به شدت وجود دارد. دو سه سال است که کمیسیونی به گونۀ احساساتی و بدون برنامه، مسألۀ انتقال مسوولیت‌های امنیتی را دنبال می‌کند. یک روز فرمان انتقال مسوولیت‌ها در میدان وردک را می‌دهد و روز دیگر فرمان انتقال در لوگر را. ادعاهای شان هم این است که ۸۰ درصد پروسۀ انتقال موفقانه پیش رفته است!. معلوم‌دار است که هنوز رهبری کشور با عصبانیت پیش می‌رود.
دولت باید برنامه و پلانی برای برگزاری انتخاباتی شفاف می‌داشت که تا اکنون نداشته است؛ ما به یقین و بدون شک و تردید می‌گوییم که این‌ها نمی‌خواهند که انتخابات برگزار شود.
اگر شورای همکاری احزاب و مردم افغانستان در زیر یک چتر هم‌دست و هم‌صدا نباشند و جلو خودکامه‌گی‌های دولت را نگیرند، انتخابات شفاف برگزار نخواهد شد.
پرسش: با چنین وضعیتی، اگر انتخابات برگزار شود و شما مطمین نباشید که این پروسه عاری از تقلب باشد، به ‌نظر شما کاندیدای ائتلاف ملی در انتخابات شرکت می‌کند؟
پاسخ: ما در حال حاضر با همکاری شورای همکاری احزاب می‌کوشیم که صدای‌مان را به گوش مردم برسانیم؛ احتمالاً اگر فهمیدیم که انتخابات شفاف در این‌جا برگزار نمی‌شود و یک تقلب سازمان‌یافته صورت می‌گیرد، در آن صورت به گزینه‌های دومی فکر می‌کنیم که آن، اعتراض مدنی، تظاهرات‌ و اعتصاب‌ است.
امیدواریم ما به گزینه‌های سومی نرسیم.
پرسش: یک برداشت عمومی در سطح جامعه وجود دارد و آن این‌که گفت‌وگو با طالبان با هر روشی که صورت گیرد، نتیجه‌بخش نیست؛ باید دولت افغانستان با پاکستان وارد گفت‌وگو شود. اما هیچ‌گاهی صدایی از طرف حکومت افغانستان در برابر حکومت پاکستان بلند نمی‌شود و همواره طالبان را به عنوان نیروهای مستقل سیاسی معرفی می‌کنند و با آن‌ها وارد گفت‌وگو می‌شوند، نظر شما در این باره چه است؟
پاسخ: دولت افغانستان امکانات بسیار خوبی را در یازده سال گذشته از دست داده است. برای حل مشکل کشور هیچ نوع فشار اصولی و پی‌گر در برابر پاکستان وجود نداشت. در مدت یازده سال همه در برابر نیروهای‌ وحشت و دهشت که در داخل پاکستان رشد کرده‌اند، خاموش نشستند. دولت‌مردان و مردم افغانستان در برابر رشد شبکه‌های هراس‌افگن خاموشی اختیار کرده‌اند؛ هیچ‌گاهی به آدرس پاکستان دولت و مردم ما به درستی مراجعه نکردند که بگویند عامل تمام مشکلات شما هستید.
پرسش: دلیل چیست، چرا مراجعه نکرده‌اند؟
پاسخ: سیاست‌های نادرست تیم حاکم چنین وضعیتی را به وجود آورد. دولت افغانستان فکر می‌کرد که ما می‌توانیم در دولت پاکستان رخنه کنیم. درحالی‌که دولت پاکستان و ISI وظیفه دارد که نظم و امنیت افغانستان را برهم زند.
دولت افغانستان همۀ مسایل را نادیده گرفته است، ما در سایۀ حمایت ایتلاف بین‌المللی قرار داریم، دنیا به افغانستان آمده است، اما ما از این زمینه هیچ استفاده کرده نتوانستیم. حالا مراکز تروریستی در پاکستان باید نابود می‌شدند. اما به دلیل این‌که دولت افغانستان دهان پر آب دولت پاکستان است، در مقابل شبکه‌های استخباراتی کشورهای همسایه، موضع‌گیری قاطع و درست گرفته نمی‌تواند.
پرسش: منظور شما از دهان‌پرآب پاکستان، آقای کرزی است؟
پاسخ– بلی به یقین کامل. وقتی ما رهبری می‌گوییم، رهبری نقش بسیار اساسی را بازی می‌کند. در اطراف رهبری یک تیم است، در این تیم کسانی هم شامل اند که آن‌ها هنوز می‌خواهند ملحوظات پاکستان را در نظر بگیرند. برعلاوه از ملحوظات برخی کشورهای دیگر هم در نظر گرفته می‌شود؛ اما مسوولان زیادتر مصلحت پاکستان را در نظر می‌گیرند. شما ببینید که به آدرس واشنگتن تاخت‌وتاز می‌کنیم و به آدرس کشورها حرف‌های زشت و رکیک را به بدترین لهجه‌ها به کار می‌بریم؛ این کار هم آب ریختن به آسیاب دشمنان مردم افغانستان است.
روی پاکستان نمی‌پیچیم که آن‌ها چه دارند و چه ندارند؛ ما باید با استفاده از فرصت‌ها، روی نقاط اصلی تمرکز می‌کردیم که نکردیم.
پرسش: جناب جنرال علومی، تا اکنون در مورد کدام چهرۀ مشخص به عنوان کاندیدای انتخابات پیش‌رو چه از آدرس ائتلاف ملی و چه از آدرس شورای همکاری احزاب و چه از آدرس جبهۀ ملی، صحبت کرده اید؟
پاسخ: خوش می‌شویم که ما از یک آدرس مشترک حرف خود را بزنیم؛ همۀ ما به اتفاق آرا به این نتیجه رسیده‌ایم، تا زمانی که چالش‌های پیش روی انتخابات از بین نرود، قانون انتخابات تصویب نشود، زمان برگزاری انتخابات در مطابقت به قانون اساسی تثبیت نگردد، ما نمی‌توانیم به ارایۀ نامزد فکر کنیم. در صورتی که این موارد محقق شد، در آن زمان می‌توانیم نامزد واحد ارایه کنیم. ائتلاف ملی هم کاندیدای خود را دارد، امیدوار هستم که ما بتوانیم با جهبۀ ملی و دیگر احزاب به یک توافق و تفاهم واحد برسیم که یک کاندیدای واحد داشته باشیم.
پرسش: با توجه به تجربه‌یی‌که از آقای کرزی داریم، او در امر شکستاندن ائتلاف‌ها و جریان‌هایی‌که شکل می‌گیرد، توانایی زیادی دارد. فکر نمی‌کنید که در چنین شرایطی ارایۀ یک نامزد مشخص دشوار است؟
پاسخ: در شورای احزاب و ائتلاف‌ها جوی حاکم است که دسایس و توطیه‌ها را دفع کند. اظهار نظر در این زمینه پیش از وقت است. هنوز قانون نیست؛ هنوز (برگزاری) انتخابات مشخص نیست. ممکن یک لویه جرگۀ فرمایشی را برای تداوم قدرت خود این‌ها برگزار کنند. از تجربه‌یی که داریم، آن‌ها از کوچکترین روزنه‎ برای سربازگیری استفاده می‎کنند.

بسیار تشکر
تشکر از شما.