ناپـویایی مطبوعـات در عرصه اقتصاد

گزارشگر:سید حسن عالمی - ۲۵ سنبله ۱۳۹۲

معدن زغال‌سنگ آبخورک در سمنگان فرو ریخت، ۲۷ کارگر جان دادند و تعدادی هم زخمی شدند. گذشته از زوایای مختلف این حادثه دلخراش، رویدادهای این‌‎چنینی به پیمانه عقد قراردادهای تجاری و ترانزیتی؛ شاخص‌های رشد اقتصادی؛ بودجه و… سهم بارزی در تثبیت وضعیت اقتصادی کشور دارند.

امنیت کاری، حقوق کارگر، وضعیت صنعت بیمه و… بحث‌های اقتصادی‌اند که در نتیجه این گونه رخدادها، نمود بیشتری پیدا می‌کنند و خلق‌کننده سوالات زیادی در اذهان عامه می‌شوند. این‌که وضعیت حقوقی کارگران افغان چه‌گونه است؟ رابطه کارفرما و کارگر از چه الگوهایی پیروی می‌کند؟ کارگران و شرکت‌های تجارتی به چه نوع بیمه دسترسی دارند؟ قوانین مربوط استخراج معادن در چه سطحی با معیارهای جهانی مطابق است؟ نحوه استخراج از معادن به چه میزانی فنی و معیاری است؟ وضعیت بهداشتی و امنیت محل کار چه‌گونه است؟ و…
مردم خواهان معلومات، تحلیل‌ها و گزارش‌های تحقیقی بی‌طرفانه و علمی فراتر از خبرها هستند. مرجع این آگاهی‌ها تنها می‌تواند مطبوعات آزاد باشد و بس.
به همان میزانی که دولت در رشد و ارتقای اقتصاد کشور نقش دارد، بدون شک رسانه‌های آزاد نیز تأثیر شگرفی در پیشبرد روند انکشاف و توسعه اقتصاد و پی‌ریزی زیربناهای آن دارند.
در گذشته این امر از سوی برخی شناسایی شد و فعالیت‌هایی هم صورت گرفت، از جمله تشکیل «انجمن خبرنگاران اقتصادی افغانستان» با هدف توان‌مندسازی خبرنگاران اقتصادی. در این پروژه، خبرنگاران اقتصادی در حوزه کاری‌شان و دانشجویان اقتصاد و ژورنالیسم در بخش خبرنگاری اقتصادی آموزش داده شدند تا رسانه‌ها سهم خود را در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی توسط دولت و نظارت بر عملکرد سکتورهای دولتی و خصوصی ایفا نمایند. اما آن‌چه مشهود می‌باشد، ضرورت کار فراوان در این خصوص است.
روزنامه‌نگاری تخصصی با رویکرد اقتصادی در جامعه مطبوعاتی کشور کمتر جلوه‌گر شده است در حالی که اقتصاد پیوندهای ناگسستنی با حکومت‌داری خوب، فساد اداری و مالی، بهبود وضع اجتماعی، صحت و… دارد. روزنامه‌یی که صفحه ویژه مسایل اقتصادی داشته باشد، به‌ندرت و برای مدتی محدود دیده می‌شود. بیشترینه تحلیل‌ها و گزارش‌ها، یا مستقیماً به سیاست می‌پردازد و یا بوی رقابت‌های سیاسی می‌دهد. متأسفانه این نشان دهنده واقعیتی است که جامعه نو مطبوعاتی افغانستان پس از دوازده سال نتوانسته ملاک‌های ابتدایی توسعه‌یافته‌گی را دریابد. نتیجه این شده که امروز، شاید در میان جامعه گسترده مطبوعاتی کشور، کمتر خبرنگاری را بتوان یافت که توانایی تهیه گزارش درخور توجه و موشکافانه از حادثه فروریزی معدن زغال‌سنگ آبخورک را داشته باشد به شکلی که مخاطب خود را رجال اقتصادی آکادمیک و دولتی اختیار نموده، زوایای پیدا و پنهان را مطرح و به ارایه راهکار جهت استحکام سستی‌های نظام اقتصادی کشور بپردازد.
انگیزه کار حرفه‌یی ژورنالیسم در عرصه‌های خاص به ویژه اقتصاد، به حدی ضعیف است که تنها دو مقاله مرتبط با حادثه آبخورک زیر عناوین «کشته شدن کارمندان معدن و مشکل ایمنی کار» و «امنیت جانی و مالی و وضعیت صنعت بیمه در کشور» به نشر رسید. این نشانگر عدم پویایی مطبوعات ما در عرصه اقتصاد است. شاید دلیل این باشد که پرداختن به مسایل اقتصادی، بیشتر از سایر عرصه‌ها متکی به مطالعه جامع است، و نمی‌توان مانند عرصه‌های سیاست، اجتماع، فرهنگ و… شایعات، حدسیات و تحلیل‌های سر چوک را برای جذب مخاطب مکتوب کرد و بعضاً رسانه را به میدان عقده‌گشایی تبدیل نمود.
حال که افغانستان در مرحله انتقال مسوولیت‌ها قرار دارد و یک بخش عمده پروسه انتقال، بر اقتصاد کشور سایه افکنده، رسانه‌ها می‌توانند نقش مفید خود را در ارایه گزارش‌ها و مقالات علمی راجع به اقتصاد بازی کرده، مسوولیت خویش را ادا نموده و راه‌گشای کارگزاران اقتصادی کشور باشند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.