نویسنده: سید اختر علی‌ شاه، رییس جریان حکومت‌داری خوب پاکستان
منبع: ایکسپرس تربیون
برگردان: ابوبکر صدیق – ماندگار

کنش‌‌ها و واکنش‌های تاریخی و جغرافیایی میان افغانستان و پاکستان وجود داشته است؛ اما همه مشتاقانه انتظار دارند که دو طرف برای چند دهه ‌چالش افغانستان راه حل پیدا کنند: نگاهی میان امید و ناامیدی. ادارۀ استخبارات ایالت خیبر پختونخواه، واحد ارتباط مردم با مردم را در بخش سیاست خارجی و اقتصادی خود ایجاد کرده است و اخیراً نشست بین‌المللی را توسط نهادهای «پادشاه خان» برگزار کرد، تمام اشتراک کننده‌گان این نشست، روی داشتن رابطۀ اقتصادی – سیاسی و روند صلح تأکید کردند.
روابط افغانستان – پاکستان را می‌توان در سه بخش خلاصه کرد؛ بخش اول روابط تاریخی، اقتصادی – سیاسی و رابطۀ بومی میان باشنده‌گان دو طرف مرز دو کشور زنده‌گی دارند. افغانستان در نیم قارۀ هند تاریخ عمیق دارد. مردم ما تنها مرز مشترک جغرافیایی نه بلکه دارای فرهنگ بومی، نویسنده‌گان و سرگرمی مشترک ‌اند. هر دو طرف دارای اشعار، نویسنده‌‌گان و فیلسوفان، مانند اشعار مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، سیدجمال‌الدین افغانی، حمزه بابا، غنی خان و …، نه تنها شاعر، هنرمندان‌ ما نیز با مشترک سروده‌ اند. مانند خیال محمد رفیق، استاد شاه ولی، ناشناس که به شکل متوازن در دو طرف خط دیورند قرار دارند.
علوم انسان‌شناسی، نشان می‌دهد که سلسله مراتب‌ ژنی بیشتر شهروندان پاکستان به آسیای مرکزی می‌رسد که افغانستان در قسمت جنوبی آن قراردارد.
یکی از نمونه‌های ارتباط همکاری مردم با مردم تیم ملی کرکت است که افغانستان در میدان بازی، توسط مربی کرکت پاکستان یاری می‌شد. دوستی و مهمان نوازی از فرهنگ قدیمی هر دو کشور است.
هر دو کشور افغانستان – پاکستان جایگاه بلند در رده‌بندی‌های بین‌المللی دارند، نبود تبعیض جنسیتی و مبارزه با فقر، اتفاق‌های شناخته شده و نشان‌دهندۀ همکاری‌های دو جانبه است.
مسألۀ دوم، روابط اقتصادی میان دو کشور است. پاکستان تا سال ۲۰۱۵ روابط تجاری خوبی با افغانستان داشت و هزینۀ تبادل کالاهای تجاری میان دو کشور به ۳ بیلیون دالر می‌رسید.
اما با بروز چالش‌های سیاسی میان دو کشور، روابط تجاری نیز کاهش یافته، موضوع قابل درک برای پاکستان – افغانستان که امید می‌رود با برقراری صلح در منطقه این موضوع نیز حل گردد.
افغانستان و پاکستان دارای منابع طبیعی وافر ‌اند که می‌تواند سبب افزایش روابط تجاری میان دو کشور گردد. همکاری افغانستان در پروژۀ زمینی «cpec» پاکستان، مانند همکاری در پروژ‌های اقتصادی – منطقه‌یی «نیفتا، eu و آسیایی» افغانستان – پاکستان است که برای هر دو کشور اهمیت دارد؛ اما با تأسف که چالش‌های سیاسی سبب دوری و ایجاد مشکلات زیاد در میان دو ملت شده است. ولی برقراری صلح و همکاری منطقه‌یی، می‌تواند گسترۀ بزرگ را در روند برقراری صلح و انکشاف در جهان به‌ویژه در جنوب آسیا داشته باشد. همکاری‌های میان دولتی سبب محو چالش‌ها و فقر می‌گردد و تروریسم را به چالش مواجه می‌کند.
راهبردهای هر دو کشور احترام متقابل به سیاست داخلی است، تلاش‌ها و همکاری‌های منطقه‌یی در روند دست‌یابی به صلح در امر مبارزه با تروریسم مهم و حیاتی است.
پس از دیدار مقامات دو کشور در سال ۲۰۱۸ و آغاز گفت‌وگوهای صلح نمایندۀ امریکا با طالبان و حضور پاکستان در این روند نشان می‌هد که این پروسه مانند گذشته به بن‌بست نخواهد خورد و تلاش‌های پنهانی به ایجاد صلح و ثبات در منطقه به‌ویژه افغانستان تمام می‌گردد. روندی که پاکستان در آن نقش بازی کرده است و امید می‌ر‌ود که سال ۲۰۱۹ سال برقراری صلح در افغانستان و پاکستان باشد.