یک اتحادیۀ صنفی استادان دانشگاه‌ها، خواستار تصویب هر چه زودتر قانون تحصیلات عالی شده که جنجال بر سر واژه‌های دانشگاه و پوهنتون در این قانون مانع تصویب آن در پارلمان شده است.
تاج‎محمد اکبر، رییس اتحادیه استادان دانشگاه‌های افغانستان در یک نشست خبری در مرکز رسانه‎های حکومت گفت که تمام ظرفیت علمی کشور بر سر چند واژه گیر مانده است.
او گفت: «پوهنتون‎های (دانشگاه‎های) افغانستان باید قانونی داشته باشد. عدم موجودیت قوانین سبب شده که لایحه‎های مختلفی هر سال امضا شود و در مورد محصل (دانشجو) و استاد تطبیق می‎شود.»
همچنین عصمت‎الله سجاد، یکی از اعضای اتحادیه استادان دانشگاه در این نشست گفت این قانون بیش از هفت سال است که در نهادهای قانونگذاری کشور «محبوس» است.
بحث دانشگاه و پوهنتون در مجلس بارها جنجال برانگیز شده و این جنجال‎ها نماینده‌گان مجلس را دوپارچه کرده است.
در متن پشتون این قانون اختلاف نظر وجود ندارد، چرا که در آن تنها واژه «پوهنتون» ذکر شده، اما در مورد متن فارسی آن توافق نظر وجود ندارد.
عده‌یی از نماینده‌گان تاکید دارند که در متن فارسی این قانون هم به عوض واژه «دانشگاه» معادل پشتوی آن، «پوهنتون»، ذکر شود، اما عده‎یی دیگر از نماینده‌گان این نظر را قبول ندارند.
پیش از این برخی از نهادهای دیگر هم در این مورد اظهار نظر کرده‎اند، اما مورد قبول نماینده‌گان مجلس واقع نشده است.
پنج سال پیش، زمانی که هنوز کمیسیون نظارت بر تطبیق قانون اساسی تشکیل نشده بود، مجلس بحث بر سر این قانون را موکول به نظر… ادامه صفحه ۶
قانون تحصیلات عالی…
این کمیسیون کرد، اما وقتی که این کمیسیون نظر خود را به مجلس فرستاد، نماینده‌گان این نظر را مبهم‎تر از آن دانستند که بتوان بر آن استناد کرد.
اخیراً بار دیگر نیز مجلس این مسأله را به کمیسیون نظارت بر تطبیق قانون اساسی راجع کرد و این کمیسیون گفت که استفاده از واژه‎های دانشگاه، دانشکده و … مشکل قانونی ندارد و مجاز است.
ماه عقرب سال گذشته دادگاه عالی هم ضمن اعلام واژه «پوهنتون» و چند اصطلاح پشتوی دیگر به عنوان بخشی از ملکیت معنوی «زبانهای رسمی»، فارسی و پشتو، تاکید کرد که استفاده از «کلمات مترادف و یا تغییر و تبدیل آنها، نه تنها غیرضروری بوده، بلکه سبب سردرگمی در محیط علم و اداره می‎شود.»
در مقابل، نماینده‌گانی که طرفدار درج واژه دانشگاه در متن فارسی قانون تحصیلات عالی هستند، این نظر را مغایر حق شهروندان در استفاده از زبان مادری خود دانسته و با آن مخالفت کرده‎اند.
با این حال، هیلی ارشاد رییس کمیسیون دینی و امور فرهنگی مجلس نمایندگان گفته که قرار است این موضوع در جلسۀ امروز این مجلس بار دیگر مطرح و بررسی شود.
مخالفت با سهمیه‌بندی کانکور
این اتحادیه، همچنان مخالفت خود را با طرح جدید وزارت تحصیلات عالی مبنی بر سهمیه‌بندی کانکور اعلام کرده و آن را خلاف قانون خواندند.
نجیب الله امرخیل عضو اتحادیۀ استادان دانشگاه‌ها مخالفت این اتحادیه را با طرح جدید وزارت تحصیلات عالی مبنی بر سهمیه بندی کانکور اعلام کرده و گفت که «علم و دانش سهمیه نمی‌پذیرد».
وزارت تحصیلات عالی چندی پیش طرح جدیدی را برای شرایط برگزاری امتحان کانکور ترتیب کرد که بر اساس این طرح شهمیه کانکور بر اساس نفوذ هر ولایت و تعداد فارغین آن تقسیم می شود و همچنان بر اساس آن تنها متعلمانی که در سه سال اخیر مکتب ۶۵ درصد نمرات را گرفته باشند می‌توانند شامل امتحان کانکور شوند.
این طرح قرار است به زودی به شورای وزیران جهت تصویب فرستاده شود.