تلفات ملکی شاید بحث ساده‌یی در افغانستان است که هیچ کسی نمی‌خواهد در رابطه به آن صحبت کند.
تلفات ملکی افغانستانی‌ها به آمار تکان‌ دهنده‌یی رسیده است. بیش از ۲۸۰۰۰ هزار کشته‌ و ۵۰۰۰۰ هزار دیگر پس از ۲۰۰۹ زخمی شده‌اند. به اساس گفته‌‌های دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) این آمار هزار‌ها قربانی دیگر میان سال‌های ۲۰۰۱ – ۲۰۰۸ را شامل نمی‌شود.
در سال ۲۰۱۷، ۳۴۳۷ ( سه هزار و چهار صد و سی و هفت) تن کشته‌ و ۷۰۱۵ (هفت هزار و پانزده) تن زخمی‌شده‌اند. – ۶۵ درصد تلفات افراد ملکی توسط گروه‌های مخالف مسلح دولت مانند طالبان و گروه داعش صورت گرفته است. ۲۵ درصد این تلفات به گروه‌های دولتی ارتباط داده شده است. « ۱۶ درصد به نیروهای دفاعی – امنیتی افغانستان و ۲ درصد به نیروهای بین‌المللی منسوب است. ۱۱ درصد این تلفات به جنگ‌های مغلوبه ] میان نیروهای دولتی و دشمن[ ارتباط داده شده است. ۱ درصد این تلفات به موشک‌پرانی‌های پاکستان به ولایت‌های مرزی افغانستان ارتباط دارد، در حالی که آخرین آمار به هیچ یک گروه‌های دشمن ارتباط ندارد.
در ماه جنوری ۲۰۱۸ به اثر انفجار یک موتر امبولانس که توسط گروه طالبان بم‌گزاری شده بود ۱۰۳ تن کشته بیش از ۲۰۰ زخمی بجا گذاشت که نمونۀ از جنایت‌های جنکی به‌شمار می‌رود. این‌چنین اتفاقات در ساحات مزدحم که مردم ملکی به‌خاطر کار روزمره‌شان رفت و آمد دارند صورت گرفته است. این حمله نزدیک وزارت داخله ( وزارت داخلۀ پیشین) و یک بیمارستان صورت گرفت جای‌که مردان، زنان و کودکان با هم برای دست‌یابی به خدمات عامه می‌روند.
چالش‌
اساسی‌ترین چالش‌ یک سیاست غیر متعرف جنگی در افغانستان است. دولت افغانستان در برابر بیش از ۲۰ گروه تروریستی و مافیایی مواد مخدر می‌جنگد. در حال تلاش برای دوباره سازی یک‌ بنیاد ضعیف است. مشکل دیگر کم توجهی بازی‌گران بین‌المللی و ملی به افراد ملکی بوده است.
حادثه پس از حادثه، هیچ‌گاهی وعده‌های دولت افغانستان برای بررسی‌های آن پایان نیافت. مسوولان دولت به روح قربانیان درود گفتند، ولی هیچ اقدامی جدی برای جلوگیری از قربانی بیشتر انجام نشده است. اخیر عالمان دینی افغانستان به‌شکل آشکار بحث تلفات ملکی را اعلام کردند. به‌بحث جلوگیری تلفات ملکی درگفت‌‌وگوهای صلح نیز تأکید شده است و این موضوع در برنامۀ گروه‌ همکاری‌های چهار جانبۀ صلح میان افغانستان، پاکستان چین و ایالات متحدۀ امریکا نیز به‌نظر می‌رسد.
راه‌حل
نیروهای دفاعی – امنیتی افغانستان باید معتقد شوند که عملیات‌شان به غیر نظامیان صدمه نمی‌رساند. حمایت از غیر نظامیان باید در اولویت‌شان باشد. مرزهای افغانستان به‌شکل جدی باید کنترول شود، چالش‌ها باید شکستانده شود و موضوعات تلفات ملکی به سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی شریک ساحته شود. در میان نیروهای بین‌المللی که نظامیان امریکایی بیشتر حملات هوایی را در افغانستان انجام می‌دهند انگیزۀ تمرکز به ملکی‌ها ندارند. اما هم‌چنان به دلایل ویژۀ این موضوع را مدنظر می‌گیرند. مسوولان ارشد نظامیان امریکا مانند جنرال پتروس و کیرس کلیندا، خاطر نشان کرده‌اند که تلفات ملکی جنگ را در افغانستان مشتعل نگهمیدارد، توجه به زنده‌گی افراد ملکی یکی از نیاز جدی است که می‌تواند سبب موفقیت برنامۀ امریکا در افغانستان شود. اخیراَ نهادهای بین‌الملی و نهادهای حمایت از حقوق بشر که مسوولیت بلند کردن صدای افراد قربانی را دارند، توجه به زنده‌گی افراد ملکی و جلوگیری از تلفات ملکی را نیاز جدی می‌دانند. نهادهای بین‌المللی، مانند سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، سازمان همکاری‌های اسلامی و برخی از نهادهای دیگر که نیروهای دفاعی – امنیتی افغانستان را حمایت می‌کنند نیز از تلفات ملکی نگرانی دارند و تأکید به توجه جدی به زنده‌گی افراد ملکی می‌کنند. اگر گروه طالبان در روند صلح سهیم شوند و از حملات و هدف قرار دادند افراد ملکی دست‌بکشند، چون جنگ موجود برندۀ ندارد، دولت افغانستان یک بستۀ ایجاد کرده تا گروه طالبان وارد روند صلح شوند. شاید طالبان خود را آمادۀ صلح با دولت افغانستان کنند. این گروه شاید آتش‌بس اعلام کنند که مردم ملکی از این ناحیه ضربه دیده است. مدت طولانی افراد ملکی افغانستان از کشمکش‌ها رنج دیده‌اند. آنان منتظر مناظره‌های ملی و بین‌المللی در رابطه به صلح بوده‌اند. تلفات ملکی شاید بحث ساده‌یی در افغانستان است مانند فیل در اتاقی که هیچ کسی نمی‌خواهد در رابطه به آن صحبت کند