یادداشت: سومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی، اخیراً با حضور نخبه‎گان سیاسی، فرهنگیان، استادان‎ و دانشجویان در ولایت پنجشیر برگزار گردید.
در این نشست، اشتراک‎کننده‎گان پیشنهادها‎ و دیدگاه‌های‌شان را در خصوص طرح اجندای ملی ارایه کردند و هم‌چنان حمایت‎شان را از این طرح ابراز داشتند.
طرح اجندای ملی از سوی احمد ولی مسعود رییس عمومی بنیاد شهید مسعود ارایه شده است.
در این طرح ضمن ارایۀ طرحِ خروج از بن‎بست کنونی، در خصوص تأمین صلح پایدار در افغانستان نیز راه‎کارهایی ارایه شده است.
طرح اجندای، با استقبال نهادهای خارجی از جمله سازمان‎ملل متحد و نهادهای داخلی کشور روبروشدهاست.
پس از این، گفت‎‏وگوهای سومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی را که در ولایت پنجشیر برگزار شده بود، به‌ترتیب در روزنامه به نشر می‎سپاریم.

دادخدا مکرم – شاعر و نویسنده:
حضار محترم برادران و خواهران عالیقدر اسلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته.
طرح آجندای ملی که از طرف جناب محترم احمد ولی مسعود راه‌اندازی شده، یک طرح همه جانبه بوده و به نفع کشور و مردم افغانستان می‌باشد.
این نقشه و گفتمان سیاسی طرف تائید مجمع فرهنگی و اجتماعی جوانان ولایت پنجشیر قرار دارد.
آجندای ملی طرحی برای شگوفایی، بازسازی و اعمار جامعه است.
آجندای ملی برای این طرح شده است تا نخبه‌گان، مردم و تمام اقشار جامعه به‌خاطر حل مشکلات کشور و بیرون رفت از بن بست‌ها و چالش‌هایی که دامن‌گیر سرزمین ما است به گفت‌و گو بنشینند و راه‌های حل برای بوجود آمدن صلح پایدار، امنیت و آرامی آیندۀ افغانستان دریافت کنند.
آجندای ملی یک برنامۀ معقول و در برگیرندۀ موضوعات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حل مسایل ملی کشور می‌باشد.
آجندای ملی به‌خاطری گفتمان ملی، توافق روی دیدگاه‌های مشترک ملی و پروسۀ اعتمادسازی، صلح پایدار و وحدت ملی بوجود آمده است.
من به نماینده‌گی از مجمع فرهنگی و اجتماعی جوانان ولایت پنجشیر به‌خاطر بهبود این جریان چند مشکل عمده را یاد آور می‌شوم؛ چند پشنهاد را به عرض می‌رسانم.
۱-عدم وجود یک رهبر و زعیم که بتواند تمام مردم را به طرف خود جمع کند و بدون رهبری سیاسی پیروزی و ارتقای یک کشور ناممکن است؛ زیرا تمام کشورهای که به اوج ترقی و تمدن رسیده اند توسط یک رهبر ملی توانسته اند به موفقیت برسند، مانند امام خمینی، نلسون ماندلا، جورج واشنگتن، گاندی و شمار زیاد دیگر؛ نا گفته نماند هر شخصی که محبوبیت پیدا می‌کند و به حیث زعیم ملی مدیر و خدمت‌گذار ظهور می‌کند و می‌خواهد به این کشور فقیر خدمت کند؛ توسط دشمنان از صحنۀ سیاسی عزل می‌شوند.
۲-عدم آزادی و استقلال، این کشور از زمان امیر دوست محمد خان تا اکنون مورد تاخت و تاز ومداخلات اجانب قرار گرفته است، تا دست دشمنان داخلی و خارجی از این کشور قطع نگردد؛ مردم روی کامیابی و ترقی را نخواهد دید.
آزادی هو بدون زور، قدرت و شهادت به دست نمی‌آید.
۳- مشکل دیگر این وطن بی سوادی است که حکومت‌های استعماری مردم را در تاریکی و بی سوادی قرار داده اند و نگه داشته اند؛ در اثر کشمکش‌های چندین دهه شمار درصدی باسوادان پایین آمده است.
پیشنهاد من این‌ست، احزاب سیاسی که در این کشور وجود دارد و قرار آمار ارایه شده توسط وزارت عدلیه شمار آن‌ها به ۸۰حزب می‌رسد؛ باید مانند سایر کشورهای پیشرفته این احزاب نیز نفاق و جدایی را کنار بگذارند و به دور دو یا یک حزب و محور جمع شوند؛ مبارزۀ همه جانبه را در بخش‌های اداره، اقتصاد، زیربناهای تولیدی و رسیدن به یک حکومت مردمی ادامه دهند؛ منافع مردمی را از منافع خود مقدم شمارند.
می‌خواهم بگویم که اگز این احزاب در هر ولسوالی و ولایت جهت تنویر اذهان مردم به فعالیت بپردازند بهتر خواهد بود.
هم‌چنان اگر در قسمت کاریابی برای جوانان کار صورت گیرد زیرا که به اثر نبود کار شمار زیادی از جوانان ما در سراسر کشور معتاد به مواد مخدر شده اند.
در خاتمه کامیابی و سرفرازی همه را آرزو می‌برم.
آقای بهادری:
آجندای ملی که آورندۀ وحدت ملی در کشور است؛ یکی از آرمان قهرمان ملی شهید احمدشاه مسعود می‌باشد.
این طرح نهایت زیبا و منطقی نه تنها مورد پذیرش مردم پنجشیر بل از سراسر افغانستان می‌باشد.
متأسفانه شرایط موجود در افغانستان طوری در حرکت است که تمام اقوام به سمت‌ها و مناطق دسته‌بندی می‌شوند و آن‌ها روی تعلقات زبانی، قومی، مذهبی و منطقه‌یی می‌اندیشند.
ما در چند هفتۀ گذشته شاهد بودیم که تلویزیون ژوندون به گونه‌یی واضح به این تهصبات عملاً اقدام ورزیده احساسات مردم را جریحه دار ساخته است و تأکید این موارد توسط چهره‌های معلوم الحال صورت گرفته است.
آجندای ملی چطور می‌تواند قناعت مردم را با یک چنین حرک‌تها به دست آرود؟
پشنهاد و یا نظر مشخص من این‌ست تا آجندای ملی در کنار حرکتی که واقعاً جامع است و از طریق راه‌اندازی کنفرانس‌ها و اجتماعات گفتمان‌های را به راه انداخته است؛ تشکیل یک نهاد فرهنگی و رسانه‌یی را به‌خاطر روشن ساختن اذهان عامه زیر نام آجندای ملی ایجاد نمایند بهتر خواهد بود.
ممنون.
محمدحکیم حکیمی-دانشجو:
من روی چند مبنای که عقلانیت سیاسی ایجاب می‌کند تا آجندای ملی روی آن توجه کند؛ یاد آوری می‌کنم.
من یکی از الهاماتی را که از آمرصاحب شهید داشتم این‌ست که هدف را باید گسترده انتخاب کرد و از ابتدا و کوچک‌ترین مسایل جهت تحقق آن آغاز باید کرد.
ما باید ابتدای کار خود را روی آجندای ملی از فرهنگ اعتمادسازی، مردم پذیری و جوان پذیری آغاز کنیم؛ این موارد با بوجود آمدن تفکر ملی می‌تواند تحقق یابد.
ما امروز در کشوری به سر می‌بریم که با موارد زیادی از مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند و بر ما است تا در یک چنین جامعۀ راه‌های رسیدن به زنده‌گی امید بخش را بسازیم.
پشنهاد مشخصی را که من داشتم این‌ست که باید در طرح آجندای ملی نقش جوانان نا دیده گرفته نشود و از تفکر جوانان استفاده شود.
نظری پریانی:
من می‌خواهم بگویم که روح آجندای ملی به گونه‌یی است که جوانان بیشتر خود را در آن می‌یابند.
آجندای ملی به عنوان یک نسخۀ نو برای جوانان ترتیب شده است.