آتش تیزی قومی که در یکی دو سال اخیر به شدت تیزتر شده است، یا از عوام زده‌گى است، یا از خود بزرگ بینی و یا هم از منفعت کشی سیاسی و اقتصادی تیکه‌داران قومی، فرصت‌طلبان خودى و بازیگران بیرونى.
از آغاز کار حکومت به اصطلاح وحدت ملی به رهبری داکتر اشرف غنی احمدزی، شعله‌های این آتش تیزی، به‌گونۀ سیستماتیک همۀ پیوندهای ملی را یکی یکی در حال سوزاندن است. دستان زیادی درون دولتى و ستون پنجمی‌های داخل دستگاه، نقش اساسی هیزم بیاری و آتش سوزی را دارند، چون با اینکار اهداف مشخصى را دنبال می‌نمایند که از موضوع این بحث ما بیرون است.
و اما، درست است که اقوام در افغانستان واقعیت‌های انکار ناپذیراند و گره‌های تاریخی باعث آن شده است که در قالب یک ملت واحد قوام نیابند، اما سیاست قومی و قرائت‌های حد اکثری مبتنی بر آن نیز هیچگاهی مشکل هیچ قومی را حل نکرده و نخواهد کرد. آری این سیاست، بنیۀ مالى و سیاسى جمعی انگشت شماری را فربه‌تر نمود، ولى در احوال مردمان هـیچ گوشه این سرزمین هیچ تغیرى نیآمد و هـنوز که هـنوز است، هـمه به گونۀ یکسان با همان رنج تاریخی می‌سوزند و می‌سازند، “جاى تعجب نیست که در یک ارزیابی بین المللى که توسط شبکه بى بى سى انتشار یافته است، افغانستان در ردۀ ۱۵۴، بدبخت ترین کشور جهان قبل از سوریه ثبت گردیده است”. اما جمعی، قومی را به خاطر منفعت کشى چند تیکه‌دار قومى چنان با خصومت مورد اهانت قرار می‌دهند که انسان تعجب می‌کند. این قوم و قبیله گرایی‌های پر از کین، تعصب و تبعیض، در طول تاریخ این سرزمین باعث شده است که دست بازیگران خارجی و فرصت طلبان داخلی، آزاد گذاشته شود تا از گسست‌های اجتماعى برای بهره برداری خود استفاده ببرند. چه بسا که اغلباً این بازیگران، خود، هیزم بیار معرکه ها و آتش سوزان سرزمین ما بوده اند.
چه درست گفت مسعود شهـید “دامن زدن به اختلافات قومى بنام پشتون، تاجک، هـزاره، أزبک و دیگران، هـیچ درد مردم افغانستان را دوا نمیکند”.
به هم اندازی اقوام میان خود و در مقابل یکدیگر با دستان حکومتى، چند دسته سازی طالبان در جنگ هـاى نیابتى بازیگران مختلف بنام طالب و داعش …، وابستگی حکومت و نیروهای سیاسی، سیاست گنگ و راز آلود جهان در مقابل افغانستان از جمله تبعات سیاست قومی، فاکتور های بی ثباتی، پراگنده گی نظام کشوری می‌باشند که اکنون کُل کشور را به یک منجلاب مبدل ساخته است.
مشکل اصلی و اولی این کشور، تحمیل زمامداران غیرملی، مأمورین متعهد به استراتیژى بیرونی با آجندای شخصی و رنگ آمیزی قومی می‌باشد که کشور را به این حال زار کشانیده است.